آذربایجان غربی گنجینه آداب نوروزی/آیین آذری ها در قدیمی ترین جشن باستانی

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از ارومیه؛قدمت نوروز به عنوان فراگیرترین عید باستانی سبب شده که هر منطقه از ایران به فراخور آداب و رسوم، فرهنگ، اعتقادها و باورها، ویژگی های زیستی و نوع معیشت‌اش مراسم خاصی را برای این عید بزرگ تدارک ببینند.

در فرهنگ و سنن هر قوم و ملتی، روزهایی وجود دارد که ریشه تاریخی و فرهنگی داشته و جلوه‌ای از باورهایی است که حتی با مقدسات دینی و مذهبی آنها پیش رفته و هویت فرهنگی و تاریخی آن جامعه را به نمایش گذاشته است.

یکی از این روزها مربوط به سال نو خورشیدی است که یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است و کم‌تر تمدنی را خواهیم یافت تا از آن تهی باشد.

هر قومی بر اساس تاریخ، فرهنگ و مذهب خود آغاز سال نو را در قالب برپایی مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی پاس می‌دارد.

عید نوروز و جشن‌های سال نو ما ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل و طولانی همچنین مصادف بودن آن با حیات هستی و جان گرفتن مجدد زمین، از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است.

در تعالیم اعمال نوروز توسط امام صادق(ع) به معلی بن خنیس آمده است: چون روز نوروز شود غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین عطر های خوش خود را خوشبو گردان و در آن روز روزه بدار چون از نماز پیشین و پسین و نافله های آن فارغ شوی چهار رکعت نماز بگذار همچمنین به قرائت سوره های قدر، کافرون، توحید، فلق و ناس سفارش شده است و بر قرآئت سوره قدر هم در نماز عید نوروز توصیه گردیده است.

آیین تحویل سال و دید و بازدید در آذربایجان غربی

یکی دیگر از آیین‌های نوروزی که پیشینه بسیار کهن داشته و تا به امروز نیز به حیات خود ادامه داده است، گسترش سفره هفت سین است.

البته علت این که چرا باید هفتشی که با حرف سین شروع می‌شوند در این سفره گذاشت به درستی معلوم نیست آنچه معلوم است این که عدد هفت یکی از اعداد مقدس و مورد احترام ایرانیان کهن بوده است.

در نجوم عدد هفت خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانه هفت نوید می‌دهند. علامه مجلسی می‌فرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل بر آنند و اگر موقع تحویل سال هفت آیه از قران مجید را با سین شروع می‌شوند، نجوا کنند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می‌دارد و در آداب و سنن برخی ادیان و هم چنین در بسیاری از موارد سنتی و قبیله‌ای، عدد هفت اهمیت بارزی دارد، مانند هفت موضع نمازگزار، هفت سلام قرآن، هفت تکبیر در صفا و مروه، هفت آسمان، هفت روز هفته، هفت دیار و هفت دوزخ. شاید به خاطر همین تقدس عدد هفت بوده است که در سفره عید نوروز هفتشی که هر یک معرف نمادی هستند بر سر سفره گذاشته می‌شود.

با این اوصاف گستردن سفره هفت سین در میان مردم آذربایجان غربی خصوصاً در روستاها آن طور که امروز رواج یافته، معمول نبوده و تنها به باز کردن سفره عید اکتفا می‌شده است.

از دیگر سوم درست کردن سبزه عید نوروز است که کدبانوان شهری و روستایی آذربایجان از چند روز مانده به پایان سال دانه‌های گندم، عدس و ... را در ظرفی خیس می‌کنند و روی آن پارچه نازکی می‌کشند و هر از گاه روی آن آب می‌پاشند تا دانه‌ها اندک اندک جوانه زنند و سبز شوند.

برخی از زنان با سلیقه نیز، این کار را با بذر بر روی کوزه‌های سفالی انجام می‌دهند، که پس از چند روز با جوانه زدن و ریشه دواندن سبزه‌ها، کوزه شکل سبز و زیبایی به خود می‌گیرد.