نگاهی درس آموز به خصوصیات قیام جنگل و سلوک اخلاقی میرزاکوچک‌خان
میرزا کوچک خان دارای ویژگی های مهمی است که او را بعنوان یک الگو معرفی می کند. او بطور کامل معتقد به اسلام و مجتنب از محرمات دینی بود. اخلاص از دیگر ویژگیهای میرزا است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، شناخت مفاخر و وقایع تاریخی و درسآموزی از آنها میتواند نقش مهمی در حفظ هویت دینی، ملی و انقلابی که یکی از مهمترین نیاز‌های امروز جامعه ایران است داشته باشد. از همین رو است که دشمنان این مرز و بوم که به دنبال تهی نمودن جامعه و بخصوص جوانان از هویت هستند، تلاش زیادی در عدم معرفی یا معرفی ناصحیح مفاخر دینی و ملی در طول تاریخ نموده اند.
یکی از شخصیت‌های اسطوره‌ای و اثرگذار تاریخ معاصر ایران، که همت و اراده و شخصیت و هویّت خود را برای هویت بخشی، شخصیت دادن و نیرو و اراده بخشیدن به یک نسل خرج نمود، و نماد مبارزات مردم ایران با استعمار و استبداد در دوران خود بود، شهید «یونس استادسرایی» فرزند «میرزا بزرگ» و معروف به «میرزا کوچک خان» است. یازدهم آذرماه ۱۴۰۰ و فرارسیدن صدمین سالگرد شهادت «سردار جنگل» بهانه ای شد تا نگاهی مختصر به برخی منابع و نوشته‌های این سالها در خصوص شخصیت کم نظیر و انگیزه های میرزا کوچک خان و ویژگیهای «قیام جنگل» داشته باشم و نکاتی را برداشت نمایم؛ چرا که اگرچه این قضیّه ویژه به تعبیر مقام معظم رهبری پس از سالها مبارزه و پشت سرگذاشتن فراز و نشیب‌های بسیار با شهادت میرزا کوچک‌خان به پایان رسید، با احیای استعداد‌های ملت ایران در مبارزه با نفوذ متجاوزان به ایران، مسیر آزادگی را هموارتر نمود و نه تنها الگوی مناسبی برای ملت ایران، بلکه برای سایر ملت‌های عدالتخواه و آزادی طلب قرار گرفت.
قضیّه میرزا کوچک خان و نهضت جنگل که یکی از بزرگترین نهضت‌های تاریخ معاصر ایران است و بعد از نهضت امام خمینی (ره) که نهضتی پانزده ساله بود، هفت سال ادامه داشت، حاوی درس‌ها و نکات ارزشمندی برای نسل امروز بخصوص در بخش‌های سیاسی و اجتماعی است که در ادامه به برخی پرداخته شده است:
یک: امید به آینده و احساس مسئولیت برای اصلاح جامعه
در زمان شکل گیری نهضت جنگل، فضای دهشتناکی در جامعه وجود دارد: اولاً، اشغال بخش عمده سرزمین ایران توسط بیگانگان و به مخاطره افتادن استقلال کشور؛ ثانیاً، بی ثباتی سیاسی و عدم وجود دولتمردان لایق و مستقل و سقوط پی در پی دولتها، و ثالثاً، اوضاع نابسامان اقتصادی و فقر گسترده. در چنین فضایی، میرزا کوچک خان نه تنها ناامید نشده بلکه احساس مسئولیت نموده و برای اصلاح به پا برمیخیزد. او روحانی مبارزی بود که در دوران غربت، برای اسلام و اقامه دین در مقابله با بیگانگان و متجاوزان قیام کرد. میرزا از لحاظ فقهی و علمی بزرگ بود و میتوانست عافیت طلبی نماید، اما در مقابل ظلم و ستم و استقلال به تاراج رفته کشور، سکوت ننمود و از پا ننشست.
امروز به لطف الهی و با مجاهدت‌های فراوان پس از پیروزی انقلاب و برپایی نظام جمهوری اسلامی، فضای جامعه به مراتب متفاوت از دوره میرزا کوچک خان است و افق‌های روشن پیش روی کشور هست. از اینرو، نباید موانع و سختی‌های راه ما را خسته کند و خدای ناکرده از پا بیاندازد. امروز نیز وظیفه هر انسان انقلابی و مؤمن به دین و میهن هست که ناامید نشده و با احساس مسئولیت، نسبت به اصلاح امور جامعه تلاش مجاهدانه نماید.
دو: جهت گیری دینى و اعتقادى و حفظ استقلال
منشأ حرکت میرزا کوچک خان یک منشأ دینى و اعتقادى و حرکتی اسلامى و ایرانى بود. او در مقابل دو قدرت بزرگ آن روز دنیا یعنی روس‌ها و انگلیس‌ها و زیاده خواهی و تجاوزگری آنها، ایستادگی و مقاومت کرد و استعداد‌های ملت ایران در مبارزه با نفوذ متجاوزان به ایران را احیا نمود. در کنار او کسانی بودند که می‌خواستند مبارزه با دستگاه حکومتِ آن روز را با پناه بردن به روس ها دنبال کنند. اما میرزاکوچک‌خان قبول نکرد و به‌خاطر پایبندى‌اش به اسلام، مجذوب غوغاى نهضت مارکسیستى و تشکیل شوروى و هیاهوی جهانی آن نشد و بطور صریح و قاطع نظریّه مارکسیستى را رد نمود و استقلال را حفظ کرد. این جهتگیری و حفظ استقلال از قدرتهای شرق و غرب نیاز امروز جریان‌های سیاسی کشور است. تصور اینکه راه نجات کشور، افتادن در دامن غرب یا شرق است، اشتباهی راهبردی است و استقلال کشور را به خطر خواهد انداخت.
سه: توجه به لوازم فعالیت سیاسی- اجتماعی
میرزا کوچک خان، در ابتدای نهضت، تشکیلات «اتحاد اسلام» را برای سازماندهی نیرو‌ها تشکیل داد. اتحاد اسلام، کانون اصلی رهبری و مرکز ثقل تصمیم گیریهای سیاسی، اداری، اجتماعی و نظامی نهضت جنگل بود و حفظ استقلال ایران را تعقیب می‌کرد. بدون شک برای نظاره کردن به افق‌های دور و انجام کار‌های بزرگ، باید متشکل بود. کمبود کار تشکیلاتی اجتماعی سازنده و نیروسازی همچنان در جامعه انقلابی امروز دیده میشود. البته، کار تشکیلاتی خود نیازمند لوازمی هست که از مهمترین آنها برخورداری از سعه صدر است. اگرچه میرزا کوچک خان در درون تشکیلات خودشان مخالفینى داشت، در برخورد با آنها کاملاً حدود شرعى را رعایت می نمود و اهل درگیرى با نیرو‌های داخل نبود. همچنین، باید توجه داشت که کار تشکیلاتی و اثربخشی آن زمان بر است و سالها طول میکشد. نهضت جنگل از سال ۱۳۳۳ ه. ق آغاز شد و حدود هفت سال ادامه داشت، اما آن مقطعی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته و بحث جمهوری خواهی میرزا و نهضت جنگل در آن مطرح شده است، مربوط به یک سال و نیم آخر است.
کسب آمادگی برای حرکت اجتماعی از لوازم موفقیت است. میرزا کوچک خان در سنین جوانی و پیش از پایهگذاری نهضت جنگل، در عرصههای سیاسی از جمله در قیام بعد از انقلاب مشروطه در سنه ۱۳۲۶ هجری قمری در گیلان بر ضد محمد علیشاه و پس از آن در دوره تبعید در تهران مبارزاتی را تجربه نموده بود.
از دیگر لوازم مهم فعالیت سیاسی- اجتماعی، بخصوص در جهان امروز، توجه به رسانه است. تأسیس روزنامه جنگل نشان میدهد که میرزا کوچک خان، از اهمیت مقوله تبیین و رسانه غافل نبود.
چهار: مراقبت از نفوذ دشمن
متاسفانه یکی از مهمترین دلایل شکست قیام جنگل، وجود عوامل نفوذی دشمنان بود که موجبات شکست ایشان را فراهم آوردند. امروز نیز یکی از ریشه های ایجاد یا باقی ماندن چالش ها در کشور و حل نشدن آنها وجود مسئله نفوذ در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها است که در سال های گذشته، بار‌ها مورد تأکید رهبری معظم انقلاب قرا گرفته است و باید همواره مورد توجه قرار گیرد.
پنج: توجه به حضور مردم
یکی از مشخصات قیام میرزا کوچک خان، صبغه مردمى کار اوست که از این جهت در مقایسه با کار‌های دیگرى که هم‌زمان در آن دوره اتّفاق افتاده، در سرتاسر ایران، نظیر ندارد. او از جمله کسانی است که برای نخستین بار سخن از جمهوریت حکومت به میان آورد. امروز نیز، بدون حضور مردم در میدان‌های مختلف، امکان تحقق اهداف و رسیدن به قله‌ها وجود ندارد.
شش: اعتقاد به اسلام، برخورداری از اخلاص و اندیشه و روحیه انقلابی
میرزا کوچک خان دارای ویژگیهای مهمی است که او را بعنوان یک الگو معرفی می کند. او بطور کامل معتقد به اسلام و مجتنب از محرمات دینی بود. اخلاص از دیگر ویژگیهای میرزا است. در طول تاریخ، قیامهای زیادی رخ داده است که امروز نامی از بسیاری از آنها باقی نمانده یا لااقل به نیکی از آنها یاد نمیشود. یکی از دلایلی که پس از صد سال از شهادت این مرد بزرگ و بهرغم تلاش دشمنان اسلام و ایران و استقلال و آزادی این سرزمین، نام او سربلند باقی مانده و اسمش سر زبانها است، اخلاص اوست. از ویژگیهای مهم میرزا کوچک خان، برخورداری از اندیشه و روحیه انقلابی است. حرکت میرزا کوچک پر از شور و شعور بود. راهگشای بسیاری از مشکلات کشور در شرایط کنونی جامعه نیز مجهز شدن به همین ویژگیها یعنی اعتقاد به اسلام، عمل خالصانه و اندیشه و روحیه انقلابی است.
منبع:جهان نیوز
انتهای پیام/
