میدل ایست نیوز: نشست تهران میز تحریم‌های غرب را برگرداند

در هفتمین اجلاس سران کشور‌های گفتگوی آستانه درباره روند صلح سوریه که با حضور رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد، بحث صلح در سوریه و در عین حال تمرکز بر حوزه‌های همکاری‌های اقتصادی بود.

براساس گزارش میدل ایست نیوز هدف تحریم‌ها علیه روسیه و ایران به ویژه شکستن اراده دو کشور و به زانو در آوردن آن‌ها است.

علاوه بر آنچه در مورد سوریه مورد توافق قرار گرفت، در این اجلاس تعدادی توافقنامه در زمینه تجارت گندم و مواد غذایی، سرمایه گذاری‌های نفت و گاز و کنار گذاشتن تدریجی حذف دلار آمریکا در حل و فصل مبادلات تجاری دوجانبه و چندجانبه و گسترش تجارت تدوین شد که می‌توان آن را شروعی جدید و قدرتمند برای گروه آستانه تلقی کرد.

گندم، غذا و کود

با پایان اجلاس تهران، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، توافق سه رئیس جمهور در مورد نیاز غرب به رفع محاصره کود‌ها و غلات این کشور را در صورتی که در تمایل خود برای حل مشکل جهانی غذا صادق باشد، تایید کرد.

پوتین مذاکرات دوجانبه‌ای با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز انجام داد که شامل مسئله غلات بود و پس از آن در مورد برخی مسائل باقی مانده به تفاهم رسید و گفت که روسیه آماده است از صادرات غلات اوکراینی حمایت کند.

رئیس جمهور ترکیه در همین زمینه تاکید کرد که کشورش با توجه به پیچیدگی‌های امنیت کشتیرانی در دریای سیاه، تامین حفاظت از کشتی‌های تجاری، به همکاری با طرف روسی در موضوع صادرات غلات از اوکراین ادامه خواهد داد.

بر اساس این توافق، ترکیه یک مرکز هماهنگی صادرات در استانبول ایجاد خواهد کرد که بر حرکت محموله‌های صادراتی از طریق دریای سیاه نظارت خواهد کرد. هدف از این قرارداد، انتقال حدود ۲۰ میلیون تن غلات در سیلو‌های اوکراین از طریق دریای سیاه و اجازه صادرات غلات روسیه است.

کاهش محدودیت‌های نفت و گاز

علیرغم تحریم‌های اعمال شده بر صادرات نفت و گاز از و روسیه به سایر نقاط جهان، صادرات ایران در ماه‌های اخیر ۳۰ درصد افزایش یافته است و تولید روسیه با تغییر اساسی در تجارت از غرب به شرق، به ویژه چین و هند بهبود پیدا کرده است.

اگرچه تمام دنیا تاوان بحران انرژی ناشی از تحریم‌ها را می‌پردازند، اما اروپا به ویژه آلمان و ایتالیا قربانی اصلی تحریم‌های آغاز شده توسط آمریکا شدند.

نشست تهران شاهد سه توافق مهم در سطح برگرداند میز تحریم‌ها بود. اولین تحول، گسترش تجارت درون منطقه‌ای انرژی بین ایران و روسیه از یک سو و ترکیه از سوی دیگر است. اول از همه توافق شد که دور جدید مذاکرات آنکارا و تهران و مسکو برای دستیابی به توافقات بلندمدت شامل ۲۵ سال عرضه نفت و گاز آغاز شود تا ترکیه برای مدت طولانی در معرض بحران انرژی قرار نگیرد.

دومین توافق، قرارداد عظیمی است که شرکت روسی گازپروم به ارزش ۴۰ میلیارد دلار برای سرمایه گذاری در میادین گازی ایران از جمله میدان کیش و پارس جنوبی امضا کرد. با این قرارداد، گازپروم تقریبا ۲۵ درصد از کل سرمایه‌گذاری‌ها در بخش گاز ایران را به دست می‌آورد که تضمین کننده ادامه توسعه ظرفیت‌های تولید و اجتناب از فشار‌هایی است که ممکن است توسط شرکت‌های خارجی وارد شود.

سومین و مهم‌ترین توافقی که در اجلاس تهران اعلام شد این بود که روسیه بتواند نفت خود را بدون آن سقفی که آمریکا و اتحادیه اروپا برای آن تعیین کردند بفروشد.

کنار گذاشتن تدریجی دلار

موضوع کنار گذاشتن دلار یکی از مهمترین موضوعاتی بود که رهبر ایران و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور این کشور با پوتین و اردوغان مطرح کردند. رهبر (معظم انقلاب) ایران دراین خصوص گفت: «پرتاب دلار به زباله دان» باید به تدریج و مرحله به مرحله انجام شود. در این زمینه توافقاتی بین بانک‌های مرکزی سه کشور برای تقویت تجارت مشترک با استفاده از ارز‌های داخلی و کاهش تسویه حساب‌ها به دلار انجام شد.

ایران و روسیه در حال حاضر بر تکمیل پروژه کریدور تجاری شمال-جنوب تمرکز کرده اند. در این زمینه، تهران به دنبال ایجاد پروژه راه آهن ایران و روسیه «رشت آستارا» به نفع تجارت منطقه‌ای و تسهیل ورود کالا از روسیه و کشور‌های آسیای مرکزی به اقیانوس‌های هند و اطلس از طریق ایران است. مقامات ایرانی همچنین به دنبال تقویت تجارت مشترک با ترکیه هستند. رئیس جمهور ترکیه تاکید کرد تخمین می‌زند که ارزش مبادلات تجاری می‌تواند سالانه سه برابر شود و به ۳۰ میلیارد دلار برسد.