حیوانی دوست داشتنی و شهر آشوب/ آیا سگ گردانی در جامعه جُرم است؟

این تنها گوشه‌ای از ماجراست و در سمت مقابل شهروندانی که با این صحنه مواجه می‌شوند واکنش‌های متفاوتی نسبت به این موضوع دارند؛ عده‌ای بی تفاوت از کنار آن رد شده و برخی‌ها که تعدادشان هم کم نیست، نسبت به آن موضع گیری می‌کنند و از حضور سگ در معابر وحشت می‌کنند.

در این رابطه با یکی از شهروندان که یک خانم میانسال است درباره سگ گردانی و اینکه آیا با این کار موافق یا مخالف است، صحبت کردیم؛ این خانم در ابتدا گفت که بسیار از سگ وحشت دارد و حتی اگر این حیوان در قفس نگهداری شود و دست و پایش هم بسته باشد باز هم از آن می‌ترسد.

او گفت: به هیچ عنوان در محیطی که سگ در آن وجود دارد وارد نمی‌شوم، چرا که از کودکی به خاطر اینکه یک سگ من را دنبال کرد و گاز گرفت، از این حیوان می‌ترسم.

این خانم که از مخالف‌های سرسخت سگ گردانی توسط شهروندان است، ادامه داد: فلسفه این کار را درک نمی‌کنم که چرا باید آقا یا خانمی بیاید و با یک سگ در خیابان تردد کند، اگر کسی به این حیوان علاقه دارد بهتر است آن را در خانه و چاردیواری خود نگهداری کند.

یکی دیگر از شهروندان که آقایی نسبتا مسن بود درباره سگ گردانی افراد در سطح شهر، گفت: این کار می‌تواند هم خوب باشد و هم خطر آفرین!

این فرد که در ابتدای صحبت بسیار خوش خنده و شوخ طبع بود به ناگهان حالت جدی به خود گرفت و ادامه داد: متاسفانه این عادت شده که هر شخصی بدون اینکه علت کاری را بداند یکسری از فعالیت‌ها را انجام می‌دهد، از نظر من سگ گردانی یک کار بیهوده و پوچ بوده و بهتر است به جای این کار خانواده گردانی کرد یعنی باید به جای سگ گردانی در خیابان، دست زن و بچه خود را گرفته و در خیابان قدم زد.

این شهروند تهرانی ادامه داد: برخی سگ‌ها از لحاظ جثه بسیار بزرگ هستند و حضورشان در خیابان باعث ایجاد ترس و دلهره در افراد می‌شود، چرا باید چنین حیوانی در سطح شهر وجود داشته باشد؟ عده‌ای هم در سمت مقابل سگ‌هایی به همراه دارند که کوچک جثه هستند و به هیچ فردی آسیب نمی‌رسانند، اما در کل به نظر بنده سگ جایش در شهر نیست و  باید در گله باشد.

از آقای جوانی درباره سگ گردانی در بوستان‌ها و سطح شهر سوال کردم و گفت:  چند شب گذشته به همراه همسر و دو فرزندم در سطح شهر در حال قدم زدن بودم که فردی به همراه دو قلاده سگ بسیار بزرگ به سمت ما آمد، همان لحظه دختر کوچکم از ترس دست من را گرفته بود، لام تا کام حرفی نزد و به شوک رفت و به سگ‌ها خیره شد.

او گفت: پس از آرام کردن دخترم به سمت صاحب دو قلاده سگ رفتم و به او اعتراض کردم که چرا این سگ‌ها را به سطح شهر می‌آوری و باعث ترس مردم می‌شوی؟ این فرد با حاضر جوابی گفت همین که هست و اگر اعتراضی داری در خانه خود بمان!

یکی دیگر از شهروندان که خانمی میانسال است درباره سگ گردانی در شهر می‌گوید: با سگ گردانی در سطح شهر مخالف نیستم، من یک قلاده سگ دارم که بخشی از زندگی‌ام شده و نسبت به آن اهمیت می‌دهم و اغلب اماکنی که می‌روم سگم را با خود می‌برم، چرا که معتقدم این سگ به هیچ شخصی آسیب نمی‌رساند پس لزومی ندارد آن را در خانه حبس کنم.

قوانین سگ گردانی در سایر کشورها

اما برای آن که متوجه شویم سایر کشورها چطور به مقوله سگ گردانی می‌پردازند، به قوانین آن‌ها در این خصوص نگاهی بیندازیم.

چین

در کشور چین هر خانواده حق دارد فقط از یک سگ نگهداری کند، علاوه بر این تمام سگ‌هایی که در شهر نگهداری می‌شوند باید کمتر از ۱۴ اینچ «۳۵.۵ سانتیمتر» قد داشته باشند، در این کشور گردش سگ بین ساعات ۷ صبح تا ۷ شب ممنوع است. همچنین نگهداری از نژاد‌های خاصی مانند ژرمن شپرد، گریت دین، تیبتن ماستیف و نژاد‌های ترکیبی غیر قانونی است.

هلند

در هلند افراد برای نگهداری از سگ باید دوره‌های آموزشی را بگذرانند. اگر کسی برای اولین بار اقدام به خرید سگ کند، علاوه بر آموزش‌های عملی نگهداری از حیوان باید دوره‎‌های تئوری نیز بگذراند، در صورت انتقال سگ به هلند، تا ده روز بعد از ورود به کشور فرصت دارند به یک دامپزشک مراجعه کنند.

فرانسه

در سال ۲۰۰۷ که یک سگ آمریکایی دختری را در فرانسه به قتل رساند و در فاصله چند ماه دو نفر دیگر نیز طعمه سگ‌های درنده شدند، اصلاحات زیادی بر قوانین مراقبت از سگ در این کشور اعمال شد.

طبق قوانین این کشور، هر حیوانی که احتمال دارد آسیبی به انسان‌ها وارد کند، طبق دستوری از سوی شهردار به محلی مناسب برای نگهداری منتقل شده و هزینه‌های مراقبت از صاحب سگ دریافت خواهد شد.

نروژ

طبق قوانین نروژ، صاحب سگ باید از صدمه زدن حیوان به دیگران جلوگیری کند. تنها زمانی سگ‌ها می‌توانند بدون قلاده باشند که صاحب سگ در کنارش بوده و یا در حصاری که حیوان را از محل رفت و آمد جدا می‌کند، بماند. اگر سگ رفتار و حرکات پر خطر از خود نشان بدهد، باید تمام مدت قلاده داشته باشد.

ایتالیا

در شهر تورین، هر سگ باید حداقل سه بار در روز به گردش برود، در غیر این صورت صاحبش ۶۵۰ دلار جریمه می‌شود. در شهر رُم نیز این مجازات وجود دارد و علاوه بر آن کسی مجاز به رها کردن سگ در ماشین روشن یا مغازه‌ بسته نیست.

عربستان

در عربستان تردد سگ در مکان‌های عمومی غیرقانونی است، البته در کل نگهداری از سگ ممنوع است مگر سگ‌هایی که برای کار‌هایی مانند محافظت و شکار پرورش داده می‌شوند.

آلمان

در این کشور حتی سگ‌هایی که رفتار آرام و دوستانه‌ای داشته باشند باید در مکان‌های عمومی با قلاده و تحت نظارت صاحبشان تردد کنند.

قوانین ایران درباره سگ گردانی چه می‌گوید؟

در برخی از مواد قانون مجازات اسلامی اشاره شده است که اگر حیوان یک فرد، آسیبی به شخص دیگری وارد کرد، چگونه درباره آن تصمیم گیری می‌شود؛ در برخی مواد این قانون، به عنوان مثال از سگ نام برده شده و شرایط مجازات صاحب سگ را مشخص کرده است.

در ماده ۵۰۱ قانون نوشته شده هرگاه فردی به روی شخصی سلاح بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس او می‌شود مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این ارعاب، شخص بمیرد یا مصدوم شود، حسب مورد بر اساس تعاریف انواع جنایات به قصاص یا دیه محکوم می‌شود.

در این ماده به روشنی مشخص است داشتن سگ، جرم نیست، ولی در صورتی که فردی، سگ را برای هراس دیگران یا حمله به انسان‌ها برانگیزد، در صورت ورود صدمه به قربانی، فرد برانگیزاننده به قصاص یا دیه محکوم می‌شود؛ یعنی ممکن است فردی عامدانه و عالمانه به سگ خود دستور دهد به کسی حمله کند و با حمله سگ به قربانی، شخص تحریک کننده حیوان، ممکن است به قصاص محکوم شود.

همچنین در ماده ۵۱۲ آمده است که هرگاه شخصی در محل‌هایی که توقف در آن‌ها مجاز نیست، توقف کند یا شیء و یا حیوانی را در این قبیل محل‌ها مستقر سازد یا مانع لغزند‌ه‌ای در آن قرار دهد و دیگری بدون توجه به آن‌ها در اثر برخورد یا لغزش مصدوم شود یا فوت کند یا خسارت مالی ببیند، شخص متوقف یا کسی که آن شیء یا حیوان را مستقر کرده یا راه را لغزنده کرده است، ضامن دیه و سایر خسارات است؛ مگر آن که عابر با وسعت راه و محل عمداً با آن برخورد کند که در این صورت نه فقط خسارت به او تعلق نمی‌گیرد بلکه عهده دار خسارت وارده نیز می‌شود.

در این ماده نیز روشن است اگر کسی، سگی را در قسمتی مانند پیاده راه از خیابان قرار دهد که مردم به عنوان مثال از روی ترس مجبور شوند از مکان ناامن دیگری مانند سواره راه خیابان عبور کنند و در حین عبور صدمه ببینند، صاحب سگ مسئول جبران خسارات بزه دیده است.

ماده ۵۲۲ و تبصره آن به روشنی درباره کسی که سگ خود را به خیابان می‌آورد و سگ به دیگران حمله می‌کند، مصداق پیدا می‌کند در تبصره این ماده به روشنی عنوان شده اگر کسی سگ خود را به خیابان بیاورد و توان کنترل آن را نداشته باشد، «مقصر» شناخته می‌شود، یعنی مانند آن است که عمدا سگ را برای صدمه به دیگران، از خانه خارج کرده است.

این ماده می‌گوید متصرف هر حیوانی که از احتمال حمله آن آگاه است باید آن را حفظ کند و اگر در اثر تقصیر او حیوان مزبور به دیگری صدمه وارد سازد، ضامن است، اما اگر از احتمال حمله حیوان آگاه نبوده و عدم آگاهی ناشی از تقصیر او نباشد، ضامن نیست.

نمایندگان مجلس شورای ملی در آئین نامه جلوگیری از مرض هاری و امور خلافی که ذیل ماده ۲۷۶ قانون مجازات کیفر عمومی در سال ۱۳۰۴ شمسی پرداخته شد و مشتمل بر۱۶ ماده بود و با توافق وزارت دادگستری و وزارت کشور نوشته شد، مشروحا به این امور پرداختند.

نمایندگان مجلس شرایط خاصی را برای همراه داشتن حیوانات مشخص کردند و مثلا در ماده یک این آیین نامه تصویب کردند: از روزی که فرمانداری محل آگهی می‌دهد کلیه صاحبان سگ‌های شهری باید تا مدت سه ماه گردن بند فلزی یا چرمی برای سگ‌های خود تهیه کنند.

این آیین نامه به صورت مفصل می‌گفت صاحبان سگ چطور باید از این حیوان نگهداری کنند و شرایط همراه داشتن حیوان در معابر عمومی چیست.

پس از سال‌ها، در سال ۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی باز هم به فکر قانونگذاری برای همراه داشتن سگ‌ها افتاد که به خاطر اولویت‌های متعدد، ایده این قانونگذاری به جایی نرسید.

در سال ۱۳۹۳ هم ۳۲ نفر از نمایندگان مجلس با تقدیم طرحی خواستند قانونی را به تصویب برسانند که همراه داشتن سگ در معابر عمومی مشمول جریمه‌های نقدی سنگین و حتی مجازات حبس شود که آن هم به جایی نرسید و تنها مواد قانونی که برای سگ‌ها و خسارات جانی و مالی احتمالی که این حیوانات برای دیگران ایجاد می‌کنند، همچنان برخی از مواد قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات نهایی ۱۳۹۴ باقی ماند.

این قانون در حال حاضر، تنها متن حقوقی است که تعیین می‌کند همراه داشتن سگ یا آثار همراه داشتن سگ برای صاحب آن، چه نظم و نسقی دارد.

پیشنهاد شورای شهر تهران برای ساخت مکانی برای سگ گردانان

اخیرا در صحن شورای شهر تهران، اعضای شورا به بررسی یک فوریت طرح «جداسازی محل گردش حیوانات خانگی از محل بازی کودکان در بوستان‌های شهر تهران» پرداختند.

 حجت نظری عضو شورای شهر تهران درباره این طرح اظهار کرد: با وجود ممنوعیت حضور حیوانات در بوستان‌ها، اما در تمام بوستان‌ها این حیوان گردانی‌ها صورت می‌گیرد و در همه جا کنار شهروندان حضور دارند.

وی افزود: این حساسیت‌ها چه برای بزرگسال چه برای خردسال ممکن است وجود داشته باشد، ما باید جایی را برای بازی کودکان با آرامش فراهم کنیم تا در فضاهای عمومی شرکت داشته باشند و با چالش مواجه نشوند.

در نهایت یک فوریت برای این طرح با ١٢ رأی موافق به تصویب اعضای شورای شهر تهران رسید.

واکنش پلیس به سگ گردانی در سطح شهر

سردار حسین رحیمی فرمانده انتظامی تهران بزرگ پیش‌تر در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سگ گردانی در سطح شهر اظهار کرد: با افرادی که در اماکن عمومی اقدام به سگ‌گردانی می‌کنند، برخورد جدی خواهد شد.

فرمانده انتظامی تهران بزرگ با بیان اینکه برخی افراد با آوردن سگ به معابر عمومی باعث ایجاد ترس و دلهره برای شهروندان می‌شوند، افزود: پلیس با اخذ مجوز از دادستان تهران، با افرادی که در اماکن عمومی مانند پارک‌ها سگ گردانی می‌کنند، برخورد خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه مکان‌های عمومی جای سگ‌گردانی و رفت و آمد حیوانات نیست، تاکید کرد: حمل سگ در درون خودرو‌ها ممنوع است و در صورت مشاهده این موضوع، برخورد جدی پلیس با حاملان سگ در خودرو‌ها انجام خواهد شد.

به تازگی فیلمی در فضای مجازی منتشر شد که در این کلیپ نیروی انتظامی با حضور در یکی از محلات پایتخت اقدام به برخورد با گردانندگان سگ کرده که در ادامه مامور و سرباز پلیس رفتار غیر حرفه ای را با این فرد داشته که این فیلم در فضای مجازی واکنش های مختلفی را به همراه داشت.

سرهنگ ضرغام آذین سرکلانتر دوم پلیس پیشگیری فاتب، اظهار کرد: طی تماس تلفنی شهروندان با ۱۱۰ در شهرک گلستان حوزه کلانتری ۱۴۱ که فیلم آن تحت عنوان برخورد پلیس با سگ گردانی نیز در فضای مجازی پخش شده، گشت کلانتری ۱۴۱ گلستان در محل حضور پیدا کرده و پس از تذکر لسانی، افسر گشت، با برخورد نامناسب صاحب سگ مواجه شده و در ادامه به علت فحاشی صاحب سگ، متاسفانه سرباز گشت کلانتری رفتار غیر حرفه‌ای داشته و این موضوع در حال بررسی است.

به هر حال سگ گردانی در حال انجام است و به راحتی نمی‌توان این قضیه را یک طرفه حل و فصل کرد، چرا که عده‌ای معتقدند که سگ گردانی باعث ایجاد ترس و دلهره شان می‌شود و در مقابل، افرادی که اقدام به این عمل می‌کنند بر این باور هستند که سگ بخشی از زندگی آن‌ها است و دیگران هم باید به این موضوع احترام بگذارند.

حال بهتر است مجلس شورای اسلامی بابت این ناهنجاری اجتماعی قانون شفاف و واضحی را مطرح و آن را به تصویب برساند تا بر اساس آن پلیس و نهاد‌های نظارتی به این مشکل ورود کرده و آن را برطرف کنند.

بیشتر بخوانید

• برخورد پلیس با سگ گردانی در سواحل/ فضا را در نوروز برای هنجارشکنان سخت می‌کنیم
• جزئیات حادثه حمله سگ رها شده به دو شهروند در دزاشیب

گزارش از اشکان دوستی پور

انتهای پیام/