رنج بی پایان زنان کارگر در جنوب کرمان

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان ، جنوب استان کرمان یکی از قطب‌های کشاورزی درکشور است که سالانه بیش از ۴ و نیم میلیون تن محصول کشاورزی تولید و روانه بازار‌های داخلی و خارجی می‌کند.

مردمان سخت کوش جنوب کرمان از زن و مرد ، پیر و جوان گاهی در گرمای بالای ۵۵ درجه در مسیر خودکفایی کشور تلاش می‌کنند و در این میان زنان کارگری هستند که افزایش هزینه‌های تولید و مشکلات اقتصادی کشور رنج و سختی را برای آن‌ها به همراه داشته است.

برای تهیه این گزارش به مدت یک هفته در مکان‌های مختلفی مثل گلخانه‌ها، مزارع کشت پیاز و سایر محصولات جالیزی در جنوب کرمان مستقر شده ایم و پای صحبت تعدادی از زنان کارگر نشستیم که در سنین مختلف ۱۰ تا ۶۰ سال برای امرار و معاش زندگی در زمین‌های کشاورزی مشغول فعالیت هستند.

از آن‌ها در خصوص دغدغه‌ها و خواسته هایشان پرسیدیم که بدون استثنا اولین دغدغه همه‌ی آن‌ها دستمزد پایین بود، آن‌ها می‌گفتند با توجه به اینکه ما گاهی بیش‌تر از مرد‌ها کار می کنیم و ساعات طولانی تری در زمین‌های کشاورزی و گلخانه‌ها برای کاشت و برداشت محصول می‌مانیم، اما یک سوم دستمزد مرد‌ها را می‌گیریم که عادلانه نیست و نوعی تبعیض است.

علاوه بر آن ایمن نبودن محیط کار از نظر مسائل بهداشتی در مکان‌هایی مثل گلخانه‌ها که درصد سموم و کود‌های کشاورزی که تبخیر می‌شود و در محیط می‌مانند بیش از حد مجاز است از دیگر گلایه‌های آن‌ها از کارفرمایان بود که به این مسائل توجه ندارند و تاسف بارتر این که حتی بعضی از آن‌ها در این شرایط کرونایی ماسک ساده هم نداشتند.

محل سکونت اغلب این زنان کشاورز در نزدیکی همان گلخانه، مزرعه و یا باغی است که کار می کنند ومحل زندگی بیشتر آن‌ها آلونک‌هایی است که از چوب و پلاستیک ساخته شده اند و در مقابل آتش سوزی، حشرات، مار، عقرب و بسیاری از مسائل دیگر آسیب پذیرند.

اما مهم تر از همه بلاتکلیفی این زنان زحمت کشی بود که باید تا پایان عمر خود کار کنند چراکه بیش از ۹۵ درصد این افراد فاقد بیمه هستند در صورتی که بعضی از آن‌ها خصوصا در گلخانه‌ها سابقه کار چند ساله داشتند اما کارفرمایان آن‌ها را بیمه نکرده اند.

جا به جایی زنانی که فاصله محل کار تا منزلشان بیشتر بود به وسیله وانت بار‌ها انجام می‌شد به طوری که در شرایط فعلی و ویروس کرونا تعداد زیادی از زنان بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی با وانت جابه جا می‌شدند و در صورت چپ کردن وانت فاجعه به بارخواهد آمد.

بی توجهی به اشتغال زنان دراین منطقه باعث شده است برخی زنان از شدت فقر و نیازمندی حاضر شوند با دستمزد کم و یا در مواردی مجانی و در برابر مقداری سبزیجات در زمین‌های کشاورزی کار کنند تا امید خود را در زندگی از دست ندهند.

دیدن این وضعیت ناگوار و ناراحت کننده سبب شد تا برای جویا شدن علت آن به سراغ مسئولان جنوب استان کرمان برویم تا شاید قدمی برای این افراد برداشته شود.

چه کسی از زنان کارگر حمایت می کند؟

شفیقه شفیعی مسئول امور بانوان شهرستان جیرفت در این باره گفت: اکثر کارگران گلخانه‌ها زنان و دختران روستایی هستند که بیشتر آن‌ها زنان بی سرپرست، بدسرپرست یا خودسرپرست هستند.

او در خصوص مشکلات این زنان که بیشتردر معرض آسیب‌های روحی و جسمی هستند، افزود: با توجه به شیوع ویروس کرونا تعداد زیادی از زنان کارگر بالای وانت بار‌ها سوار می‌شوند تا از روستا به محل کارشان بروند واگریکی از آن‌ها ناقل بیماری باشد برای دیگر اعضای گروه نیزمشکلات جدی به وجود می‌آورد.

شفیعی گفت: این کارگران زحمت کش هیچ‌گونه امنیت شغلی ندارند و فقط در فصل کاشت از آن‌ها بیگاری می‌کشند و با دستمزد ناچیزی مورد سوءاستفاده واقع می‌شوند.

او افزود: این زنان تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی نیستند و هیچ‌گونه حمایتی از آنان نمی‌شود و به دلیل شرایط بد محیط کار از نظر روحی و جسمی آسیب بسیاری می‌بینند.

مسئول امور بانوان شهرستان جیرفت بیان داشت: مسئولان باید تلاش کنند که برای این قشر آسیب پذیر شغل پایدار ایجاد کنند تا بتوانند با درآمد کافی و کسب روزی حلال، با خاطری آسوده مخارج زندگی خود را تأمین کنند.

سری به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان جیرفت زدیم تا ببینیم سهم این زنان زحمتکش در این سازمان چقدر است؟

ابوذر آیین سرپرست اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان جیرفت  در خصوص سهم زنان کشاورز گفت: تقریبا بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کارگران زن در بخش کشاورزی به صورت فصلی مشغول به کار هستند.

او با بیان اینکه زنان کارگر دربخش کشاورزی زیرمجموعه کارگاه‌های خدماتی، تولیدی، صنعتی یا کشاورزی قرار می‌گیرند، افزود: بر این اساس همه زنان کارگری که در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند مشمول قانون کار هستند.

آیین بیان کرد: اگر زنان کشاورز اجحافی در حقشان شود می‌توانند به اداره کار مراجعه و شکایت کنند و اداره کار برای آن‌ها دادخواست تنظیم و به شکایات آن‌ها رسیدگی می‌کند.

او ادامه داد: تمام کارگاه‌های بخش کشاورزی تحت پوشش قانون کار هستند و زنان کارگر که به صورت روزانه یا هفتگی حقوق دریافت می‌کنند ۱۰۰ درصد مشمول قانون کار هستند.

سرپرست اداره کار گفت: بیشترین نظارت و بازرسی که تا کنون انجام پذیرفته در بحث ایمنی محیط کار است و در این مورد مخاطرات سمومی که در گلخانه‌ها یا زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد بررسی می‌شوند که کارگران دچار بیماری یا مشکلی نشوند.

آیین افزود: هیچ سرپرست خانواده‌ای راضی نیست که همسرش در بخش کشاورزی با این وضعیت بد کار کند، اما به دلیل مشکلات اجتماعی و اقتصادی که دارند مجبور به کارگری در بخش کشاورزی روی بیاورند.

او بیان کرد: زنان‌کارگر کشاورز معمولا بیمه نمی‌شوند و کارفرما‌ها در این مورد تخلف می‌کنند، زیرا به دلیل حجم زیاد کار در فصل کاشت و برداشت قضیه از چشم بازرسان مخفی می‌ماند و آن‌ها بیمه نمی‌شوند، که با کمال تأسف باید گفت نه اداره تأمین اجتماعی می‌تواند به خوبی بازرسی انجام دهد و نه بازرسین اداره کار که به همین دلیل آن‌ها از مزایای بیمه محروم می‌شوند!

این مقام مسئول گفت: بنا به ماده ۱۴۸‌قانون کار، کارفرما مکلف است که کارگر خود را در سازمان تامین اجتماعی بیمه کند، اما کارگران بخش کشاورزی معمولا به صورت موقت و مقطعی به کار گرفته می‌شوند و کارفرمایان از بیمه آن‌ها شانه خالی می‌کنند.

آیین افزود: کارفرمایان متعهد هستند زنان شاغل در بحث کشاورزی را بیمه کنند و اگر کارفرما بخواهد، این کار به راحتی انجام می‌شود.

او بیان داشت:اگر شخص مورد نظر از نظر شرایط سنی و سلامت جسمی مشکلی نداشته باشد می‌تواند به اداره تأمین اجتماعی مراجعه کند و یکسری مدارک و فرم تهیه کند و سپس کارشناس بیمه از محل کارشان بازدید می‌کند و بعد از پرداخت حق بیمه، بیمه آن‌ها برقرار می‌شود.

او ضمن گلایه از کارفریان افزود: فقط تعداد کمی از کارفرمایان برای بیمه زنان کارگر خود، به اداره بیمه مراجعه کرده اند ، در صورتی که مثل سایر صنوف این مسئله به راحتی قابل انجام است، اما درصورتی که کارفرما بخواهد، اما متاسفانه اکثر کارفرمایان از این مسئله فرار می کنند و کارگران را بیمه نمی‌کنند.

زمانی که استفاده ازماشین‌آلات صنعتی کم باشد و کشاورزی سنتی صورت گیرد کارگر باید جور ماشین را بکشد و این افراد خیلی زود فرسوده و با انواع و اقسام مشکلات رو‌به‌رو می شوند و البته زنان کشاورز جنوب کرمان از این موضوع مستثنی نیستند.

علاوه بر آن هزینه‌های تولید در بخش کشاورزی بالا رفته و مردان قبول نمی‌کنند مزد کمتری دریافت کنند وبه همین دلیل کار نمی‌کنند، اما زنان به دلایل مختلف از جمله فقر به شدت نیازمند کار هستند در نتیجه حاضر می‌شوند با دستمزد کمتر کار کنند و حتی حاضر به اعتراض نیستند چرا که می‌ترسند نانشان قطع شود و این برای یک زن فاجعه‌ است چرا که هیچ گونه حمایتی از سوی نهاد‌های دولتی نمی‌شود و سازمان های حمایتی کمکشان کفاف زندگی امروز را نمی دهد.

شاید باید نظارت ها دقیق تر باشد تا دل زنان کارگر نلرزد که براثر اعتراض همین حقوق کم را هم از دست بدهند و آواره تر شوند به راستی اندکی مهربانی و پیگیری موثر نسبت به قشر ضعیف می تواند بسیاری از مشکلات جامعه را حل کند تا او هم از نفس کشیدن در زیر آسمان شهر لذت ببرد.

گزارش از فاطمه اسکندری

انتهای پیام/ی