نگاه امام رضا علیه‌السلام به ویژگی‌های مدیر اسلامی چگونه بود؟

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، کارشناس مذهبی و مدیر موسسه منبر آسمانی درمورد موضوع ویژگی‌های مدیر اسلامی در نگاه امام رضا علیه السلام بیان کرد: همزیستى و همگامى با محرومان و رنج دیدگان‏ محصول روابط اجتماعى و اقتصادى ظالمانه تشکیل طبقات و پدید آمدن یک جامعه با تضادهاى اجتماعى آشکار است، امام رضا علیه‌السلام امتیازات طبقاتى را از بنیاد واژگون کردند.

عبداللّه بن صلت مى‌‏گوید: مردى از اهل بلخ گفت در سفر خراسان با امام رضا علیه السلام بودم، روزى سفره‏اى انداختند و غلامان سیاه و غیر آنان را بر سر آن فراخواندند (و همه باهم با خود ایشان غذا خوردند) گفتم: اى کاش براى این‏ها سفره‏اى جداگانه ترتیب مى‏دادید، فرمودند: خاموش باش، خداى همه یکى است، مادر یکى و پدر یکى (پس تفاوت نیست) و پاداش هر کس به کردار او بستگى دارد.

این کارشناس مذهبی گفت: معمر بن خلّاد مى‏گوید: هنگامی که امام رضا علیه‌السلام غذا مى‏خوردند، سینى مى‏آوردند و نزدیک سفره مى‏گذاشتند، آن حضرت علیه‌السلام به بهترین غذایى که برایش مى‏آوردند مى‏نگریستند و از هر خوراکى مقدارى را برداشته و در آن سینى مى‏گذاشتند، سپس دستور مى‏دادند آن سینى غذا را براى بینوایان ببرند امام نمى‏تواند غذایى را میل کند که محرومان از آن نخورده‏اند، این شیوه در راستاى همان محورهاى اصولى در تعالیم الهى امام رضا علیه السلام است که انسان‏ها ارزشى همانند دارند و باید نیازهاى آنان برآورده شود و امام فرموده‌‏اند:«عَونُکَ لِلضَّعیفِ مِن أفضَلِ الصَّدَقةِ» «یارى به افراد ناتوان از صدقه در راه خدا برتر است.»

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی مطرح کرد: مسئول باید خود را برادر دینی مسلمانان بداند و امام رضا علیه‌السلام در سخن دیگرى از این واقعیت بیشتر پرده برمى‏دارند و با صراحت افزون‏ترى مسئولیت کارگزاران مسلمان را مطرح کردند و به مأمون فرمودند: اگر زمام حکومت را در دست گیرم غذاى ساده‏تر و کم ارزش‏ترى (نسبت به زمان زمامدارى) خواهم خورد و لباس خشن و زبر (پس از لباس‏هاى نرم) در برخواهم کرد و (پس از آسایش) با سختى و مشقّت خواهم زیست و باز، این کلام گهربار مؤیّد کلام با کرامت حضرت علی علیه‌السلام که فرموده‏اند: خداوند مرا براى مخلوقات خودش امام قراردادند. پس بر من واجب ساختند که درباره خودم و خوردنى و نوشیدنى و لباس‏هایم، همچون ناتوان‏ترین مردم زندگى کنم تا فقیر به فقر من اقتدا کند و ثروتمند به سرکشى برنخیزد.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: حضرت امام رضا علیه‌السلام از دیدگاهى دیگر رسیدگى به اوضاع مسلمانان را مورد تأکید قرار مى‏دهند و آن این که هر فردى از کارگزاران با مردمان تحت قلمرو خویش برادر دینى هستند و از این منظر، باید با آنان به برابرى و برادرى رفتار کنند در هر چیزى که برابرى در آن رواست.

در روایتى، آن حضرت علیه‌السلام از اجداد خود نقل مى‏کنند که در نظر پیامبر اکرم صل الله علیه وآله والسلم، برترین مسلمان کسى است که بهتر و بیشتر از دیگران به بخشش اموال و کمک رسانى اجتماعى اقدام کند و خیرخواه‏ترین افراد نسبت به برادران خود و جامعه اسلامى باشد.

هشدار جدی امام رضا ع به مسلمانان

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی افزود: اصولاً حضرت امام رضا علیه‌السلام برادرى را که به همیارى و مساوات در مسائل اجتماعى و اقتصادى نینجامد، رد مى‏کنند و آن امام همام علیه السلام خطاب به اسماعیل، راوى حدیث از امام باقر علیه السلام نقل کرده‌اند: اى اسماعیل، آیا در میان آشنایان خود چنین دیده‏اى که هرگاه کسى جامه‏اى ندارد و دیگرى آن را اضافه دارد، به او بدهد. گفتم: نه. فرمودند: اگر کسى پوششى دارد و براى دیگرى مى‏فرستد تا او نیز پوشش داشته باشد، جواب دادم خیر آنگاه امام (به نشانه ابراز تأسف عمیق) دست بر زانوى خویش زدند و فرمودند: این‌‏ها برادر یکدیگر نیستند.

خبرنگار: فاطیما میرزایی