نگهداری از ۴.۵ میلیون نمونه حشره در مجموعه ذخایر ژنتیکی کشور

آقای شهاب منظری رئیس بخش رده‌بندی حشرات موزه حشرات هایک میرزایانس موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور گفت: موزه حشرات هایک میرزایانس با شناسایی و نگهداری از حدود ۴.۵ میلیون نمونه حشره که متعلق به ۲۵ هزار گونه هستند، به بزرگترین موزه حشرات در ایران و خاورمیانه تبدیل شده است.

منظری افزود: این حشرات از زمان تاسیس این موزه در سال ۱۳۲۲ تاکنون به منظور حفظ تنوع زیستی، شناسایی و کنترل آفات، بررسی آفات قرنطینه‌ای داخلی و خارجی و جمع‌آوری داده‌های علمی، اطلاعات و نیازهای اولیه بخش تحقیقات کشور تاسیس شده است. همچنین ۴ تا ۵ درصد نمونه حشرات در این موزه مربوط به نمونه‌های خارجی هستند.

منظری با بیان اینکه بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات این موزه، شناسایی حشرات مشکوک در حوزه‌های کشاورزی و پزشکی را در زمینه اگروتروریسم و بیوتروریسم انجام می‌دهد، افزود: تاکنون موارد مشکوکی از حشرات آسیب زننده به محصولات کشاورزی و یا آسیب زننده به سلامت انسان از سوی پدافند غیرعامل به این بخش ارسال شده و محققان ما پس از شناسایی و بررسی، اطلاعات مربوط به آن حشرات را آماده و در اختیار پدافند غیرعامل قرار داده‌اند.

او ادامه داد: تشخیص آن که این حشرات مخرب به طور عمدی و یا از طریق تبادل محصولات وارد کشور شده‌اند بر عهده پدافند غیرعامل است.

منظری، بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات را تنها مرجع رسمی شناسایی حشرات در کشور عنوان کرد و گفت: اگر این بخش نباشد، نمونه‌های حشرات برای شناسایی باید به خارج کشور فرستاده شوند که هم به معنای خروج ذخایر ژنتیک به خارج کشور است و هم هزینه‌های بالایی در پی خواهد داشت.

او افزود: گام نخست در کنترل یک آفت، شناسایی درست آن است و اگر این شناسایی درست انجام نشود، هم خسارت آفت و هم اتلاف هزینه برای کنترل آفت را خواهیم داشت.

رئیس بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، شناسایی آفات قرنطینه‌ای خارجی و داخلی و مطالعه تنوع زیستی حشرات را از دیگر وظایف این بخش نام برد.

اوگفت: تنوع زیستی یکی از دغدغه‌های کشورهای جهان و اعضای کنوانسیون تنوع زیستی است و هر سال کشورها از جمله ایران تعهد دارند در این زمینه گزارش‌های دوره‌ای تهیه و ارایه دهند.

نگهداری از ۸۰ درصد نمونه گونه‌های گیاهی کشور

مونسی بخشی رئیس بخش تحقیقات رستنی‌ها با بیان این که ۸۸ هزار نمونه گیاهی در کل این مجموعه نگهداری می‌شود،گفت: این ۸۸ هزار نمونه گیاهی، ۸۰ درصد معادل ۷ هزار گونه گیاهی را شامل می‌شود.

مونس بخشی افزود: هرباریوم وزارت جهاد کشاورزی دارای هفت بخش است که پنج بخش آن مربوط به شناسایی و نگهداری گیاهان و دو بخش دیگر مربوط به نگهداری قارچ‌ها است.

او ادامه داد: ۸۸ هزار نمونه گیاهی شامل پنج بخش علف‌های هرز، گیاهان دارویی، جلبک‌ها و خزه‌ها، بذور علف‌های هرز و گیاهان آوندی است.

بخشی گفت: در هرباریوم وزارت جهاد کشاورزی نزدیک به ۲۳ هزار نمونه قارچ نیز نگهداری می‌شود که  ۱۸ هزار نمونه آن قارچ خشک و حدود ۴۵۰۰ نمونه قارچ زنده هستند و نمونه قارچ‌های زنده در کلکسیون ملی قارچ‌های زنده ایران نگهداری می‌شوند.

او افزود: کلکسیون ملی قارچ زنده ایران در منطقه خاورمیانه منحصر به فرد است و این کلکسیون دو هزار گونه از قارچ‌های ایران را شامل می‌شود که معادل ۵۰ درصد قارچ‌های ایران است.

رئیس بخش تحقیقات رستنی‌های هرباریوم ایران افزود: این قارچ‌ها هم به لحاظ گیاه‌پزشکی و هم از نظر کنترل بیولوژیک مهم هستند. هر جدایی قارچی که در این بخش تهیه می‌شود ۴۰۰ یورو ارزش‌گذاری اقتصادی شده است.

بخشی گفت: با توجه به تغییر اقلیم و گرمایش زمین، بسیاری از منابع تنوع زیستی ما دستخوش تغییرند و این مجموعه، ذخیره‌گاه ارزشمندی برای نگهداری از گونه‌های گیاهی و استفاده از آن در آینده محسوب می‌شود.