وقتی بوی پسماند بر عطر سیب می چربد

در ۱۶۱ کیلومتری جنوب اصفهان شهری است کوهستانی که از سطح دریا ۲۵۰۰ متر بالاتر است؛ سمیرم سومین شهر مرتفع ایران است، آب و هوایی سرد دارد و طبیعتی که سرسبزی اش را مدیون چشمه‌های پرشماری است که از دل زاگرس جاری می‌شود.

سرزمین هزار چشمه نه تنها به چشمه‌های روانش که به سیب مرغوبش هم شهره است. این شهرستان، رتبه اول تولید سیب مرغوب را در کشور دارد. سمیرم تابستان‌ها پناهگاه گردشگرانی است که می‌خواهند دمی از گرما رها شوند و در زمستان میزبان علاقه‌مندان برف و سرما.

برای مردمان شهری که عطر سیب در کوچه باغ هایش می‌پیچد، دفن غیر اصولی پسماند‌ها به معضلی تبدیل شده که باید زودتر برایش چاره‌ای اندیشید. اهالی شهر می‌گویند:۳۰ سال است که ۹۰ درصد زباله‌ها در هشت کیلومتری جنوب شهر به‌صورت غیراصولی تخلیه می‌شود و سبب مشکلات زیست محیطی متعددی شده است.

به جای محصول، پلاستیک برداشت می‌کنیم

آقای افشاری از باغداران سمیرم می‌گوید: گاهی با وزس باد بوی زباله کلافه مان می‌کند؛ از درختان سیب باید پلاستیک‌های رها شده در طبیعت را بچینیم.

آقای طایی که مزرعه گندم دارد هم می‌گوید: چون محل مناسبی برای دفن پسماند در نظر گرفته نشده در مزرعه مان باید پلاستیک و زباله برداشت کنیم.

خانم احمدی از شهروندان سمیرمی معتقد است زباله‌های تصویر نامناسبی در طبیعت سمیرم ایجاد کرده اند و این برای این شهر گردشگری اصلا خوب نیست.

آقای سلیمی هم با اشاره به نارضایتی کشاورزان و باغداران می‌گوید: زباله‌ها سد راه جوی‌های آب، استخر‌ها و چشمه‌ها شده و باعث می‌شود آب به خوبی به زمین‌های کشاورزی نرسد.

جایگاهی که همچنان موقت است

محمد عباسی رئیس اداره حفاظت محیط زیست سمیرم به خبرنگار ما گفت: حدود ۳۰ سال پیش، منطقه‌ای در جنوب سمیرم به صورت موقت برای دفن پسماند در نظر گرفته شد که بعد از سه دهه همچنان بیشتر پسماند‌های شهر در آن جا تخلیه می‌شود.

او افزود: در این مکان روزانه ۲۰ تن زباله تخلیه می‌شود که علاوه بر آلودگی‌های زیست محیطی، بهداشت شهر و روستاه‌های اطراف را تهدید و شیرآبه‌های آن به منابع آب زیر زمینی نفوذ می‌کند.

به گفته رئیس اداره حفاظت محیط زیست سمیرم، میانگین بارندگی سالیانه در این شهرستان، بیش از ۴۰۰ میلیمتر است که این بارش‌ها موجب ایجاد روان آب‌ها و نفوذ شیرآبه زباله‌ها به منابع آب زیرزمینی می‌شود.

عباسی توضیح داد: جایگاه دفن زباله در مرکز زمین‌های کشاورزی واقع است و اطراف آن گندم زار و زیر دست آن چشمه‌های آب کشاورزی است و وزش باد پلاستیک و پسماند‌ها را در زمین‌های اطراف پراکنده و آب چشمه‌ها را آلوده می‌کند.

او ادامه داد: این مکان محل تجمع حیوانات وحشی، حشرات و سگ‌های ولگرد شده و برای دام‌هایی که برای چرا به حوالی این محل می‌روند خطرآفرین است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست سمیرم، اظهار کرد: مکاتبات زیادی با شهرداری شده اما تا کنون هیچ تغییری در محل دفن پسماند‌ها یا شیوه امحای آنها ایجاد نشده و اداره حفاظت محیط زیست برای این تخلف در دادگستری شهرستان پرونده قضایی تشکیل داده است.

محل دفن پسماند، فاقد مجوز محیط زیست

حمیرا صفی قلی معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: پسماند تولیدی شهر سمیرم همچنان در همان محل سابق که بدون مجوز محیط زیست در نظر گرفته شده دفن می‌شود.

او ادامه داد: با پیگیری اداره حفاظت محیط زیست سمیرم و مساعدت فرماندار شهرستان، در یک ماه گذشته سه جلسه کارشناسی با حضور کارشناسان اداره کل و نماینده استانداری برای بررسی موضوع و یافتن راه حل مناسب برگزار شد.

به گفته معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان، ۳۱ مرداد در آخرین جلسه، مقرر شد شهرداری سمیرم ظرف ۱۰ روز برای انعقاد قرارداد با مشاور به منظور جانمایی محل مناسب دفن پسماند با رعایت ضوابط زیست محیطی اقدام کند.

صفی قلی افزود: همچنین مقرر شد شهرداری سمیرم به سرعت برای خاکریزی و خاکپوشانی زباله‌های موجود در محل دفن فعلی پسماند شهر اقدام کند.

رفع مشکل پسماند سمیرم در گروی تامین اعتبار

مشکل پسماند‌های سمیرم با تامین اعتبار دولتی برای خرید دستگاه زباله سوز رفع می‌شود. این را محمد امین علیخانی شهردار سمیرم گفت و اضافه کرد: به این منظور در سال‌های اخیر دستگاه‌های اجرایی مختلف پیگیری‌های زیادی کرده اند.

شهردار سمیرم با بیان اینکه در این شهر با توجه به بالا بودن سطح آب زیرزمینی نمی‌توان به آسانی محلی را برای دفن پسماند تعیین کرد گفت: تاکنون چند محل برای دفن پسماند‌ها درنظر گرفته شده، اما با توجه به شرایط، شرکت آب منطقه‌ای آن‌ها را تایید نکرده است.

علیخانی افزود: در سمیرم باید فرآیند پالایش و تصفیه زباله را در دستور کار قرار دهیم تا از مشکلات زیست محیطی جلوگیری شود.

گام اول برای رفع مشکل دفن پسماند

به گفته او، براساس تحقیقات، تنها راه از بین بردن زباله‌ها سوزاندن آن است و بنابراین در سفر ریاست جمهوری، درخواست شد اعتباری برای خرید دستگاه زباله سوز اختصاص یابد.

شهردار سمیرم گفت: بر اساس صورت جلسه آخر مرداد، پیش نویس قرارداد جانمایی محل مناسب دفن پسماند، دهم شهریور تنظیم و امضا شد.

علیخانی اظهار امیدواری کرد: تا پایان ۱۴۰۱ محلی برای دفن زباله‌های سمیرم در اطراف شهرستان احداث شود.

راهکار موقت دفن پسماند در سمیرم سه دهه بدون یافتن راه حلی قطعی ادامه یافته و امروز به معضلی تبدیل شده که همه را به شکایت و نارضایتی واداشته. حالا وقت آن است که یک بار برای همیشه این مشکل رفع شود.

گزارش از ملینا بابایی