خانه‌باغ‌هایی که بلای جان میش‌مرغ‌ها شدند

آوات بازیار رییس اداره حفاظت محیط زیست بوکان گفت: زیستگاه «بیگ‌ویسی» (بوگه‌به‌سی) که یکی از زستگاه‌های مهم «میش‌مرغ» در این منطقه است، جزو مناطق آزاد و در محدوده شهرستان سقز (استان کردستان) قرار دارد.

وی افزود: این زیستگاه که بیش از ۲ هزار هکتار مساحت دارد، هر سال توسط کارشناسان محیط زیست بوکان در فصل سرشماری «میش‌مرغ» مورد پایش قرار می‌گیرد و در بیشتر سال‌ها این پرنده نادر و در معرض انقراض در آن مشاهده شده است.

رییس اداره حفاظت محیط زیست بوکان گفت: احداث خانه‌باغ‌ها و فنس کشی‌ها در این منطقه باعث تخریب زیستگاه می‌شود و با توجه به انجام فعالیت‌های انسانی مانند ساخت و ساز و حفر چاه و ایجاد سر و صدا، دیگر امکان حضور میش‌مرغ‌ها وجود ندارد.

وی اضافه کرد: در این زمینه مکاتباتی با اداره کل حفاظت محیط زیست کردستان در خصوص ارتقای این زیستگاه و تبدیل آن به منطقه حفاظت شده، انجام گرفته، اما تاکنون این تلاش‌ها به نتیجه نرسیده است.

بازیار ادامه داد: میش‌مرغ در دشت زندگی می‌کند که بیشتر این مناطق به زیر کشت گندم، یونجه و جو رفته است که زمان برداشت محصول با زمان جوجه‌آوری آن‌ها همزمان می‌شود که این مساله جمعیت آن‌ها را تهدید می‌کند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست بوکان از اهالی روستا‌های همجوار زیستگاه‌های میش‌مرغ در این شهرستان خواست، از نزدیک شدن به محل تجمع میش‌مرغ‌ها خودداری کنند و در صورتی که این پرندگان به حاشیه روستا‌ها هم آمدند از دادن غذا به آن‌ها بپرهیزند و در صورت مشاهده موارد مشکوک به کارشناسان محیط زیست اعلام کنند.

بازیار تاکید کرد: دشت سوتاو حمامیان بوکان که هم اکنون به تنها محل زیست این پرنده نادر در کشور تبدیل شده در سال ۱۳۸۹ با مساحت حدود چهار هزار هکتار از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان پناهگاه حیات وحش ارتقا یافته است.

وی با اشاره به اقدامات مهم محیط زیست برای حفاظت از میش مرغ در بوکان گفت: امسال محصول ۱۶ هکتار از مزارع گندم کشت شده در اراضی پناهگاه حیات وحش «دشت سوتاو حمامیان» این شهرستان برای حفاظت از جوجه میش‌مرغ‌ها خریداری شد.

پرنده میش‌مرغ، که در زبان محلی «چیرگ» نیز نامیده می‌شود، یکی از بزرگترین پرندگان ایران و از گونه‌های منحصر به فرد و بسیار مهم جانوری در جهان به شمار می‌آید که نسل آن با خطر انقراض روبرو است.

این پرنده نادر (Otis tarda) نام دارد که جزو بزرگ‌ترین پرندگان گیاهخوار بوده و با جثه بزر

گ و بال‌های کشیده و پرتوان، لقب سنگین‌ترین پرنده قادر به پرواز جهان را دارد.

میش‌مرغ طی سال‌های گذشته به دلیل محدودشدن زیستگاه‌های طبیعی، شکار بی‌رویه و اختلال در مناطق زیست و تخم‌گذاری، در معرض خطر انقراض بوده و به همین دلیل هم‌اکنون در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) در طبقه آسیب‌پذیر (VU) قرار دارد.

تخریب زیستگاه و تبدیل زمین‌های دیم به آبی (مکانیزه شدن کشاورزی) باعث کاهش نسل این گونه کمیاب در دهه‌های اخیر شده به طوری که جمعیت آن در کشور تنها محدود به بخش‌هایی از شهرستان‌های بوکان و مهاباد در آذربایجان‌غربی است.

میش‌مرغ که در جهان به اسم‌های مختلفی شناخته می‌شود برای نخستین بار در سال ۱۷۵۸ میلادی توسط "کارل‌لینه" به نام علمی (Avis tarda) نامگذاری شد و بر اساس بررسی‌های انجام شده بیش از ۶۰ درصد جمعیت این گونه در پرتغال و اسپانیا زیست می‌کند.

این پرنده دارای گردن و پا‌های کشیده، بال‌ها و منقاری پهن و برگ‌های رنگارنگ است و طول بدن آن حدود یک متر و بیش از ۱۵ کیلوگرم وزن دارد و روی زمین لانه می‌سازد.

بر اساس بررسی‌های میدانی کارشناسان حفاظت محیط زیست بوکان از جمعیت این گونه مهم حدود ۳۰ قطعه مشاهده شده که زنگ خطر تهدید جمعیت را به صدا درآورده است.

بوکان در جنوب آذربایجان غربی واقع شده است.

منبع: ایرنا