علی شهباز کارشناس زمینشناسی در رابطه با عدم پرداختن به موضوع فرونشست زمین در کشورمان اظهار کرد: متأسفانه بحث فرونشست به این دلیل که تهدید آن زمانی که به مردم خساراتی وارد میکند، نمایان میشود کمتر مورد توجه مسئولین کشور ما قرار گرفته و به آن پرداخته نشده است.
وی با اشاره به رتبه دوم ایران در نرخ فرونشست جهانی گفت: معمولاً فرونشستها در نقاط پرتراکم شهری که جمعیت به صورت زیاد رشد کرده و یا در قسمتهایی که فشار زیادی بر کشاورزی وجود دارد و منابع آبی به این موضوع اختصاص پیدا کرده است دیده میشود که نمونه آن جنوب غرب تهران است که هم کشاورزی داریم و هم تراکم جمعیت بسیار بالاست.
این کارشناس افزود: آماری وجود دارد که میگوید در ایران ۵۰ درصد چاههایی که به کشاورزی اختصاص دارند، غیر مجاز بوده و کنترلی روی آنها وجود ندارد. در عین حال قوانین درستی هم برای کنترل برداشت از چاهها نداریم و همه اینها در کنار خشکسالیهای مداوم کشور باعث شده است که به این شرایط خطرناک فرونشست برسیم.
وی درباره مخاطرات فرونشست هشدار داد: فرونشست ممکن است زیر باند یک فرودگاه یا یک نیروگاه مهم و جای حساس قرار داشته باشد که در این صورت میتواند فاجعهآفرین باشد. همچنین در مناطق شهری، پلها، بزرگراهها و خانههای مردم نیز ممکن است فرونشست داشته باشیم و این طور نیست که زمین فقط در دشتهای دور افتاده شکافته شود.
شهباز با بیان اینکه شاید همین امروز هم برای مقابله با فرونشست دیر باشد، گفت: آبخوان در مناطقی که دچار فرونشست شده دیگر قابل احیا نیست، اما میتوان با اقداماتی جلوی گسترش فرونشست را گرفت. نخستین قدم این است که توازنی را میان برداشت و تغذیه در سفرههای آب زیرزمینی ایجاد کنیم که در این خصوص در برنامههای توسعه ششم کارهایی قرار بود انجام بشود، اما هیچ کدام به پایان نرسید و همه آنها ناقص رها شدند.
وی ادامه داد: نخست باید پهنههای پرخطر فرونشست شناسایی شده و سپس برای آنها برنامه عملی تعریف شود. همچنین لازم است درباره تأمین آب برای کشاورزی و صنعت نیز تجدیدنظر شده و تخصیص حقابه به استانها برای کشاورزی متناسب با شرایط آبی آنها باشد. در کشور ما همیشه مدیریت تأمین انجام میشد به این معنی که هرکس که آبی میخواسته برای آنها تامین میشده است، اما اکنون باید مدیریت مصرف صورت بگیرد.