دیپلماسی رمضان ظریف و سفرهایی که برای مشورت بیشتر انجام شد

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران یکشنبه پنجم اردیبهشت ماه به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات قطری در اولین مقصد سفرش به دو کشور منطقه راهی دوحه شد. وی در بدو ورود به دوحه با «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» همتای قطری خود دیدار و به گفت‌وگو نشست. ظریف در این دیدار با اشاره به اهمیت روابط ایران و قطر بر پایه همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای بر ضرورت گسترش ابعاد همکاری‌ها به ویژه در ابعاد تجاری، اقتصادی و سرمایه گذاری با توجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌های دو کشور تاکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر رویکرد ایران برای توسعه مناسبات با کشور‌های منطقه از گفت‌وگو‌های منطقه‌ای در جهت ثبات و استقرار منطقه استقبال و آن را یک ضرورت جدی تلقی کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان با تشریح آخرین تحولات روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی، زمینه‌ها و ظرفیت‌های موجود برای گسترش مناسبات دو کشور را مثبت ارزیابی کرد. ظریف در این دیدار دیدگاه منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در زمینه توسعه تعاملات با کشور‌های منطقه و آخرین تحولات گفت‌وگو‌های جمهوری اسلامی ایران و کشور‌های ١+۴ را نیز تشریح کرد.

وزیر امور خارجه قطر نیز در این دیدار با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور در اصفهان بر برگزاری آن در دوحه در جهت ترسیم و تحکیم مناسبات تجاری و اقتصادی فی‌مابین تاکید کرد. همکاری در حوزه مسائل منطقه‌ای و بین المللی از دیگر موضوعات مطرح شده در رایزنی‌های وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر امور خارجه قطر در این دیدار بود.

سفر ظریف به دوحه در حالی انجام می‌شود که در سال گذشته (۱۳۹۹) رایزنی‌ها بین دو کشور در جریان بود، از رایزنی‌های تلفنی رئیس جمهور، امیر قطر و گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه دو کشور تا سفر اواخر بهمن ماه وزیر خارجه قطر به تهران، روحانی رئیس جمهور کشورمان و «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر هم در سال گذشته چندین بار به صورت تلفنی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردند.

محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی هم دیدار کرد و بعد از این دیدار در توئیتر خود نوشت: رایزنی‌های عالی با برادرم شیخ تمیم داشتم. درباره موضوعات دوجانبه و توسعه مناسبات و تقویت هماهنگی‌ها درباره مسائل منطقه‌ای و جهانی مشورت کردیم. ابتکار امید رویکرد ایران درباره منطقه است و همسایگان اولویت ما هستند. 

اهداف سفر ظریف به منطقه 

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری ششم اردیبهشت خود با اصحاب رسانه، درباره ارتباط سفر ظریف به دوحه و بغداد با رایزنی‌های انجام شده میان تهران و ریاض، گفت که سفر ظریف به قطر و عراق در چارچوب دیپلماسی رمضان است. روابط خوب و برادرانه‌ای با قطر و عراق داریم، سفر به کشور‌های دیگری هم در آینده در دستورکار است. رایزنی‌ها با قطر و عراق درباره مسائل و روابط دوجانبه، مسائل جهان اسلام و منطقه در اولویت است. این سفر‌ها ارتباطی با طرف‌های ثالث ندارد ضمن اینکه تلاش‌های این دو کشور در تحولات منطقه را ارج می‌نهیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره ارتباط سفر ظریف به عراق و قطر با بهبود مناسبات ایران و عربستان، توضیح داد: سفر ظریف به عراق و قطر به عربستان ربطی ندارد، البته ما در چند سال گذشته آمادگی خود را برای حل مسائل با پادشاهی سعودی اعلام کردیم و هر وقت آن‌ها برای انجام این گفت‌وگو‌ها تصمیم بگیرند، ما از این گفت‌وگو‌ها استقبال می‌کنیم.

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که سفر ظریف به دو کشور همسایه ایران یعنی قطر و عراق در چارچوب تلاش ایران برای ایجاد همگرایی به ویژه در ماه مبارک رمضان قابل تجزیه و تحلیل است، از آنجایی که عراق و قطر دو کشوری هستند که از ظرفیت لازم برای ایجاد همگرایی و وحدت اسلامی برخوردار هستند، لذا قطر در گذشته هم برای حل مشکلات بین ایران و کشور‌های منطقه اعلام آمادگی کرده است.

او افزود: به دلیل تغییراتی که در کاخ سفید رخ داده و تیم جو بایدن نظر مساعدی نسبت به حاکمیت عربستان ندارد، لذا قطر این آمادگی را دارد که بین تهران و ریاض میانجیگری کند. سفری که آقای ظریف به عراق داشته در چارچوب مذاکرات پنهانی و غیر علنی ایران و عربستان با نظارت دولت عراق صورت گرفته است.

هانی زاده ادامه داد: از  ۲ هفته گذشته مذاکراتی بین ایران و عربستان در بغداد صورت گرفته است، با توجه به اینکه عربستان اکنون تحت فشار آمریکا پیرامون پرونده قتل جمال خاشقجی خبرنگار برجسته سعودی تحت فشار واشنگتن قرار دارد، لذا عربستان احساس می‌کند که باید سیاست‌های تهاجمی خود را تغییر دهد، به همین دلیل در جریان سفر  مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق به ریاض مسئله وساطت و میانجیگری عراق بین تهران و ریاض مطرح شد و عربستان هم این آمادگی را دارد که اختلافات خود را با ایران کم کند.

کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: از سوی دیگر عربستان بعد از ۶ سال جنگ علیه یمن و هزینه ۳۵۰ میلیارد دلاری نتوانسته وضعیت میدانی را در یمن به نفع خودش تغییر دهد، لذا عربستان در نظر دارد  سطح دیپلماتیک خود را با ایران  دوباره از سر بگیرد، از جنگ ۶ ساله یمن به صورت آبرومندانه خارج شود باید این نکته را در نظر بگیرد که بدون همکاری با ایران نمی‌تواند به جنگ یمن پایان دهد. عربستان به دلیل اینکه احساس انزوای سیاسی می‌کند از عراق خواسته که بین تهران و ریاض میانجیگری کند، آقای ظریف در این سفر سعی خواهد کرد که آخرین نتایج این مذاکرات را با مقامات عراقی و قطری را مورد بحث قرار دهد و یک شاکله جدیدی از همگرایی منطقه‌ای ایجاد کند.

هانی زاده گفت: ماه رمضان به دلیل اینکه که ماهی مورد احترام مسلمانان و کشور‌های اسلامی است و ظرفیت بالایی در این ماه برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای برخوردار است به همین دلیل آقای ظریف سعی می‌کند که از این ظرفیت برای ایجاد همگرایی منطقه‌ای استفاده کند.

عراق؛ دومین مقصد سفر منطقه ای رئیس دستگاه دیپلماسی

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان دوشنبه ششم اردیبهشت در ادامه سفر منطقه ای خود به عراق رفت و  با «برهم صالح» رئیس جمهور عراق و «فؤاد حسین» همتای عراقی خود دیدار کرد؛ وی  پس از دیدار با «فؤاد حسین» در یک کنفرانس خبری مشترک با همتای عراقی خود حاضر شد. فؤاد حسین در این کنفرانس خبری، تصریح کرد: با وزیر خارجه ایران موضوعات مهم منطقه را بررسی کردیم. در گفت‌وگو با طرف ایرانی به جا‌های مهمی رسیدیم. ما مذاکرات میان طرف آمریکایی و ایرانی در وین را دنبال می‌کنیم. عراق ایفای نقشی حیاتی و مهم را در منطقه به منظور حمایت از ثبات، تفاهم و تحکیم صلح آغاز می‌کند. وزیر خارجه عراق در ادامه گفت که ظریف در جریان سفر کنونی به عراق به نجف اشرف و منطقه کردستان نیز خواهد رفت.

ظریف در ابتدای این نشست ضمن تسلیت به دولت و مردم عراق و قربانیان حادثه دردناک اخیر در بیمارستانی در بغداد، گفت که فرارسیدن ماه مبارک رمضان را به مردم خوب عراق تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم این ماه الفت، مهربانی، برکت و رحمت برای همه ما در منطقه و برای برادران و خواهران عزیز در عراق باشد.

وزیر امور خارجه گفت: گفت‌وگو‌های بسیار خوبی با آقای فؤاد حسین داشتیم، از نقش محوری و قدرتمند عراق در منطقه استقبال کرده و امیدواریم هر روز نقش عراق در منطقه قوی‌تر و نقشی در جهت ثبات و آرامش در منطقه باشد. از تلاشی که دولت عراق برای ایجاد زمینه‌های گفت‌وگو در منطقه انجام داده، تشکر می‌کنیم و امیدواریم این تلاش‌ها به گفت‌وگوی بیشتر و مفاهمه جدی‌تر در این منطقه بینجامد. همه ما در این منطقه همواره در کنار هم خواهیم بود، دیگران می‌روند، ولی ما در این منطقه خواهیم بود و باید روابط خودمان را براساس حسن همجواری، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی و عدم مداخله در امور داخلی و دوستی، برادری و اخوت بنا بگذاریم و این سیاست جمهوری اسلامی در این منطقه بوده و خواهد بود.

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه گفت که امروز فرصت کردیم درباره گفت‌وگو‌های هسته‌ای بین ایران و کشور‌های ۱+۴ (سه کشور اروپایی، چین و روسیه) صحبت کنیم. البته آمریکایی‌ها در وین هستند و ما گفت‌وگویی با آمریکا نداریم. ولی گفت‌وگو‌های بسیار خوبی برای اجرای برجام داشتیم و امیدواریم دولت جدید آمریکا با یک سیاست معقول و اجرای تعهداتش بتواند سریع‌تر به برجام برگردد و تعهدات را همه طرف‌ها اجرا کنند. ما هم آمادگی داریم به محض اجرای تعهدات آمریکا و تایید و راستی آزمایی آنها، تعهدات خودمان را به صورت کامل برگردانیم و اجرا کنیم.

شهید سلیمانی و المهندس؛ نماد مقاومت ایران و عراق

وزیر امور خارجه تصریح کرد: مردم عراق و ایران در برابر دشمنان مشترک از صدام گرفته تا داعش مبارزه کردند و پیروز شدند. همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مشترکی داریم و شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس نماد مقاومت برای این دو کشور هستند.  برای یک سفر نسبتا طولانی در بغداد هستم، علاوه بر مقامات عراق با احزاب عراق هم دیدار خواهم داشت. فردا به اقلیم کردستان سفر خواهم کرد و با برادران اقلیم دیدار خواهم داشت.

وی با تأکید بر اینکه امیدوارم گسترش روابط ایران و عراق به صلح و امنیت پایدار منطقه کمک کند، گفت: ایران و عراق همکاری‌های در حوزه راه آهن و استفاده از منابع مشترک دارند. در حوزه همکاری‌های اقتصادی، بانکی، مالی و مسائل منطقه‌ای، عراق نقش مهمی در منطقه داشته است و ما مایل هستیم هر روز این نقش گسترده‌تر شود.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در هنگام ورود به فرودگاه بغداد در محل یادبود شهادت سردار سلیمانی و ابو مهدی المهندس حضور پیدا کرد و با قرائت فاتحه یاد این دو شهید را گرامی داشت.

انتهای پیام/