باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می‌دهد؛
قالیباف ۱۲ روز بعد از ظریف به روسیه می‌رود؛ تهران چه پیام جدیدی برای مسکو دارد؟
قالیباف برای اولین بار به عنوان رئیس مجلس به مسکو سفر می‌کند و این سفر نشان‌دهنده اهمیت مجلس به توسعه روابط با همسایگان است.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه از سفر محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی به مسکو در راس هیئتی بلندپایه خبر داد. او همچنین گفت که این سفر بنا به دعوت «ویچیسلاو والودین» رئیس دومای دولتی روسیه، از ۱۹ تا ۲۱ بهمن ما به مدت سه روز انجام میشود.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه همچنین گفت که سفر قالیباف به مسکو که اولین سفر رسمی او به عنوان رئیس مجلس شورای اسلامی ایران از یک کشور خارجی است بیانگر اهمیتی است که رئیس مجلس شورای اسلامی برای روابط با کشور همسایه و دوست، فدراسیون روسیه، قائل است.
جلالی در ادامه روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه همواره را در حوزه‌های مختلف از جمله پارلمانی در حال توسعه دانسته و تاکید کرد: به طور یقین دیدار رئیس مجلس شورای اسلامی از مسکو به تعمیق هرچه بیشتر مناسبات فیمابین ایران و روسیه در دیگر زمینه‌ها نیز کمک خواهد کرد». «ویچسلاو والودین» رئیس دومای (مقننه) روسیه نیز پیشتر گفته بود گفت که قالیباف رئیس مجلس ایران به مسکو سفر می‌کند.
رئیس کمیته روابط خارجی دومای دولتی روسیه در سفر تابستان امسال به تهران و در دیدار با رئیس مچلس شورای اسلامی از قالیباف برای سفر به روسیه دعوت کرده بود. قالیباف و ویچسلاو والودین ۱۴ مهر امسال هم در گفت‌وگویی تلفنی آخرین تحولات روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای را مورد بحث و بررسی قرار داده بودند.
پیش از این رسانه ها اعلام کرده بودند که قالیباف قرار است عهده‌دار انتقال پیامی رسمی به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه شود، البته قرار بود این سفر در اواخر آذرماه انجام شود، اما به‌دلیل تغییر سطح دیدار قالیباف در سفر به مسکو، این برنامه در روز آخر لغو شد. آن طور که در خبرهای غیررسمی آمده است، علت تعویق در انجام سفر قالیباف به روسیه، قطعی‌نشدن زمان ملاقات با پوتین بوده است.
با توجه به روند مرسوم دیدارهای پوتین و احتیاط‌های خبرساز او در حفظ سلامتی‌اش، دیدارکننده رئیس‌جمهور روسیه باید ۱۵روز در قرنطینه بماند. به همین دلیل پیشنهاد داده شده که قالیباف در تهران و در فرودگاه روسیه آزمایش کرونا دهد که آن‌ها نیز این موضوع را پذیرفته‌اند. هرچند قالیباف پیش از این به ویروس کووید-۱۹ مبتلا شده بود.
سفر قالیباف به مسکو در ادامه سفر ظریف یا مستقل؟
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در دومین مقصد سفرش به منطقه بعد از جمهوری آذربایجان هفتم بهمن بود که وارد مسکو شد، او با حضور در محل وزارت امور خارجه روسیه با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود دیدار و به گفت‌وگو نشست.
در جریان دیدار وزیر امور خارجه کشورمان از روسیه، موافقتنامه همکاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه امنیت اطلاعات به امضا وزرای امور خارجه دو کشور رسید. به موجب موافقت نامه امضا شده، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه‌های تقویت امنیت اطلاعات، مبارزه با جرائم ارتکاب یافته با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، کمک‌های فنی و فناوری، همکاری بین المللی شامل شناسایی، هماهنگی و انجام همکاری لازم در مجامع منطقه‌ای و بین المللی برای تضمین امنیت ملی و بین المللی همکاری خواهند کرد. امضای این موافقتنامه نقطه عطفی در حوزه همکاری‌های دو کشور در امنیت سایبری محسوب میشود.
ظریف ضمن ابراز خرسندی از حضور در مسکو گفت که در رایزنی‌ها مسائل مختلفی را مطرح کردیم و خوشحالم به اطلاع شما برسانم واکسن اسپوتنیک توسط مسئولان بهداشتی در ایران تایید شد و در آینده نزدیک امیدواریم بتوانیم خرید و تولید مشترک را بین مؤسسات مشابه در ایران و روسیه انجام دهیم. علاوه بر این در مورد دریای خزر و همکاری در این حوزه بین ایران و روسیه گفت‌وگو کردیم.
مهدی صفری معاون سابق وزارت امورخارجه و سفیر اسبق جمهوری اسلامی در چین، روسیه و اتریش در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سفر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی به روسیه گفت که این سفر استراتژیک در مقطع مهمی انجام میشود. ایران با روسیه منافع استراتژیک زیادی دارد، بنابراین سفر رئیس مجلس کشورمان به مسکو بسیار اهمیت دارد. او افزود: سفر رئیس مجلس ایران در مسائل دو جانبه، منطقه ای، قره باغ و مسائل آسیای مرکزی، سوریه، یمن هم تاثیرگذار خواهد به همین دلیل بسیار مهم تلقی میشود.
سفیر اسبق جمهوری اسلامی روسیه با اشاره به سفر اخیر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به روسیه، گفت که سفر ظریف به مسکو مستقل بود و رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در آن سفر در مورد مسائل قره باغ، رفت و آمد‌ها و اتصال خط راه آهن جلفا به انتهای جمهوری آذربایجان و روسیه صحبت کردند که رایزنی‌های بسیار استراتژیکی انجام شد، چراکه می‌تواند خط شمال و جنوب را به هم وصل کند و تسریع کننده روند انتقال ترافیک کالا از بندر عباس به شمال باشد.
معاون سابق وزارت امورخارجه با اشاره به اینکه در سفر رئیس مجلس کشورمان به مسکو در مورد برجام صحبت میشود، تصریح کرد: در دیدار بین مقامات دو کشور دوست و همسایه در مورد مسائل منطقه ای، بین المللی و موضوعات مختلفی صحبت میشود، اکنون هم با توجه به اینکه حرف‌هایی از احیای برجام به گوش می‌رسد و روسیه هم یکی از طرف‌های توافق هسته‌ای است در مورد آن هم رایزنی میشود.
روابط نزدیک تهران و مسکو
در سال‌های اخیر روابط تهران و مسکو نزدیک بوده و ضمن سفر پی درپی وزیر خارجه کشور ما به روسیه، روسای جمهور دو کشور هم به طور مرتب با هم ملاقات داشته‌اند. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در سفر اخیر خود به روسیه تاکید کرد که شرایط بین المللی پس از رفتن ترامپ شرایط ویژه‌ای است که نیاز به هماهنگ کردن مواضع ایران و روسیه دارد.
در جریان سفر اخیر ظریف به مسکو دو کشور ایران و روسیه توافقنامه همکاری در زمینه «امنیت اطلاعات» امضا کردند. این توافق که به دو کشور امکان می‌دهد در زمینه مبارزه با جرایم ارتکابی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات مبارزه کنند. روسیه در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده آمریکا با سیاست «فشار حداکثری»دولت او بر حکومت ایران مخالفت می‌کرد و در بسیاری موارد از کشور ما حمایت کرده است.
وزیر خارجه کشورمان ضمن ابراز خرسندی از امضای موافقتنامه بین ایران و روسیه در حوزه سایبری، گفت که امیدواریم بتوانیم در آینده نزدیک توافق فرهنگی بین ایران و روسیه که مراحل نهایی را طی کرده است، امضا کنیم. که روابط همه جانبه ایران و روسیه در حوزه فرهنگ نیز گسترش یابد. روابط ایران و روسیه اصیل است و این روابط واکنش به روابط ما با دیگران نیست. ایران و روسیه دو کشور همسایه هستند و دو کشوری هستند که دیدگاه‌های مشترک در سطح بین‌المللی دارند، دو کشوری هستند که در حوزه منطقه برای صلح و امنیت در منطقه تلاش کردند و دیدگاه‌های ما درباره حل و فصل بحران‌های سوریه، یمن، مشکلات افغانستان و بحران قفقاز بسیار نزدیک به هم است و از نزدیک با هم همکاری کردیم.
هدف قالیباف از سفر به روسیه چیست؟
فدا حسین مالکی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اهداف سفر محمد باقر قالیباف رئیس مجلس به روسیه گفت که سفر رئیس مجلس به کشور روسیه اهمیت بسزایی دارد و مسائل دو جانبه دو کشور مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. در واقع بعد از شهادت سردار سلیمانی سفری به روسیه که یکی از هم پیمانان اصلی جمهوری اسلامی ایران است، از سوی قوه مقننه صورت نگرفته است و قطعا در این سفر تحولات منطقه و جهان به دنبال روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مالکی با اشاره به دست آورد‌های این سفر برای جمهوری اسلامی ایران، تصریح کرد: ما با کشور روسیه روابط استراتژیک سیاسی و اقتصادی داشته و قطعا روسیه و ایران در معادلات بین المللی دو کشور قدرتمند تلقی می‌شوند و این سفر دستاورد‌های خوبی برای طرفین به دنبال خواهد داشت. ممکن است حساسیت و واکنش‌هایی به دنبال انجام این سفر از سوی برخی کشور‌ها مانند آمریکا ایجاد شود.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با اشاره به موارد مورد اشاره در نامه رهبر معظم انقلاب که قرار است از سوی رئیس مجلس به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه واصل شود خاطر نشان کرد: مفاد این نامه قطعا در سطح کلان بین المللی و در جهت انسجام کشورهای همسایه و منطقه، جلوگیری از زیاده خواهی‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی است، البته ممکن است حاوی مسائل خاص دیگری نیز باشد که هنوز اطلاعی از آن در دست نیست.
بابک نگاهداری مشاور و رئیس حوزه ریاست مجلس هم در گفت‌گویی با تاکید بر این که ارتقای روابط ایران و روسیه به سطح راهبردی از جمله مهم‌ترین اهداف این سفر است، تصریح کرد: نشست‌های مختلف در حوزه مسائل اقتصادی و ارتباطات تجاری بخش مهمی از برنامه‌های سفر رئیس مجلس به روسیه است. قالیباف همچنین در نشستی با حضور فعالان اقتصادی ایران و روسیه از نزدیک چالش‌ها و مشکلات مبادلات تجاری دو کشور را مورد بررسی قرار خواهد تا برای ارتقای سطح مبادلات تجاری و اقتصادی برنامه ریزی شود.
نگاهداری با اشاره به دیگر اهداف اقتصادی سفر رئیس مجلس به روسیه تاکید کرد: علاوه بر تقویت همکاری‌های اقتصادی در قالب روابط دوجانبه، تقویت روابط تجاری در قالب اتحادیه اوراسیا که ایران عضو ناظر آن است و همچنین بحث درباره کریدور شمال و جنوب، از دیگر موضوعات مهم سفر قالیباف به روسیه خواهد بود.
مجتبی توانگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم تهران هم درباره اهداف سفر قالیباف و با اشاره به سهم ایران از بازار روسیه، تصریح کرد: روسیه بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار واردات دارد که به دلیل همسایگی این فرصت و مزیت بزرگی برای کشورمان است که به دلیل ناکارآمدی و نگاه نامتوازن به غرب و شرق، سهم ایران از این بازار کمتر از یک درصد است. با رایزنی‌های پارلمانی که در حال انجام است پیوستن ایران به توافقنامه اقتصادی اوراسیا مراحل پایانی خود را طی می‌کند. با الحاق ایران به کشورهای اوراسیا (روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس) بازار بزرگی از محصولاتی ویژه در اختیار تولیدکنندگان و صنعت‌گران ایرانی خواهد بود که می‌توانیم گام موثر دیگری در خنثی‌کردن تحریم‌ها برداریم.
توانگر درباره مبادلات بانکی با روسیه گفت که حدود ۴۰درصد از مبادلات تجاری ایران و روسیه با ریال و روبل انجام می‌گیرد. برای تعمیق این موضوع و پایان‌بخشی به سلطه دلار آمریکا، کارگروه مشترک مالی و بانکی بین دو کشور شکل گرفته است. احتمالا کنفرانس روسای مجالس ایران، روسیه، چین، افغانستان و ترکیه نیز در ماه مه ۲۰۲۱ یعنی اردیبهشت سال آینده در شهر سوچی با موضوع مقابله با تروریسم برگزار میشود. آبان ۹۴ قالیباف بر اساس دعوت رسمی شهردار مسکو و سن پترزبورگ در یک سفر سه روزه عازم روسیه شده بود.
بالاخره قالیباف با پوتین دیدار می‌کند یا خیر؟
توانگر نماینده مردم تهران با بیان اینکه مجلس روسیه در تابستان امسال رسما از قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی برای سفر به این کشور دعوت به عمل آورده بود، گفت که رئیس مجلس کشورمان در این سفر با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و ویچیسلاو والودین، رئیس دومای دولتی روسیه، رئیس شورای عالی امنیت ملی روسیه دیدار خواهد کرد. توانگر با تاکید بر اینکه ابعاد اصلی سفر قالیباف به روسیه، اقتصادی است، توضیح داد که در دیدار با پوتین، مواضع صریح نظام درخصوص برجام، تعاملات اقتصادی با روسیه، فروش نفت و.. ابراز و پیامی نیز به رئیس‌جمهور روسیه تقدیم خواهد شد.
اما پس از چند روز نماینده مردم تهران دیروز هجدهم بهمن در گفت‌وگویی اعلام کرد : خبری که بنده در خصوص نهایی شدن دیدار قالیباف با ولادیمیر پوتین اطلاع رسانی کردم، دقیق و تایید شده نبود. البته دیدار با رئیس جمهور روسیه در دستور کار و در حال برنامه‌ریزی بوده است، اما دیدار با پوتین در روسیه پروتکل‌های ویژه‌ای دارد که دکتر قالیباف پروتکل‌های بهداشتی دیدار با پوتین را نپذیرفته است. به همین جهت پوتین برای دریافت پیام مهم مقام معظم رهبری، نماینده ویژه معرفی کرد و پیامی که رئیس مجلس در این سفر حامل آن هستند در دیدار با نمایندۀ معرفی شده توسط پوتین طرح خواهد شد.
پیش از این روزنامه همشهری در مطلبی مدعی شده بود که قالیباف برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی دیدار با پوتین پذیرفته که در تهران و فرودگاه روسیه تست کرونا بدهد.
نگاهداری مشاور و رئیس حوزه ریاست مجلس هم دیروز اعلام کرد: رئیس مجلس شورای اسلامی عصر یکشنبه ۱۹ بهمن ماه به مسکو می‌رود و در این سفر سه روزه علاوه بر تقدیم پیام رهبر معظم انقلاب به دولت روسیه، دیدار‌هایی را با همتایان خود در دوما و سنا، مقامات اقتصادی، تجاری، سیاسی و امنیتی این کشور خواهد داشت. قالیباف روز دوشنبه در اولین روز سفر خود ضمن دیدار و گفتگو با رئیس مجلس دومای فدراسیون روسیه و شورای فدراسیون با اندیشمندان انستیتو شرق‌شناسی این کشور دیدار خواهد کرد.
مشاور و رئیس حوزه ریاست مجلس تصریح کرد: رئیس مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه دیدار و گفت‌وگو با رئیس اتحادیه اوراسیایی، شبکه روسیه ۲۴، لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و پاتروشف دبیر شورای امنیت را در دستور کار خود دارد و در ادامه روز ضمن سخنرانی در آکادمی دیپلماتیک در جشن پیروزی انقلاب شرکت خواهد کرد. به گفته نگاهداری حضور و سخنرانی در جمع اندیشمندان اندیشکده‌های حوزه سیاست خارجی و روابط بین المللی نیز از دیگر برنامه‌های رئیس مجلس در مسکو است.
نگاهداری ضمن تاکید براینکه روابط ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف از جمله پارلمانی در حال توسعه بوده و دیدار رئیس مجلس شورای اسلامی از مسکو به تعمیق هرچه بیشتر مناسبات دو کشور در زمینه‌های دیگر هم کمک می‌کند، تصریح کرد: در این سفر حجت الاسلام ذوالنوری رئیس و ابوالفضل عمومی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، فریدون عباسی رئیس کمیسیون انرژی و سیدجواد ساداتی نژاد رئیس کمیسیون کشاورزی رئیس مجلس را همراهی می‌کنند.
همکاری‌های بین تهران و مسکو برای تقابل با فشار‌های دشمنان دو کشور
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به روسیه، توضیح داد: سفر قالیباف به روسیه در شرایطی انجام میشود که مسکو از هر سو مورد تهاجم آمریکا و کشورهای غربی قرار گرفته است، تظاهراتی که اخیرا در روسیه صورت گرفته و جریان سازی‌های سیاسی و رسانه‌ای که از سوی آمریکا و اروپا علیه حاکمیت روسیه انجام می‌گیرد، نشان می‌دهد که این کشور نیازمند همگرایی و همدلی منطقه‌ای برای برون رفت از بحران سیاسی_اجتماعی است.
او همچنین تاکید کرد: از آنجایی که روسیه هم‌پیمان قدرتمند ایران است و در جریان مسائل منطقه از جمله سوریه، عراق، لبنان و یمن همکاری‌های تنگاتنگی با تهران در راستای تقابل با گروهک‌های تروریستی داشته است، لذا روسیه هم از نظر اقتصادی، سیاسی، امنیتی و نظامی نیازمند همکاری با ایران است تا بتواند در برابر فشار‌های خارجی ایستادگی کند. سفر آقای قالیباف به روسیه می‌تواند در راستای همگرایی‌های منطقه‌ای و همکاری‌های بین روسیه و ایران برای تقابل با فشار‌های دشمنان دو کشور تلقی شود، لذا این سفر که نخستین سفر قالیباف بعد از ریاست پارلمان است به نظر می‌رسد که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و مذاکراتی که با مقامات روسیه از جمله رئیس دومای روسیه دارند می‌تواند سطح تعاملات سیاسی و اقتصادی تهران و مسکو را به جایگاه قابل قبولی ارتقاء دهد و دستاورد‌های این سفر در آینده کاملا در شکل گیری یک بلوک قدرتمند منطقه‌ای بین ایران، چین و روسیه موثر خواهد بود و این سفر می‌تواند یک تعریف جدیدی در مناسبات تهران و مسکو قرار بگیرد.
مسئولیت سنگین روسیه در برجام
کارشناس مسائل بین الملل در ادامه گفت که روسیه یکی از کشورهای دارای حق وتو و تضمین کننده اجرایی شدن برجام است، چراکه امضای مسکو پای توافقنامه توافق نامه قرار دارد، لذا مسئولیت زیادی متوجه مسکو در راستای احیای برجام است. بخشی از مذاکرات قالیباف با مقامات روسیه در مورد استفاده ایران از مزایای برجام است و تهدیداتی که اخیرا بایدن علیه حاکمیت روسیه داشته است، نشان می‌دهد که بایدن به لحاظ سیاسی با روسیه سطح سازگاری پایینی دارد.
او همچنین گفت که در این سفر قالیباف از روسیه خواهد خواست که در زمینه برجام صحبت میشود و این موضوع مطرح میشود که هرگونه مذاکره خارج از توافقنامه برجام نمی‌تواند شامل مسائل دیگری باشد و ایران قبول نخواهد کرد که در مورد مسائلی خارج از موضوع هسته‌ای با کشور‌هایی مانند آمریکا مذاکره جدیدی داشته باشد.
گزارش از فاطمه زهرا نصراللهی
انتهای پیام/
