شناسایی اولین عامل مرگ و میر افراد زیر ۴۰ سال

دکتر هما یوسفی مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همزمان با ۲۸ آبان روز جهانی قربانیان سوانح ترافیکی، با بیان این مطلب به وبدا، گفت: سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی ناتوانی و مرگ و میر شناخته شده و یک مشکل عمده بهداشت عمومی در کشور‌های در حال توسعه و توسعه یافته است.

 یوسفی افزود: این حوادث از جمله اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر در جهان بوده و اولین دلیل مرگ در بهترین سال‌های زندگی انسان‌ها یعنی در سنین جوانی و معمولا کمتر از ۴۰ سال است.

وی ادامه داد: این موضوع علاوه بر از بین بردن انسان‌های جوان در بهترین دوران زندگی هزینه‌های مالی، روحی، روانی، درد و غم بسیاری را برای خانواده‌های آن‌ها و همچنین جامعه به دنبال دارد.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با بیان این که یک حادثه رانندگی علاوه بر مرگ یا معلولیت، باعث بروز مشکلات فراوان در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و روانی در جامعه (مشکلات فردی، خانوادگی) می‌شود، خاطرنشان کرد: این مشکلات از مسائلی که به دلیل از دست رفتن یا معلولیت عضوی از یک خانواده به ویژه افراد سرپرست خانوار، ایجاد می‌شود تا مشکلاتی که زندانی شدن مقصران در حوادث فوتی و جرحی برای خود و خانواده و جامعه ایجاد می‌کنند.

۳ نفر از هر ۴ مصدوم تصادفات مرد هستند

یوسفی یادآور شد: علاوه بر این‌ها هر ساله میلیارد‌ها تومان برای دیه فوتی‌های این حوادث و همینطور خسارت وارده به اتومبیل‌ها پرداخت می‌شود. از هر ۴ مصدوم ۳ نفر مرد هستند و نزدیک به ۷۵ درصد از مرگ‌ها در نیرو‌های مولد اتفاق می‌افتد.

وی تصریح کرد: در سال ۱۴۰۰ بر اساس سامانه ثبت مراجعان حوادث ترافیکی بیمارستان ها، حدود ۷۷۹ هزار نفر در اثر تصادف ترافیکی به بیمارستان‌ها مراجعه کرده اند که ۵۳۵ هزار نفر آن‌ها (۶۹.۱۴ درصد) مرد بوده اند. همچنین ۵۶۸ هزار نفر (۷۳.۳ درصد) در گروه سنی ۱۵-۶۰ سال قرارد اشته اند که جمعیت مولد کشور هستند.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت گفت: از این تعداد مرگ ۸۰.۳ درصد مرد و ۱۹.۷ درصد زن بوده اند. علت بیشتر بودن آمار فوتی مردان مواجهه بیشتر و خطرپذیری بالاتر است.

دکتر یوسفی بیان کرد: در سند ملی راهبردی افزایش امید به زندگی و ارتقاء سلامت جوانان، حوادث ترافیکی و جاده ای، اولین عامل مرگ در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال را به خود اختصاص داده است.

وی افزود: عابرین پیاده ۱۹.۹ درصد، دوچرخه ۷ رصد، موتور‌های دو یا سه چرخ ۲۲ درصد، خودرو‌های چهارچرخ با اجازه حمل کمتر تا ۹ مسافر یا ۳۵۰۰ کیلوگرم ۵.۶ درصد، خودرو‌های ۴ چرخ سبک ۴۶.۸ درصد، خودرو‌های چهارچرخ با اجازه حمل بیش از ۹ مسافر ۰.۹ درصد، خودرو‌های سنگین حمل بار ۲.۷ درصد، سایر خودرو‌ها ۵ درصد از آمار سوانح جاده‌ای را به خود اختصاص داده اند.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با اعلام این که سالانه بیش از یک میلیون و ۲۴۰ هزار مرگ و قریب ۵۰ میلیون مصدوم ناشی از حوادث ترافیکی در جهان اتفاق می‌افتد، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران در جایگاه هفتمین کشور با میزان مرگ و میر جاده‌ای بالا در قاره آسیا قرار گرفته است.

یوسفی بیان داشت: بر اساس اعلام نیروی انتظامی ۶.۴ درصد از درآمد ناخالص ملی کشور صرف هزینه‌های تصادفات رانندگی می‌شود. قربانیان اصلی این حوادث، اغلب در سنین ۱۵ تا ۴۴ ساله و به ویژه جوانان هستند.

عوامل موثر در بروز حوادث ترافیکی

وی ابراز داشت: به طور کلی در بروز حوادث ترافیکی چهار عامل اصلی انسان، وسیله نقلیه، جاده (زیرساخت ها) و عوامل محیطی نقش دارند. البته نباید شرایط مربوط به سیاست‌ها و برنامه‌های موجود در یک جامعه را بی تاثیر دانست.

وی تصریح کرد: از نظر عامل انسانی رتبه اول حوادث رانندگی به آن دسته از رانندگانی تعلق می‌گیرد که موقع رانندگی تمرکز لازم را نداشته باشند و در حال خوردن و آشامیدن و یا ارسال پیامک و صحبت کردن با تلفن همراه و یا نگاه کردن به گوشی برای جهت یابی خودرو به جای تمرکز روی جاده و اطراف خودرو و عدم توجه به علایم راهنمایی باشند.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت گفت سبقت و سرعت غیرمجاز را از عوامل دیکری انسانی در تصادفات خواند و اظهار کرد: این عوامل از اساسی‌ترین عوامل بروز تصادفات هستند. اکثر تصادفات جاده‌ای موقعی رخ می‌دهد که راننده خودرو با وجود نداشتن دید کافی (مثلا در پیچ‌ها و یا جا‌هایی که خط ممتد وجود دارد) سبقت می‌گیرد و حوادث مرگباری را رقم می‌زند.

دکتر یوسفی عدم رعایت فاصله مجاز، بی تجربه بودن راننده، خشم و درگیر شدن رانندگان، عابرین پیاده، رفتار‌های پرخطر، مصرف دارو‌ها و مخدرها، توجه نداشتن به خطوط و عدم رعایت حق تقدم، عبور از چراغ قرمز، ازدحام داخل خودرو، آشنا نبودن به جاده، خستگی و خواب آلودگی راننده، سن راننده، زمان رانندگی، طول مدت رانندگی، عدم توجه به مهارت، سلامت، تمرکز رانندگی صاحب خودرو و سایر خودروها، عدم توجه به علائم نصب شده بر روی سایر خودرو‌ها و توقف ناگهانی در خطوط عبوری را سایر عوامل انسانی سوانح رانندگی در جاده‌ها برشمرد.

تکالیف و اقدامات حوزه بهداشت در خصوص حوادث ترافیکی

وی اسناد بالادستی موجود نظیر سند ملی کنترل و پیشگیری بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط، قانون برنامه ششم توسعه، قانون احکام دائمی برنامه ششم توسعه، آیین نامه مدیریت ایمنی حمل و نقل و سوانح رانندگی در خصوص کاهش پیامد‌های ناشی از حوادث ترافیکی را تکالیف این حوزه برشمرد و گفت: بدیهی است عمل به این اسناد مستلزم عزم ملی، هماهنگی و برنامه‌های مشترک با کلیه ذی نقشان می‌باشد که در این راستا علاوه بر برنامه‌های مستقل، به وظایف محوله در قالب کمیسیون ایمنی راه ها، آموزش و پرورش و سایر سازمان‌ها عمل می‌شود.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت برنامه‌های آتی این گروه در راستای کاهش پیامد‌های سلامتی در حوادث ترافیکی در حوزه بهداشت را تداوم، تقویت و بازبینی برنامه‌های موجود، ایجاد برنامه‌هایی در راستای فرهنگ سازی در خصوص فرهنگ ترافیکی به ویژه در خردسالان با هدف نهادینه شدن آن، تکمیل و بارگذاری محتوا‌های آموزشی در حوزه حوادث در سایت معاونت بهداشت برای دسترسی عام، تدوین و بازبینی کتاب راهنمای مراقبت از حوادث ترافیکی ویژه تیم سلامت به دانشگاه‌ها به عنوان دستورالعمل کشوری، بازبینی بسته‌های آموزشی سفر ایمن در برنامه سلامت نوروزی، تقویت برنامه‌های مشارکتی با سایر ذینقشان و بهره برداری از ظرفیت‌های آن‌ها در جهت هم افزایی اقدامات، اعلام کرد.