هم مادران و هم پدران از زمانی که ما را به دنیا آورده‌اند، زحمات زیادی برای ما کشیده‌اند؛ اما پدر‌ها اغلب به‌اندازه مادر‌ها مورد قدردانی قرار نمی‌گیرند. معمولاً بچه‌ها هر روز با مادرهایشان تلفنی صحبت می‌کنند؛ اما کمتر پیش می‌آید که کسی هر روز با پدرش صحبت کند. همین‌طور روز مادر مردم اغلب برای مادرشان سنگ تمام می‌گذارند، اما در روز پدر هدایای دم‌دستی به مردان هدیه داده می‌شود. این ناامیدکننده است، به‌ویژه برای آن دسته از پدرانی که در این شرایط اقتصادی سخت تلاش می‌کنند تا امورات خانواده را بگذرانند.

تا امروز راجع به جایگاه و اهمیت مادر زیاد شنیده‌ایم، اما بسیاری از ما از جایگاه ویژه‌ای که پدر نسبت به فرزندانش دارد، غافل هستیم. دکتر مهدی میر طالبی، روان‌شناس مذهبی و استاد دانشگاه سوره تهران در ادامه به جایگاه پدر و اهمیت قدردانی از این نعمت خداوندی می‌پردازد.

تفاوتی بین مادر و پدر نیست

به اعتقاد میرطالبی، با اینکه تصور می‌کنیم مادر جایگاه بالاتری نسبت به پدر دارد، اما هیچ تفاوتی بین پدر و مادر وجود ندارد. در اسلام و تعالیم دینی و مذهبی بحث پدر از مادر جدا نیست. او می‌گوید: «خداوند در بیش از ۲۳ آیه در قرآن، صراحتاً به احسان و نیکی به پدر و مادر امر نموده است و ۹۹ درصد موارد کلمه پدر و مادر در کنار هم به‌کاررفته است. مثلاً آیه ۸۳ سوره بقره تأکید به احسان به والدین دارد، آیه ۸ سوره عنکبوت بحث اطاعت و توجه به والدین را مطرح می‌کند و در سوره لقمان، حضرت لقمان (ع) در نصیحتی به فرزند خود از توجه به پدر و مادر و زحمات مادر در دوران بارداری و شیردهی می‌گوید.»

دعا و نفرین پدر ردخور ندارد

این روانشناس مذهبی با اشاره به اینکه قرآن توجه و قدردانی از زحمات پدر و مادر را عاملی برای رفع مشکلات زندگی و عاقبت‌به‌خیری در دنیا و آخرت می‌داند، می‌گوید: «در روایت‌های متعددی آمده که دعای پدر و مادر مستجاب می‌شود؛ اما یک تأکید زیادی روی دعای پدر شده و آمده است که دعای پدر و حتی نفرین او ردخور ندارد؛ علت آن این است که مادر به‌خاطر احساسی بودن ممکن است دائماً دعاگوی فرزند باشد، اما پدر به‌خاطر غرور و توجه زیادی که به امور منزل دارد، دعای او اثرگذار و نفرین او خطرناک است.»

او با اشاره به حدیثی، اهمیت و ارزش دعای پدر را تشریح می‌کند و می‌گوید: «پیامبر اکرم (ص) فرمودند أَرْبَعَةٌ لَا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ تُفَتَّحُ لَهَا أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ تَصِیرُ إِلَی الْعَرْشِ دُعَاءُ الْوَالِدِ لِوَلَدِهِ؛ چهار دعا هستند که رد نمی‌شوند و در‌های اجابت آسمانی به روی آن‌ها باز می‌شود و به عرش می‌رسند، اولینشان دعای پدر برای فرزندش است.» (الأمالی (للصدوق)، الجزء ۱، الصفحة ۲۶۵)

میرطالبی مناسبت‌هایی تحت عنوان روز پدر، روز مادر، روز دختر، روز نوجوان و... را نمادی برای قدردانی می‌داند و می‌گوید: «متأسفانه مناسبتی مثل روز پدر دست‌مایه‌ای برای طنز و شوخی شده تا جایی که برخی این روز را به‌روز جوراب می‌شناسند، اما باید توجه داشت که نه پدر و نه مادر نیازی به هدیه ندارند؛ بلکه آن‌ها نیاز به قدردانی، مهربانی و اطاعت دارند.»

او تأکید می‌کند: «ما نباید با ساختن جوک‌هایی برای روز پدر در این وادی ورود پیدا کنیم؛ چراکه این طنز‌ها ناخودآگاه در رفتار و احساس ما تأثیر می‌گذارد.»

توجه به والدین را در فضای خانواده نهادینه کنیم

میر طالبی در پاسخ به این سؤال که چطور جایگاه والدین را در خانواده حفظ کنیم، پاسخ می‌دهد: «ما باید بحث قدردانی و توجه به زحمات پدر و مادر را در فضای خانواده نهادینه کنیم. شهید مطهری می‌گوید اگر می‌خواهید فرزندانتان نمازخوان شوند مدام نگویید نماز بخوان! بلکه اهمیت نماز را در فضای خانواده جا بیندازیم. برای نهادینه‌کردن جایگاه پدر و مادر در خانواده نیز لازم است پدر و مادر قدردان زحمات یکدیگر باشند.»

او ادامه می‌دهد: «زمانی که پدر از زحمات مادر و مادر از زحمات پدر قدردانی کند، فرزندان به‌صورت ناخودآگاه یاد می‌گیرند تا از زحمات والدینشان قدردانی کنند.»

میر طالبی توجه به قدردانی از پدر و مادر در مباحث درسی دانش‌آموزان را راهکار دیگر برای نهادینه‌کردن جایگاه والدین در خانواده عنوان می‌کند و می‌گوید: «ما باید حکایت‌های متعددی از گلستان و بوستان سعدی را در محتوای درسی دانش‌آموزان قرار دهیم و با این حکایت‌ها ارزش و جایگاه والدین را برای آن‌ها جا بیندازیم.»

او تصریح می‌کند: «ما باید در فضای مجازی و رسانه نیز قدردانی از زحمات پدر و مادر را نهادینه کنیم. کودکان اگر از همان دوران کودکی با این شرایط انس بگیرند، قطعاً در بزرگسالی قدردان زحمات پدر و مادر خود خواهند بود و دیگر به گرفتن یک هدیه در مناسبت‌هایی مثل روز پدر و روز مادر بسنده نمی‌کنند.»

میر طالبی در پایان تأکید می‌کند: «ما باید توجه داشته باشیم که خدمتگزار پدر و مادرمان باشیم؛ چون دعای پدر و مادر به‌خصوص دعای پدر برای ما جنبه عاقبت‌به‌خیری در دنیا و آخرت را خواهد داشت و این تأکیدی است در قرآن و روایات به آن اشاره شده است.»

منبع: ایرنا