در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
پرورش تفکر کودکان با «فکرانه»/ کودکان باید با فلسفه پرسشگری آشنا شوند
برنامه رادیویی «فکرانه» با هدف پرورش فکر کودکان به شیوه‌های متفاوت و تاثیرگذار از رادیو فرهنگ پخش می‌شود.
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، به همان میزان که رشد جسمی کودکان برای والدین باید مهم باشد، رشد فکری آن‌ها نیز در ابعاد مختلف باید پرورش پیدا کند. رشد فکری کودکان باعث کسب مهارت‌هایی می‌شود که در آینده آن‌ها بسیار تاثیرگذار خواهد بود و والدین در این مسیر می‌توانند نقش بسزایی را ایفا کنند.
پیمودن این مسیر به تنهایی برای والدین بسیار دشوار خواهد بود؛ لذا فیلم‌های آموزشی، کتاب، متخصصان حوزه کودکان و بسیاری دیگر می‌توانند نقش یک راهنما را برای والدین داشته باشد. اما در این میان به نظر می‌رسد که رادیو به عنوان در دسترس‌ترین و ارزان‌ترین رسانه، می‌تواند بسیار اثرگذار باشد. بنابراین ساخت برنامه‌هایی در خصوص پرورش فکر کودکان به شیوه‌های متفاوت و تاثیرگذار مانند برنامه رادیویی «فکرانه» کاری از شبکه رادیو فرهنگ می‌تواند آینده سرمایه‌های این سرزمین را پربارتر کند.
رکسانا حمیدی تهیه کننده برنامه فکرانه درباره این برنامه در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: فکرانه اولین برنامه تخصصی من در حوزه کودک و در گروه سنی دبستان است و هدف آن پرورش تفکر انتقادی و توانایی در تحلیل مسائل روزمره و قدرت ارزیابی و آشنایی او با فرهنگ، هنر و ادبیات در قالب بازی و سرگرمی است.
این تهیه کننده ادامه داد: پس از مطالعات فراوان در این حوزه، تصمیم گرفتم برنامه ای بسازم که هدف آن ایجاد فضایی گفت و گو محور برای بچه‌ها در قالب بازی، سرگرمی و تعامل بود. غیر از اینکه با متخصصان این حوزه در بحث خلاقیت در کودکان مشاوره گرفتم. برای اینکه بتوانم بحث هنر و فلسفه را به طور صحیح وارد برنامه کنم، از استادان فلسفه و هنر مشورت گرفتم و به مطالعه سایت‌های مختلف در حوزه فلسفه و هنر بر کودکان پرداختم.
وی با بیان اینکه کودکان باید با فلسفه پرسشگری آشنا شوند، عنوان کرد: کودکان باید بیاموزند که وقتی وارد گفت و گو می‌شوند، فکر کنند و راه‌های شدنی و نگاه‌های مختلف را بررسی کنند و هراسی از فکری که به ذهن آن‌ها خطور می‌کند، نداشته باشند. با خلق موقعیت‌های مختلف در قالب داستان، هنر، تمرین و نمایش کودکان را در این شرایط قرار می‌دهیم تا بدون هیچ ترسی بتوانند فکر کنند و از فکر خود به واسطه تجربیاتی که در اجتماع داشته، در این راستا کمک بگیرند و این توانایی در آن‌ها به وجود آید که به مسائل دیگری هم فکر کنند و نگاهی یک سویه نداشته باشند. می‌توان گفت که در اصل موضوع برنامه فکرانه ایجاد فرصتی برای تفکر و پرورش خلاقیت و آموزش است که در قالب داستان و بازی ارائه می‌شود که جنبه آموزشی آن زیر بستر بازی پنهان است.
حمیدی درباره روند برنامه توضیح داد: با خواندن داستان برای بچه‌ها که در آن با چالشی روبرو می‌شوند، به کمک کارشناس در آن چالش قرار می‌گیرند و می‌توانند راجع به داستان نظر دهند؛ هر اتفاقی که در داستان رخ می‌دهد مورد پرسش قرار می‌گیرد و نظر بچه‌ها به این واسطه خواسته می‌شود و کودکان از تجربیات خود در این باره مثال می‌آورند و این در واقع کمک می‌کند کودک بتواند مسائل خود را بازنگری کند.
وی افزود: فکرانه برنامه ای است که عوامل آن را بچه‌ها تشکیل می‌دهند، آن را اجرا می‌کنند و حضور فعالانه و پررنگی در استودیو دارند. در این برنامه از مجری استفاده نکردیم و این بچه‌ها هستند که همه کار‌ها را در برنامه پیش می‌برند.
این تهیه کننده اضافه کرد: بسیاری از بچه‌ها در انتهای برنامه می‌گویند که ما همیشه با این موضوع مشکل داشتیم و الان احساس می‌کنیم که بهتر می‌توانیم آن را بفهمیم و با آن مواجه شویم. این تجربه به بچه‌ها کمک می‌کند که با کمک داستان و بدون اینکه بدانند وارد مسائل جدی تری شده اند، با یک الگوی فکری جدید بهترین نتیجه را کسب کنند.
حمیدی عنوان کرد: آیتم‌های دیگری نیز در این برنامه وجود دارد؛ برای نمونه، با پخش صدای افکت‌هایی مانند افکت رعد و برق، صدای باران، صدای قاشق و... از بچه‌ها می‌خواهیم که آن‌ها را تشخیص دهند که این آیتم با هدف پرورش تخیل بچه‌ها پیش بینی شده است.
وی بیان کرد: پرورش ذهن پرسشگر و چالشی در کنار تقویت قوه تفکر، انتقادی و تحلیلی یکی از ویژگی‌هایی بود که در این برنامه به آن توجه بسیار شد. در این راستا تمرین‌هایی به کودکان ارائه می‌شود تا به این واسطه به شناخت درستی از حواس خود برسند. به طور مثال برای تقویت حواس دیداری بچه‌ها گاهی از یک عکاس یا نقاش در برنامه دعوت می‌کنیم و از آن‌ها در رابطه با یک تصویر غیرمتعارف سوال می‌شد و از بچه‌ها خواسته می‌شد که درباره آن صحبت کنند. حتی از نقاشی‌های مشهور جهان نیز استفاده می‌شد و از آن‌ها سوالاتی پرسیده می‌شد و حتی موسیقی‌های مختلف جهان را برای آن‌ها پخش می‌کنیم و از آن‌ها می‌خواهیم با رنگ‌ها موسیقی پخش شده را توصیف کنند و راجع به احساسی که دارند نظر بدهند. این باعث تقویت حس بصری و تمرکز آن‌ها در قالب بازی و سرگرمی می‌شد. مثلا راجع به موسیقی‌های مدرن که حتی بزرگسالان هم تحمل شنیدن آن را ندارند، گاهی تصاویر و تفاسیر جالبی از آن داشتند و ارتباط و حسی خوبی با موسیقی‌ها برقرار می‌کردند.
حمیدی با اشاره به اینکه تا به حال برنامه رادیویی نداشتیم که به این شکل مختص کودکان باشد، افزود: این برنامه نشان داد که بسیاری از والدین و مربیان آنطور که باید و شاید نتوانستند شناخت مناسبی از بچه‌ها داشته باشند. بسیاری از بچه‌ها وقتی به این برنامه می‌آمدند، نمی‌توانستند خوب حرف بزنند و این فرصت برای آن‌ها بوجود نیامده بود که بدون ترس و دلهره افکار خود را عرضه کند و در جمع بتواند نظر خود را بازگو کند و والدین پس از اتمام برنامه به من می‌گفتند که ما امروز پس از شنیدن صحبت‌های فرزندمان احساس کردیم که انگار این بچه را نمی‌شناسیم و به نظر من تهیه کننده این اتفاق خیلی خوبی است که به هر طریقی بتواند رخ دهد و باعث شود تا والدین فرزندان خود را بیشتر و بهتر بشناسند.
وی افزود: برنامه فکرانه می‌تواند پتانسیلی برای آینده بچه‌ها باشد تا بهتر خود را بشناسند. همچنین در این برنامه مباحثی در خصوص مسئولیت‌های شهری، سبک زندگی و تغذیه مناسب کودکان مطرح در قالب داستان مطرح می‌شود و غیرمستقیم آن‌ها را با این مسائل آشنا می‌کنیم.
این تهیه کننده از دغدغه‌های خود نسبت به برنامه عنوان کرد: دغدغه من در این برنامه پرورش بچه‌هایی است که بتوانند بهتر از نسل‌های گذشته فکر کنند و در بحران زندگی‌های امروزه، در مسائل روزمره تصمیم مناسبی بگیرند و ارتباط بهتری با جهان کنونی برقرار کنند و بتوانند در این جهان آشفته و پراز زرق و برق مسیر خود را گم نکنند و نسبت به زیبایی شناسی جهان اطراف خود، تفکری عمیق داشته باشند و درگیر جهان مادی نشوند.
وی افزود: والدین از تاثیری که این برنامه بر فرزندان خود داشته است، بسیار خرسند هستند و به گفته آن‌ها این برنامه به شکلی بر فرزندانشان تاثیر گذاشته که آن‌ها را به روزنامه خواندن، کتاب خواندن و موسیقی گوش دادن علاقه‌مند کرده و با افتخار می‌گویم این بزرگترین پاداشی است که برنامه فکرانه می‌تواند بگیرد.
حمیدی گفت:دنیای کودکی با دنیای بزرگسالان متفاوت نیست، من سعی کردم در این برنامه به وجوه انسانی تمرکز کنم، و به این موضوع بپردازم که همان طور که در دنیای بزرگسالی حس رقابت، حسادت، خشم، خشونت، عشق، زیبایی، آرامش و انواع حس‌های دیگر وجود دارد در دنیای کودکی تمام این احساس با درصد کمتر یا گاهی بیشتر از همان بدو تولد به همراه داریم. اما یک بزرگسال در طول زندگی خود یاد گرفته است با ترس‌ها و کمبود‌های خود مواجه شود و آن را به یک فرصت خوب تبدیل کند. اما هستند بزرگسالانی که هنوز نتوانسته اند راه مقابله با آن‌ها را بیابند و با جهل دوران کودکی خود روبرو شوند و آن را درمان کنند؛ بنابراین بسیاری از مشکلاتی که هنوز در دوران بزرگسالی همراه ما می‌باشد از دوران کودکی به همراه خود آورده ایم و این مسئله ای است که در این برنامه به آن تأکید شده است و سعی دارد با آموزش، ذهن کودکان را نسبت به مسائل انسانی آماده کند و آن را پرورش دهد.
وی اظهار داشت: رادیو رسانه مهمی است و در دنیا از اهمیت این رسانه هنوز کاسته نشده است. اما در کشور ما بسیاری به دلیل اینکه علاقمند به رسانه‌های دیداری هستند، کمتر با رادیو ارتباط برقرار می‌کنند و مسلما تصویر بیشتر کمک می‌کند تا دنیا را ببینیم و بی شک برخی از تجربیات ما با تماشا به دست می‌آید. اما رسانه‌های شنیداری مانند رادیو به قوه تخیل و تمرکز ما کمک می‌کند و بدون تردید در جهان مدرن و در بسیاری از کشور‌های دنیا همچنان رادیو جایگاه وهویت خود را دارد و هنوز رسانه ایی تاثیرگذار است و در برخی مواقع هیچ رسانه ای نمی‌تواند جای آن را بگیرد.
انتهای پیام/
