چرا مرد بابت کار کردن همسرش در خانه باید به او دستمزد بدهد؟

عضو رسمی مرکز وکلا استان البرز می‌گوید: دستمزدی که زن در ازای انجام کار‌های خانه از همسرش دریافت می‌کند به تعبیر حقوقی با عبارت «اجرت‌المثل ایام زوجیت» شناخته می‌شود.

سیده پگاه حسنین می‌افزاید: درخصوص اجرت‌المثل ایام زوجیت در تبصره الحاقی ماده ۳۳۶ قانون مدنی بیان‌ شده که: «چنانچه زوجه کار‌هایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت‌المثل باشد به دستور زوج و با قصد عدم تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌کند.» در توضیح این ماده باید گفت که اولا از نظر شرعی و قانونی مهم‌ترین وظیفه زن تمکین در مقابل شوهر است و منظور از تمکین انجام کار‌ها و تکالیف خاص زناشویی و حسن معاشرت، خوش‌اخلاقی، رعایت نظافت و آرایش و سکونت در خانه‌ای که شوهر تعیین می‌کند، است. (مفاد ماده ۱۰۸۵ و ۱۱۱۴ قانون مدنی).

این وکیل می‌گوید: پس در نتیجه مطالبه اجرت در مقابل اموری که در بالا اشاره شد مبنای شرعی و قانونی ندارد. اما اگر زن در خانه شوهر علاوه بر تکالیف شرعی و قانونی به عنوان همسر کار‌هایی از قبیل آشپزی برای شوهر و فرزندان و میهمانان و پذیرایی از آنان، شستن ظروف و لباس‌ها، نظافت خانه، شیر دادن به فرزند و مراقبت از آن‌ها را انجام دهد از نظر شرعی و قانونی مستحق دریافت اجرت (دستمزد) است.

لازم به تذکر و یادآوری است که بنا بر ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی و شرع نفقه زن عبارت است: «از مسکن البسه غذا‌ها و اثاث البیت و ...» همان‌طور که در متن صریح قانون نیز درج شده است مرد موظف به تهیه «غذا» برای همسر خود است نه تهیه «مواد غذایی!»

به استناد مواد بیان شده در صورتی‌ که زوجه قصد مطالبه دستمزد کار‌هایی که در خانه شوهر انجام داده، اما از نظر شرعی و قانونی بر عهده وی نبود را داشته باشد اولا این مطالبه مشروط به درخواست طلاق از ناحیه زوج نیست و زوجه می‌تواند در حین زندگی با شوهر درخواست اجرت‌المثل کند.

ثانیا در خصوص آن قسمت از ماده که بیان کرده «با قصد عدم تبرع انجام داده باشد» منظور این است که زوجه قصد نداشته که امور را به‌ صورت رایگان برای شوهرش انجام دهد، که در این مورد بین قضات اختلاف نظر‌هایی وجود دارد، اما در مجموع بیشتر قضات عدم تبرع زوجه در انجام کار‌ها را به استناد برخی از اصول حقوقی به صرف این‌که زن بگوید، «مجانی کار نمی‌کردم» می‌پذیرند. بخصوص در جایی که درخواست طلاق از ناحیه زوج باشد.

ضمنا بنا به ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده اجرت المثل از حقوق مالی زوجه است که دادگاه باید ضمن رای طلاق در خصوص آن تعیین تکلیف کند. لازم به ذکر است که امکان مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت و نحله وجود ندارد و نحله در جایی به زن تعلق می گیرد که اجرت المثل به وی تعلق نگرقته باشد.

پس زوجه می‌تواند با دادن دادخواست مطالبه اجرت‌المثل ایام زوجیت با جلب نظر کارشناس به طرفیت زوج از این حق شرعی و قانونی خود بهره‌مند شود و البته در صورتی که زوج اموالی نداشته باشد از نظر قانونی امکان دادن دادخواست اعسار و تقسیط اجرت المثل را خواهد داشت.

منبع: همشهری آنلاین