اتفاقات و حواشی مهم موسیقی در سال ۹۸/ از مصوبه جنجالی مجلس درباره برگزاری کنسرت تا تعطیلی اجراها

به گزارش خبرنگار حوزه موسیقی  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سال ۹۸ با تمامی حواشی که داشت به پایان رسید. خاطرات خوب و بد زیادی از اتفاقات موسیقی در سال ۹۸ در ذهن‌ها ماند. در ادامه به برخی از این اتفاقات و حواشی حوزه موسیقی اشاره خواهیم کرد.

انتقادات اهالی موسیقی از وزیر ارشاد در دیدار نوروزی

سال گذشته، دیدار نوروزی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با هیئت مدیره خانه موسیقی و جمعی از هنرمندان موسیقی عصر شنبه ۲۴ فروردین ماه سال ۹۸ در خانه موسیقی برگزار شد. در این دیدار وزیر ارشاد شنونده نظرات و انتقادات هنرمندان بود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اینکه موسیقی چه جایگاهی می‌تواند در فضای ایران داشته باشد نیاز دارد که ما مسئولان و هنرمندان و استادان موسیقی دست به دست هم دهیم. هویت یک ملت با شاخصه‌هایی مانند خط و زبان و … تعریف می‌شود، اما از نظر تاریخی موسیقی مقدم بر خط و زبان است. تاریخ و هویت انسانی با موسیقی آغاز می‌شود و اگر به هویت‌های متنوع انسانی و ملیت‌های مختلف جامعه انسانی نگاه و توجه داشته باشیم، این تکثر باعث می‌شود جامعه انسانی جامعه معروف شود. بخشی از هویت‌ها که ملت‌ها را با شاخصه‌های خود تعریف می‌کند، موسیقی است. موسیقی ملل می‌تواند تکثر جامعه انسانی را در عین وحدت انسانی به هم وصل کند.

بیشتر بخوانید: هیجان کم سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر!/ چرا صندلی کنسرت‌ها خالی ماند؟

وی افزود: اگر مسیر موسیقی را به رسمیت نشناسیم و در آن مشارکت نکنیم کار سخت خواهد شد، امام راحل (ره) و رهبر معظم انقلاب در این فضا حرکت کردند، اما جریان سنتی‌تری هم در جامعه هستند که عکس این جهت حرکت می‌کنند. پس ما باید این ادبیات را در سطوح مختلف غنی‌تر کنیم. ترسیم و تصویر روشن از حرکت‌های زیرزمینی که در روی زمین دیده می‌شود، مخاطرات و هشدار‌هایی را برای موسیقی به همراه دارد. وقتی موسیقی بانوان محدود شود، پرونده موسیقی زنان بسته نمی‌شود بلکه به مارکت‌های خاصی میدان داده می‌شود که موسیقی به تجارت تبدیل می‌شود.

حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی نیز در این دیدار گفت: خانه موسیقی سال دشواری را پشت سر گذاشت، اما با همه دشواری‌ها فعالیت‌هایی مانند نمایشگاه ساز، مسترکلاس‌ها و ورک شاپ‌هایی را برگزار کرد و برای ثبت ملی و جهانی ساز‌ها با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و یونسکو همکاری کرد. تمام ساز‌های ایرانی در نوبت ثبت ملی هستند و تعدادی از ساز‌ها ثبت جهانی شده است.

تصویب قانون ده درصدی و اعتراضات فراوان اهالی موسیقی

بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌های موسیقی در سال ۹۸ به حساب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واریز می‌شود. این اتفاق اعتراض بسیاری از تهیه کنندگان و فعالان عرصه موسیقی از جمله هنرمندان را در پی داشت. نکته جالب این بود که قانون ده درصدی مربوط به درآمد حاصل از برگزاری کنسرت است نه ده درصد از سود حاصل از برگزاری کنسرت.

احد آزادی خواه نماینده و سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: «این پیشنهاد از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با اخذ نظر با اهالی موسیقی مطرح شد و مقاصد هزینه‌‎ای دارد که به توسعه فرهنگ و هنر این مرز و بوم کمک می‌کند. بر اساس بخش هزینه‌‎ای همین بند الحاقی مقرر است، درآمد ناشی از این محل جهت ساماندهی فعالیت‌های فرهنگی و هنری تعمیر، تجهیز و اداره مجتمع‌های فرهنگی و هنری شهرستان‌ها غیر از مراکز استان اختصاص یابد.»

وی افزود: «رقم ۱۰ درصد کسر شده از بهای بلیت اجرا‌های صحنه‌ای (کنسرت) در عمل چیزی نخواهد بود، اما وقتی این رقم در خزانه داری کل کشور تجمیع و در محلی هزینه شود، اثر خود را نشان می‌دهد. مجلس می‎توانست برای توسعه فرهنگی و هنری تعمیر، تجهیز و اداره مجتمع‌های فرهنگی و هنری شهرستان‌ها یک اقدام انجام دهد؛ اینکه از محل سود شرکت‌ها درصدی برای این مهم در نظر گیرد که تجربه چندین ساله ما در بودجه نویسی حاکی از این است که عملاً این درآمد محقق نشده و تخصیص نمی‎یابد. به همین دلیل به این پیشنهاد (واریز ده درصد درآمد کنسرت‌های موسیقی به حساب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) در کمیسیون فرهنگی و تلفیق بودجه رأی مثبت داده شد.»

موضوع تصویب و اجرای قانون ده درصدی حاشیه در سال ۹۸ بود که تا پایان این سال مطرح بود.

استعفای علی ترابی و تیم او در دفتر موسیقی/محمد اللهیاری سکان دفتر موسیقی را در دست گرفت

سال گذشته علی ترابی، شهرام صارمی و سحر طاعتی از دفتر موسیقی ارشاد استعفا کردند. مدیر روابط عمومی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که با حکم علی ترابی به عنوان مدیر روابط عمومی جشنواره موسیقی نواحی نیز منصوب شده بود، با ارسال نامه استعفای خود به مدیریت جدید دفتر موسیقی کناره گیری کرد. پیش از این شهرام صارمی مدیر اجرایی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر نیز با انتشار نامه‌ای سرگشاده و انتقادی نسبت به استعفای علی ترابی از مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد، از سمت خود کناره‌گیری کرد.

او به خبرنگار ما گفت: «من از مسئولان فرهنگی می‌خواهم موضعشان را شفاف مشخص کنند. تا چه زمانی باید شاهد نابسامانی در حوزه موسیقی باشیم. از من نترس‌تر در حوزه موسیقی نیست؛ ولی من هم دیگر از این شرایط خسته شده ام. قوانین عجیب و غریبی هر روز وضع می‌شود که در آن نه به هنر و نه به هنرمند احترام گذاشته می‌شود. چگونه است که هر هنرمندی بخواهد کنسرت برگزار کند، باید ده درصد از مبلغ این اجرا را به حساب دولت واریز کرده و بعد مجوزش را دریافت کند؟! دیگر از این بد‌تر نداریم. این به معنای برخورد نامحترمانه با هنر و هنرمند است. برای همین مسائل من هم در ادامه استعفای علی ترابی استعفا کردم.»

علی ترابی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد اسلامی که از چندی پیش استعفای خود را به معاون هنری وزیر ارشاد اعلام کرده بود، در آخرین ساعت روز دوشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه در حکمی که از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شد جای خود را به محمد اللهیاری فومنی داد.

استعفای ناگهانی علی ترابی که گفته می‌شود در اعتراض به مصوبه مجلس شورای اسلامی پیرامون «اختصاص ۱۰ درصد مبلغ فروش کنسرت‌ها به فعالیت‌های فرهنگی» انجام گرفته،  بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و محافل هنری داشته است.

درگذشت تلخ خواننده جوان و محبوب

بهنام صفوی خواننده پاپ کشورمان پس از مدت‌ها تحمل بیماری درگذشت. بهنام صفوی در سال ۱۳۹۲ دچار تومور مغزی شد و پس از عمل جراحی حال او بهتر شده بود، اما در سال ۱۳۹۶ دوباره بیماری وی تشدید شد و این بار برای درمان به آلمان سفر کرد و در بیمارستان INI هانوفر به دست پروفسور سمیعی تحت عمل جراحی قرار گرفت.

او پس از بازگشت به ایران دوره‌های شیمی درمانی و پرتودرمانی و روند ادامه درمان خود را انجام می‌داد که در نهایت سال پیش در سن ۳۶ سالگی دار فانی را وداع گفت. وی که در اواخر عمرش به دلیل آلودگی هوا در اصفهان زندگی می‌کرد، بار‌ها به بیمارستان منتقل و مجدد مرخص می‌شد.

مراسم تشییع این خواننده در اصفهان و مراسم یادبودی هم در تهران برگزار شد.

انتقاد رهبر انقلاب به برخی اشعار ترانه‌ها

سال پیش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با اهالی شعر و ادب گفتند: زبان فارسی قرن‌های متمادی است که عمدتاً به‌وسیله‌ی شاعران بزرگ حفظ شده و این‌گونه سالم و فصیح به دست ما رسیده است، بنابراین ما باید حرمت زبان را حفظ کنیم و اجازه نداریم با بی‌مبالاتی آن را به دست فلان ترانه‌سرای بی‌هنر بدهیم که الفاظ را خراب کند و بعد نیز با پول بیت‌المال در صدا و سیما و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی پخش شود.

البته این نخستین بار نبود که مقام معظم رهبری به برخی از آثار موسیقی و کیفیت ترانه‌ها انتقاد می‌کردند. پیش از این بسیاری از هنرمندان نیز این ترانه‌های نامناسب را ضربه مهلکی به فرهنگ می‌دانستند.

درگیری حامد زمانی با پلیس فرودگاه

تابستان سال پیش شایعه‌ای مبنی بر دستگیری حامد زمانی به دست پلیس فرودگاه در فضای مجازی پیچید. حتی برخی از خبرگزاری‌ها به این موضوع دامن زدند و بسیاری در صفحات شخصیشان از قاچاق مواد مخدر به دست این خواننده ارزشی کشورمان صحبت کردند؛ اما حسین پیرعلی مدیر برنامه‌های سابق حامد زمانی این موضوع را تکذیب کرد. ظاهراً درگیری لفظی میان گروه حامد زمانی با پلیس فرودگاه پیش آمده بود. این موضوع با مصاحبه زمانی با یکی از رسانه‌های اینترنتی جنجالی‌تر شد.

پیرعلی در این باره به خبرنگار ما گفت: این شایعه به هیچ عنوان صحت ندارد؛ داستان از این قرار بود که ما برای سفر به کرمان در فرودگاه مهرآباد بودیم. یکی از اعضای تیم ما با استوار نیروی انتظامی درگیری لفظی پیدا کرد. حامد زمانی در این بین ورود کرد و استوار به حامد زمانی گفت دخالت نکند. بین این دو نفر درگیری ایجاد شد و ماجرا به اتاقِ پلیس در فرودگاه کشیده شد و البته پس از آن به دادسرا هم رفتیم.

وی افزود: در این بین یکی از بچه‌های تیم ما که استوار نیروی انتظامی با وی درگیر شده بود، از اتفاقات رخ داده فیلم گرفت و آن را منتشر کرد. البته این کار درستی نبود و نباید فیلم را بچه‌های ما منتشر می‌کردند. همین موضوع باعث شد، چنین شایعاتی پیش بیاید. هرچند فیلم‌هایی از این ماجرا در خود اداره نیروی انتظامی موجود است.

محسن چاوشی مثل همیشه پر حاشیه و جنجالی

جدیدترین آلبوم محسن چاوشی به نام «بی نام» با حواشی فراوانی منتشر شد. این آلبوم در مرحله اخذ مجوز حواشی فراوانی را در پی داشت. چاوشی به روند کند اخذ مجوز این آلبوم اعتراض کرد. شورای نظارت دفتر موسیقی وزارت ارشاد، به چند بیت از این آلبوم و عنوان آن اعتراض کرده بود.

در نهایت با وجود حاشیه‌های فراوان این آلبوم منتشر شد. جالب اینجاست که آلبوم قبلی محسن چاوشی یعنی «ابراهیم» مانند این آلبوم پس از طی حواشی فراوان در مرحله اخذ مجوز منتشر شد.

آخر سال موسیقی، تلخ و بی رمق

در طول سال ۹۸ بار‌ها کنسرت‌های موسیقی لغو شد. یک بار به دلیل شهادت حاج قاسم سلیمانی و درگذشت سانحه هواپیمای اوکراینی، یک بار هم به دلیل شیوع ویروس کرونا. البته شیوع ویروس کرونا باعث شد تمامی کنسرت‌ها از اواخر بهمن ما به کلی لغو شود. 

این موضوع باعث شد تمام فعالیت‌های حوزه موسیقی در انتهای سال ۹۸ معطوف به تولید تک آهنگ و انتشار آن باشد. البته برخی از خوانندگان مانند بنیامین بهادری در صفحه شخصی خود، اجرا‌هایی را به شکل زنده به نمایش گذاشتند.

انتهای پیام/