مراسم بی‌بی گَرد گناباد ترمیم شکاف بین نسل‌ها

یک نویسنده و پژوهشگر گنابادی گفت: نوروز در گناباد با مراسم و آیین‌های خاصی همراه است که یکی از این آیین‌ها که قدمت زیادی دارد و هنوز هم در برخی مناطق شهرستان از جمله نوقاب برگزار می‌شود، آیین بی‌بی گَرد یا بی‌بی‌گلواست.

ابوالحسن دلشاد نوقابی گفت: این آیین در روز نهم نوروز برگزار می‌شود. زنان فامیل یک روز قبل مقدمات این گردش را که تهیه نان و شیرینی محلی فتیر است، فراهم می‌کنند. همچنین آجیل‌ها و تنقلات محلی در حد بضاعت از جمله کشته زردآلو (برگه زردآلو)، تخمه خربزه، تخمه هندوانه، شاهدانه (کِنو)، تخمه آفتابگردان، کشمش، گردو، بادام، خرما و تخم مرغ آب‌پز  از خوراکی‌های مختص این روز است.

او گفت: صبح روز نهم نوروز نوه‌ها به همراه مادر با لباس‌هایی مرتب و تمیز به دیدن مادربزرگ رفته و دست در دست مادربزرگ او را به گردش در طبیعت می‌برند و یک روز کامل را در محلی خاص در طبیعت سپری می‌کنند. در برگزاری این آیین در نوقاب گناباد مردم معمولا به محلی به نام مزار پیرکله می‌روند.

این نویسنده و پژوهشگر گفت: جشن و پایکوبی، رقص، اجرای بازی‌های محلی خاص، اوسونه‌گویی (افسانه‌گویی)، شنیدن خاطرات و اتفاقات زندگی مادربزرگ از برنامه‌های این مراسم است که با صمیمیت خاصی بین مادربزرگ و نوه‌ها و فرزندان برگزار می‌شود و ظهر نیز سفره بی‌بی‌گلو را پهن کرده و نان و غذا‌های محلی را که از قبل تهیه کرده‌اند، به همراه سایر خوراکی‌ها صرف می‌کنند و بعد از صرف نهار نیز مراسم تا بعدازظهر ادامه می‌یابد.

به گفته دلشاد محوریت برگزاری این جشن با زن‌ها و دختران است، اما نزدیک غروب مردان و جوانان فامیل نیز به همان محل رفته و با فاصله کمی از محل برگزاری مراسم بی‌بی‌گلو به بازی‌های محلی از جمله تله جستن که یک نوع پرش طول است، کشتی و... می‌پردازند.

او گفت: هنگام غروب مراسم به پایان رسیده و در بازگشت باقی مانده غذا‌ها از جمله اُماج که یک نوع غذای آیینی است را در دهانه کاریز (مظهر قنات) برای پرندگان و ماهی‌ها می‌ریختند که نشانه اهمیت دادن به حیوانات و حمایت از آن است.

این پژوهشگر و نویسنده گنابادی گفت: مراسم بی‌بی‌گرد از جمله آیین‌هایی است که به چند دلیل حائز اهمیت است و در آن چند نکته مهم نهفته است که مهمترین آن ارتباط موثر بین نسل‌هاست چرا که در دوره امروزی ارتباطات موثر بین افراد از جمله مادربزرگ‌ها و نوه‌ها، پدر، مادر، فرزندان و اعضای فامیل به نوعی دچار آسیب شده و بسیار کمرنگ است، اما در این مراسم مادربزرگ، فرزندان و نوه‌ها با صمیمیت و الفت یک روز کامل در کنار یکدیگر هستند و از این طریق شکاف و فاصله بین نسل‌ها کمتر می‌شود؛ همچنین در مراسم بی‌بی‌گرد افراد از پیر و جوان و دارا و ندار در کنار هم هستند و همه طبقات از فامیل گرفته تا همسایه و... در یک همزیستی مسالمت‌آمیز در کنار هم اوقات خوشی را تجربه می‌کنند.