«سیری در سیره نبوی» کندوکاوی در سیره پیامبر اکرم (ص)

شهید مرتضی مطهری روحانی شیعه ایرانی، استاد فلسفه و کلام اسلامی و مفسر قرآن بود. او تالیفاتی پرشمار در علوم مختلف اسلامی داشته و نظرات و آثارش از لحاظ محتوا و شکل ارائه، جنبه‌های نوتری نسبت به دیدگاه‌ها و روش‌های سنتی حوزوی دارد؛ می‌توان از او به عنوان یکی از تاثیرگذارترین روحانیان معاصر در اندیشه و اثر نام برد. مطهری از مبارزین ضد حکومت پهلوی بود و پس از انقلاب اسلامی به عضویت شورای انقلاب درآمد.

استاد مرتضی مطهری در کتاب «سیری در سیره نبوی»، کندوکاوی در سیره پیغمبر اکرم انجام می‌دهد. این کندوکاو مانند دریایی است که هرچه بیشتر به آن می‌پردازیم، دریا عمیق‌تر شده و بحث بسیار گسترده‌تر می‌شود. کتاب  سیری در سیره نبوی مجموعه مقالات چند تن از نویسندگان اسلامى است که در سال ۱۳۴۶ هجرى شمسى برابر با ۱۳۸۷ هجرى قمرى به مناسبت آغاز پانزدهمین قرن بعثت از سوى مؤسسه حسینیه ارشاد منتشر شد.

سیری در سیره نبوی داراى سه بخش است. بخش اول که «دیباچه» نام گرفته شامل دو مقاله تحت عنوان‌هاى «دعوت‌هاى سه بعدى» و «موج اسلامى» به قلم متفکر شهید استاد مرتضى مطهرى است. این دو مقاله در اصل مقدمه‌هاى جلدهاى اول و دوم کتاب محمد خاتم پیامبران است.

بخش دوم که قسمت اصلى کتاب سیری در سیره نبوی است مشتمل بر هشت سخنرانى استاد شهید تحت عنوان «سیره نبوى» است که در ایام فاطمیه سال ۱۳۹۶ هجرى قمرى مطابق با فروردین ۱۳۵۴ هجرى شمسى در مسجد جامع بازار تهران ایراد شده است. عنوان اولیه این بحث «منابع شناخت از نظر اسلام» بوده است که استاد پس از برشمردن چند منبع، سیره اولیاء دین را نیز به عنوان یکى از منابع شناخت از نظر اسلام معرفى نموده و از آنجا وارد بحث «سیره نبوى» مى‌شوند. قبل از ورود به این بحث، استاد شهید بحث کوتاهى پیرامون این فکر انحرافى که «ما قادر به پیروى از اولیاء دین نیستیم» مى‌نمایند؛ این بحث را مقدمه آن هشت جلسه سخنرانى قرار دادیم. همان‌طور که استاد خود متذکر شده‌اند، درباره «سیره نبوى» یادداشت‌هاى زیادى از ایشان موجود است. این یادداشت‌ها در جلد نهم یادداشت‌هاى استاد مطهرى منتشر شده است.

بخش سوم کتاب سیری در سیره نبوی که «ضمیمه» نام گرفته است متشکل از یک سخنرانى و ترجمه صد سخن از سخنان کوتاه پیامبر اسلام صلى‌الله‌علیه‌و‌آله است. سخنرانى مذکور، تاریخچه‌اى است از زندگى رسول اکرم صلى‌الله‌علیه‌و‌آله و نیز تحلیل سخنانى چند از آن بزرگوار که در هفدهم ربیع‌الاول سال ۱۳۴۸ هجرى شمسى مصادف با زادروز پیامبر (ص) و امام صادق (ع) در حسینیه ارشاد ایراد شده است، و آن «صد سخن» توضیحى دارد که در همین کتاب ذکر شده است.

فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:

مقدمه چاپ بیست و هفتم
الف. دعوت‌هاى سه‌بعدى
ب. موج اسلامى
مقدمه
سیره نبوی

معنی سیره و انواع آن
منطق عملی ثابت
سیره و نسبیت اخلاق
کیفیت استخدام وسیله
پاسخ به دو پرسش
ارزش مسئله تبلیغ و شرایط مبلغ
روش تبلیغ
سیره نبوی و گسترش سریع‌اسلام
بخش ضمیمه
تاریخچه زندگانی پیامبر (ص) و تحلیل سخنانی از آن حضرت
از کلمات کوتاه حضرت رسول (ص)
فهرست‌ها
فهرست آیات قرآن کریم
فهرست احادیث
فهرست اشعار عربى
فهرست اشعار فارسى
فهرست اسامى اشخاص
فهرست اسامى کتب و مقالات