حجاب و حق امنیت اجتماعی

نسل دوم حقوق بشر نسبتاً در آخرین مراحل تحولات مربوط به قانون اساسی پدید آمد. این حقوق در قرن بیستم و در زمانی که جوامع در برابر «مسائل اجتماعی» مسئولیت خود را عهده دار شدند، به وجود آمد. این حقوق همانند پدیده‌ای جدید، حقوق مندرج در نهاد‌های اساسی قانونگذاری به خصوص قانون اساسی را متحیر کرد. در واقع شاید بتوان گفت که حقوق نسل دوم همان (میثاق) حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. [۱]نسل دوم حقوق بشر یا همان حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حقوق مثبت یا ایجابی اند و دولت و مقامات آن ملزم به انجام تعهداتی برای تحقق آن اند.

[۲] زمانی که به حقوق بشر نسل دوم یا حقوق مثبت اشاره می‌شود، حقوق اقتصادی یا اجتماعی‌ای مانند حق کار یا حق امنیت اجتماعی به ذهن متبادر می‌شود که افراد یا گروه‌ها را در برخورداری از برخی کالا‌ها یا خدمات اجتماعی مستحق تلقی می‌کند. [۳]در بند یک ماده ۲ میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ میلادی (۲۵ آذر ۱۳۴۵شمسی) مجمع عمومی سازمان ملل متحد آمده است «هر کشور طرف این میثاق متعهد می‌گردد به سعی و اهتمام خود و از طریق همکاری و تعاون بین‌المللی به ویژه در طرح‌های اقتصادی و فنی با استفاده از حداکثر منابع موجود خود به منظور تأمین تدریجی اعمال کامل حقوق شناخته شده در این میثاق با کلیه وسایل مقتضی به خصوص با اقدامات قانونگذاری اقدام نمایند»

بنابراین نسل دوم که متعلق به حق‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و حقوقی که نقش دولت‌ها در این خصوص، تعهد به وسیله است و طبعا دولت‌ها برای تدارک آن، بر اساس توانایی‌ها و امکانات خود، اقدام خواهند نمود؛ لذا قیدِ، در حد امکانات موجود و محظورات عملی در این نسل معنا دار و موجه است. [۴]

در قرآن و احادیث اسلامی، کلمه «امن» و مشتقات آن، در معانی مختلفی به کار رفته است؛ مانند امانت، ایمان، امنیت در برابر خطر‌هایی که در جهان، پس از مرگ انسان را تهدید می‌نماید و امنیت در مقابل خطر‌هایی که آرامش اجتماعی انسان را تهدید می‌کند. [۵]

یکی از موضوعاتی که آرامش اجتماعی انسان را تهدید می‌کند موضوع بی حجابی یا بد حجابی است. مقوله پوششِ بدن به عنوان جزء جدایی‏ ناپذیر حیات انسانی است و پوشیدگی زن در برابر مردِ بیگانه یکی از مظاهر حفظ حریم میان آن‌ها است. در قرآن کریم که یکی از مهمترین منابع فقهی به شمار می‌رود، حول این موضوع آیاتی بیان شده است [۶]و حجاب را از مصادیق مهم تحقق امنیت اجتماعی در جامعه معرفی کرده است. [۷]آثار و فواید حجاب بر گسترش امنیت اجتماعی بسیار است که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد آرامش روانی بین افراد جامعه، جلوگیری از تهییج و تحریک جنسی، کاهش چشمگیر مفاسد فردی و اجتماعی در جامعه اسلامی، حفظ ارزش ‏های انسانی مانند عفت، حیا و متانت در جامعه و مصونیّت زنان در همه زمان‌ها و مکان‌ها اشاره کرد.

حق امنیت اجتماعی که حق هر انسانی است و از جمله نسل دوم حقوق بشر محسوب می‌شود، با بد پوششی یا برهنگی نقض می‌شود و نه تنها امنیت روانی جامعه را به خطر می‌اندازد که آثار سوء آن، بر پیکره جامعه و زیر مجموعه آن که خانواده محسوب می‌شود، نیز اثرگذار خواهد بود و همان گونه که بیان شد دولت‌ها بر اساس توانایی‌ها و امکانات خود باید در جهت اعمال کامل این حقوق که از جمله آن‌ها حق بر امنیت اجتماعی است، اقدام کنند و جهت استقرار این حق از امکانات موجود بهره ببرند.

منبع: ایرنا