آغاز فرآیند انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث/ دستورالعمل اوراق سلف مسکن در حال نهایی شدن است

مجید عشقی رئیس سازمان بورس در برنامه صف اول اعلام کرد که وراث افراد فوت‌شده از هفته آینده می‌توانند به دفتر کارگزاری مراجعه کنند تا انتقال قهری سهام عدالت انجام شود.

مشروح گفتگوی رئیس سازمان بورس با برنامه صف اول به شرح زیر است:

وظیفه سازمان بورس چیست؟
عشقی: سازمان بورس بر اساس ماده ۲ قانون اوراق بهادر در راستای حقوق سهامداران وظيفه ساماندهی، حفظ و توسعه بازار سرمایه را دارد در بحث  توسعه ابزارها و بازارها و رسیدگی به تخلفات که رخ می‌دهد در راستای حفظ حقوق سهامداران تلاش می‌کنیم. 

برای این اهداف چه کردید؟
عشقی: تقریبا ۲ سالی که تیم جدید سازمان بورس مشغول به کار شد برنامه‌ای در سه محور تنطیم شد که بحث اول آن حفظ حقوق سهامداران بود یکی از راهبردها بحث توسعه سرمایه‌گذاری غیر مستقیم بود که تلاش شد در این راستا گام برداریم و سعی شد سبد ابزار به شکلی توسعه یابد که هر سرمایه‌گذاری با هر سطح سلیقه و ریسک بتواند از آن استفاده کند.

دو سال گذشته حدود ۲۰ درصد معاملات روزانه برای صندوق ها بود اما اکنون حدود ۵۰ درصد از معاملات روزانه به صندوق ها اختصاص دارد. معاملات در صندوق های مزیت هایی دارد به طور مثال کارمزد معاملاتی صندوق ها بسیار کمتر است بنابر این هزینه معاملات در بازار سرمایه کاهش پیدا کرده است مورد دیگر این که اشخاصی که ناراحت توسعه صندوق ها بودند به سبب این که در گذشته می توانستند با اغوا افراد را به سمت سهامی  بکشانند با توسعه صندوق ها این افراد نقش کمتری خواهند داشت.

سهم بخش مسکن در بازار سرمایه کم است و باید توسعه پیدا کند صندوق های املاک و مستغلات راه اندازی شد و در حال توسعه است و اوراق سلف مسکن در حال نهایی شدن است تا منابع به شکل مستقیم به سمت تولید برود. 

مورد بعدی افزایش کیفیت ارائه خدمات است در دو سال گذشته بالغ بر ۲۰۶ نهاد مالی را مجوز دادیم و انحصار را در این بخش از بین بردیم دارایی ها در سبدگردان ها به بالای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است و این یعنی نقش نهاد های مالی در بازار سرمایه در حال توسعه است و در دو سال گذشته بالغ بر ۱۰ شرکت کارگزاری مجوز گرفتند و همه این موارد از طریق درگاه ملی مجوزها است.

در این دو سال تلاش شد سودهای که در مجامع شرکت ها تصویب می شود همه از سامانه سجام پرداخت شود مورد دیگر این که سال های زیادی یک سری سودهای انباشته در شرکت ها بود سال گذشته ۳۶ میلیون نفر سود رسوبی دریافت کردند امسال هم تاکنون ۱۲ میلیون نفر سود رسوبی خود را دریافت کردند.

سامانه متوفیان سهام عدالت چرا راه اندازی نشده است؟
عشقی: بله قوه قضاییه سرویس را در اختیار بورس قرار داده نکته این است این سرویس اصالت گواهی انحصار وراثت که یک تصویر باید به اعداد تبدیل شود به واسطه نیاز به تجهیز شبکه کارگزاری و یک سری رفت و برگشت ها این برنامه سال گذشته‌ عملیاتی نشد این کار انجام شده و از هفته آینده فراخوان خواهیم داد که وراث افراد فوت شده به دفتر کارگزاری مراجعه کنند تا انتقال قهری انجام شود البته این تدریجی خواهد بود. این انتقال دو بخش یک سود سنواتی و مورد بعد بحث انتقال خود سهام است و سود ها بر اساس درصد های که مشخص می شود به افراد تخصص داده خواهد شد.

درباره صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی توضیح دهید.
عشقی: یک صندوق‌های بازنشستگی اجباری مانند تامین اجتماعی داریم اما مجوز صندوق های بازنشستگی تکمیلی را سازمان بورس می دهد در شیوه گدشته به این شکل است که کارفرمایانی که ترجیح می دهند برای آینده افراد خود یک هزینه ای را بپردازند در یک جا سرمایه‌گذاری می کند که معمولا مشکلاتی دارد اما در صندوق های بورسی می تواند در این صندوق ها آن مبلغ سرمایه‌گذاری شود که این در بلند مدت مناسب خواهد بود بازدهی بلند مدت بازار سرمایه نسبت به بازار های رقیب بالای ۳۰ الی ۴۰ درصد و صندوق ها نیز به همین شکل است بر این اساس صندوق های بازنشستگی این مبلغ را می توانند ذخیره و در نهایت بر اساس توافق بین فرد و کارفرما به شکل یکجا به شخص پرداخت شود در این صندوق ها باتوجه به حد نصاب ها صندوق حق بنگاهداری ندارد و در بلند مدت مشکل تصدی گری در این صندوق نخواهیم داشت.

نظارت  بر صندوق‌ها چگونه است؟
عشقی: موارد توسط سامانه‌های هوشمند ما در حال بررسی است اگر شخص توجه نکند دسترسی برخط آن فرد به شکل محدود قطع می شود در خصوص دارندگان نهایی نیز بررسی ها شکل می گیرد اگر شناسایی تخلف صورت گیرد برخورد های قانونی انجام می شود.

بند چ احکام دائمی در خصوص افشا اسامی تخلفات مدیران بازار سرمایه است البته انتشار اسامی حساسیت‌هایی دارد که دستورالعملی برای آن نوشته شد که این اسامی به شکل مناسب منتشر شود که همین روزها منتشر خواهد شد.

پرونده‌های تخلفاتی در سازمان بورس به شیوه های مختلفی شکل می‌گیرد و به دست ما می‌رسد به طور مثال سامانه سوت زنی، سامانه رسیدگی به شکایت و یا گزارشات مربوط به چهار بورس به واحد حقوقی خواهد رسید.

در خصوص سوت‌زنی چه شکلی فرآیند انجام می‌شود؟
عشقی: با توجه به گسترش بازار سرمایه و حضور بالغ بر ۷۰۰ ناشر یک فضای گسترده ای وجود دارد که ممکن برخی ناهنجاری ها از چشم ناظر دور بماند بر این اساس یکی از مجاری رسمی شناخت این ناهنجاری ها خود مردم هستند که یکی از آنها دیده بان بازار سرمایه است پاداش هم به سوت زن پرداخت می شود قبلا سقف جریمه ۳۰۰ میلیون و ‌اکنون یک میلیارد است.

تامین مالی‌ها در بازار سرمایه چگونه است؟
عشقی: یکی از محورهای اصلی حوزه تامین مالی است یکی از معضلات اقتصادی کنونی بحث تشکیل سرمایه است در این‌حوزه خوشبختانه ابزارهای خوبی طراحی شد اولین شرکت های سهامی عام پروژه به پذیر نویسی رسید و ۲ هزار میلیارد تومن تامین مالی شکل گرفت امیدوارم تا پایان سال سه شرکت دیگه به این مرحله است.

مورد دیگر بحث افزایش سرمایه ها بود که در بودجه بحث معافيت مالیاتی به این حوزه اختصاص داده شد. امسال بحث تامین مالی جمعی را در فرابورس داریم و تا کنون بیش از ۸۰ طرح تامین مالی شده که امیدواریم تا پایان سال به ۲۰۰ طرح برسد. مورد دیگر تسهیل انتشار اوراق تامین مالی غیر دولتی بوده است که رخ داده است. اکنون برنامه داریم ۷۵۰ میلیارد تومان تامین مالی در بازار سرمایه  تا پایان سال داشته باشیم.

سیمان و فولاد آیا از بورس کالا خارج می‌شود؟
عشقی: معاملات کالاها در بورس کالا بر اساس قانون ها است بررسی کارشناسی نشان داده خروج سیمان و فولاد از بورس کالا می تواند بازار آنها را متلاطم کند بر این اساس تصمیمی برای آنها گرفته نشده است.