چه زمانی وقت جنگیدن و جهاد در راه خداست؟

حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه در برنامه «سمت خدا» شبکه سه سیما در پاسخ به این سوال که وقت جهاد و جنگ با دشمن و صلح چه زمانی است؟ گفت: یکی از بحث‌های حساس از نظر سیاسی و اجتماعی بخصوص از نظر تاریخ اسلام زمان جنگ است. در آیات قرآن هم به آن اشاره شده که می‌فرماید: چرا مقاتله نمی‌کنید؟ وقتی می‌بینید شما را از شهرتان بیرون می‌کنند و زن و بچه‌تان را می‌کشند. یا وقتی بین دو گروه از مومنین اختلاف هست و نه‌تن‌ها صلح نمی‌کنند، بلکه یک گروه بر دیگری ظلم می‌کند، قرآن می‌فرماید: علیه آنان بجنگید! دستور جنگ داخلی در قرآن هم آمده است.

حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: اما زمان جنگ کِی است؟ با محاسبات پیچیده‌ای زمان جنگ به دست می‌آید. از نظر فقهی و دینی اعلام زمان جنگ یا صلح کار، ولی جامعه دینی است؛ فرقی ندارد معصوم یا غیر معصوم باشد. در زمان حکومت‌داری امیرالمومنین (ع) خیلی اتهام به ایشان زده شد. اینکه شما در حکومت اسلامی خودتان در مدت دو سال و چند ماه سه جنگ را راه انداختید. آن دو سال و چند ماه بعد از جنگ هم با غارت و حملات معاویه ناامنی در جامعه پدید آمد. این دیگر چجور جامعه اداره کردن است.

این استاد حوزه افزود: آیا خدا نمی‌خواهد به ما بگوید بخاطر حرمت امیرالمومنین (ع) درباره زمان جهاد فکر کنیم؟ اگر ما یکدفعه‌ای به زهد امام علی (ع) بپردازیم و جنگ ایشان را نادیده بگیریم، ظلم به امام علی (ع) نیست؟ ما اگر چند واحد درباره جنگ‌های داخلی امیرالمومنین (ع) بگذرانیم، بیشتر مشکلات مملکتمان برطرف می‌شود. چون از یکسری جریانات سازش پیشگیری می‌کند.

به گفته وی، همیشه یک جریان وجود دارد، که طرف صلح، سلامت و عافیت است. به این جریان سازشکار می‌گوییم. هیچ وقت جریان سازشکاری نمی‌گذارد شما به این نتیجه برسید، که الان زمان مقاومت و جنگ است. جریان سازشکاری حرف‌های درشت نه درست می‌زند. این جریان می‌گوید بچه‌ها کشته می‌شوند، خانواده کشته می‌شود، چرا ما باید صدمه بخوریم؟ حالا که می‌توان با مذاکره سازش کرد، چرا بجنگیم؟ این جریان در زمان پیغمبر اکرم (ص) داشت کار پیامبر را خراب می‌کرد.

حجت‌الاسلام پناهیان با بیان اینکه در زمان امیرالمومنین (ع) کار امیرالمومنین را خراب کرد، خاطرنشان کرد: در زمان امام حسن مجتبی (ع) خائنین صلح را به ایشان تحمیل کردند، که در زمان امام حسین (ع) موفق نشدند. 

این سخنران در پاسخ به این سوال که دقیقاً چه زمانی صبر کنیم؟ آیا حمله پیش‌دستانه داشته باشیم؟ توضیح داد: امیرالمومنین (ع) صریحاً می‌فرمایند: اگر دیدید دشمنت در خارج از مرز‌ها قصد حمله به شما را دارد، به همانجا برو و قبل از اینکه تو را بزند، حمله کن. وگرنه باید زیر چکمه‌های او از خواب بیدار شوی. ما در جریان مقاومت منطقه برای دفاع از حرم، دشمنانمان را خارج از مرز‌ها زدیم. چرا در دوران دفاع مقدس چنین کاری نکردیم؟ چون رئیس جمهورمان بنی صدر بود و دست او با دشمنانمان در یک کاسه بود.

وی افزود: در خاطراتی که از فرماندهان خلبان جنگ دفاع مقدس منتشر شده، آنان اشاره کرده بودند ما برای حمله طراحی می‌کردیم؛ تا آن طرف مرز می‌رفتیم میدیدیم آمار حمله ما را دارند و ما را می‌زنند. خیلی از هواپیما‌ها و خلبان‌هایمان را از دست دادیم. یکی از فرماندهان نیروی هوایی گفت که وقتی ما به تهران خبر می‌دادیم که می‌خواهیم از این مسیر حمله کنیم، از سمت مسیر دیگر حمله را آغاز می‌کردیم. هر موقع از مسیر دیگر می‌رفتیم، موفق می‌شدیم. آن موقع بنی صدر خودش را به مرز رساند و به فرماندهان گفته بود چرا از غیر مسیر اعلامی حمله می‌کنید؟ وقتی چنین سیاستمدارانی را داشته باشیم، بجای اینکه دشمن را در اعماق سرزمینش ساکت کنیم، در خاک خود شاهد حمله آنان به خودمان هستیم.