قتل خاشقچی و متهم ردیف اولی به نام عربستان

به گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، جمال خاشقجی روزنامه نگار و منتقد اهل عربستان سعودی، دو هفته پیش برای انجام کارهای ازدواج خود به کنسولگری عربستان در استانبول رفت، اما هرگز از آن خارج نشد! عربستان پس از گذشت حدود سه هفته، بامداد شنبه قتل این روزنامه نگار را پذیرفت و اعلام کرد که این امر به دنبال درگیری با کارمندان کنسولگری به وقوع پیوسته است. این کشور قتل خاشخجی را موضوعی داخلی دانسته که باید توسط دادگاه های قضایی عربستان مورد رسیدگی قرار بگیرد.

جاوید قربان‌اوغلی کارشناس مسائل ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با تاثیر قتل خاشقجی در مسائل ترکیه، گفت: آنکارا یک پای ماجرای این روزنامه نگار شده است؛ زیرا این حادثه در کشور ترکیه اتفاق افتاده و نکته دیگر این است که این کشور عضو  یک جامعه بزرگتر به نام ناتو است. بنابراین علاوه بر ترکیه، کشورهای عضو ناتو هم خواسته یا ناخواسته همانطور که در دو هفته اخیر دیده شده به نوعی درگیر این قضیه می‌شوند.

وی درباره عکس العمل دولت ترکیه نسبت به حادثه قتل خاشقجی در کنسولگری عربستان، اظهار کرد: ترکیه  تا به حال سعی کرده  هوشمندانه این مسئله را مدیریت کند و همانطور که شاهد هستیم خبرهای مربوط به قتل این روزنامه نگار از منابع غیر دولتی و حکومتی ترکیه منتشر می شود. به نظر می‌رسد آنکارا ترجیح داده است اطلاعات را به صورت قطره چکانی به بیرون تزریق کند تا شاید امکان استفاده از این مسئله در روابطشان با عربستان را داشته باشد؛ البته با توجه به فشار افکار عمومی به نظر می‌رسد نقش ترکیه کم رنگ  و کنترل از دست آنها خارج شده است.

قربان اوغلی  در مورد رایزنی احتمالی آنکارا، ریاض و واشنگتن گفت: سعودی‌ها متهم ردیف اول هستند و پررنگ‌ترین سناریویی که دنبال می‌کنند این است که قتل خاشقجی را گردن کارمندان کنسولگری بیندازند تا با هزینه کم‌تری از این بحران خارج شوند؛ اما به نظر نمی‌رسد بتوانند این سناریو را با ترکیه پیش ببرند؛ زیرا رسانه‌های ترک پیش تر اعلام کردند که 15 نفر از اتباع سعودی وارد ترکیه شدند و هم زمان، یا قبل از خاشقچی وارد کنسولگری شدند.

این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه افزود: موضوع آمریکایی‌ها کاملا متفاوت از ترکیه است؛ زیرا خود ایالات متحده دچار بحران شده و نمی‌خواهد رابطه‌اش با عربستان دچار چالش جدی بشود، به خصوص اینکه ترامپ چندین بار گفته آن 110 میلیارد دلاری که عربستان در ازای خرید یا فروش تسلیحات به ایالات متحده پرداخت، برای آمریکا اهمیت زیادی دارد؛ ولی در آنجا هم فشار کنگره، افکار عمومی و رسانه‌ها به شدت نظام حکومتی آمریکا و دولت ترامپ را تحت فشار قرار داده و به عقیده من احتمال کمی دارد سناریوی همکاری بین سعودی، ترکیه و آمریکا بتواند قتل این روزنامه نگار را لاپوشانی کند؛ به عقیده من این قضیه در حال حاضر ابعاد جهانی پیدا کرده و حتی پیشنهادهایی مبنی بر اینکه سازمان ملل و شورای امنیت وارد آن شوند و مستقلا حقیقت یاب بفرستند هم مطرح شده است که اگر اینگونه شود به نظر من اینطور برداشت می‌شود که قتل خاشقجی به آن سادگی که به نظر می‌رسد نبوده که بتوانند صرفا به این عنوان که جنایت به دست کارمندان کنسولگری اتفاق افتاده آن را فیصله  دهند.

وی اظهار کرد: به نظر نمی‌رسد در  رابطه با قتل خاشقجی آمریکا برای گرفتن امتیاز بتواند عربستان را تحت فشار بگذارد ، چرا که اگر واشنگتن واکنش جدی نشان بدهد سعودی‌ها می‌توانند قرارداد خرید تسلیحاتی با این کشور را بهم بزنند، تسلیحات نظامی خود را از روسیه تامین کنند و قدم در راه ترمیم روابطشان با تهران را قدم بردارند؛ اما ترامپ در داخل آمریکا از طرف کنگره تحت فشار قرار داده شده تا موضوع قتل این روزنامه نگار را جدی گرفته و ساده از کنار آن عبور نکند، زیرا در قانون اساسی آمریکا آمده که آنها ملزم هستند تا مقابل هر بحرانی در جهان، واکنش متناسب با آن را نشان دهند.

قربان اوغلی در پاسخ به اینکه اگر عربستان  می‌خواست خاشقچی را بکشد می‌توانست در سکوت این کار را انجام دهد، چرا دست به چنین جنایتی در کنسولگری خود زد، گفت: عربستان سعودی در مورد قتل این روزنامه نگار اشتباه استراتژیک مرتکب شد که البته هر کشوری روش خاص خود را در مورد برخورد با مخالفین و منتقدین دارد؛ اما روشی همانند چیزی که در مورد خاشقجی بکار برده شد مخصوص نظام‌هایی است که یا تجربه زیادی ندارند، یا مطابق با نظام‌های دموکراسی عمل نمی‌کنند. عربستان در شرایطی این اشتباه را مرتکب شد که برنامه بلند پروازانه 2030 را در سر می‌پروراند. این قضیه که منتقدی به داخل کنسولگری برود و سلاخی شده بیرون بیاید به راحتی توجیح نمی‌شود و تا امروز مشخص نشده که چرا محمد بن سلمان باید همچین کاری بکند؟ اما تنها پاسخی که می‌توان به آن داد این است که به  قول ما ایرانی‌ها؛ "خواسته گربه را دم حجله بکشد" و به تمام مخالفان خود بگوید چنانچه بخواهند خارج از قواعدی که وی تصویب می‌کند بازی کنند، ممکن است چنین سرنوشتی در انتظارشان باشد که البته این تنها یک احتمال است.

این کارشناس مسائل ترکیه در پایان با اشاره به اینکه درست است که آنکارا هم زمان با قتل خاشقچی کشیش آمریکایی را آزاد کرد، اما این دو موضوع به هم ربطی ندارند، گفت: آزادی کشیک آمریکایی بازی هوشمندانه‌ای بود که ترکیه انجام داد و به نظر من هدفش از این کار این بود که قصد دارند در آنجا برای نظام آینده سوریه و مخصوصا در مناطق کرد نشین با نیروهای آمریکایی هماهنگی‌هایی انجام دهند و بعید است این موضوع به پرونده قتل خاشقچی ربطی داشته باشد.

انتهای پیام/