باید ها و نباید های تبخال و آفت دهان

محیطی ، متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت  دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: ویروس تبخال یکی از شایعترین ویروس‌های دهان است که با سرایت از فرد دیگر وارد مخاط دهان و یا پوست اطراف آن شده و به صورت نهفته در بدن باقی می‌ماند، این ویروس وقتی  فرد در معرض یک عامل محرک محیطی مثل تابش نور آفتاب، تروما، استرس و... قرار می‌گیرد، از حالت نهفتگی خارج شده و فعال می‌شود.

او افزود: پس از ابتلا به تبخال، زمانی که ضایعه تاولی شکل می‌گیرد، عفونی محسوب شده و هر گونه تماس فیزیکی با ناحیه پوستی، احتمال انتقال آن را به دیگران افزایش می‌دهد. از این رو مادری که مبتلا به ویروس تبخال می‌شود، در صورت بوسیدن نوزادش، این ویروس را به او منتقل خواهد کرد. زمانی که دوره تاولی تبخال تمام شده و به مرحله دَلمه بستن و زخم برسد، قدرت عفونت زایی ضایعه  و انتقال ویروسی آن کمتر می‌شود.

محیطی گفت: طول دوره تبخال معمولا بین ۷ تا ۱۴ روز است، معمولا شروع سن ابتلا به ویروس تبخال زیر پنج سالگی اتفاق می‌افتد و ممکن است به صورت تبخال نبوده و به شکل ضایعات داخل دهانی بروز کند. از این رو اکثر افراد اولین دوره ابتلا را به یاد نمی‌آورند، اما هر فرد بزرگسالی که تبخال می‌زند، قطعا در گذشته به این ویروس مبتلا شده است.

 متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت  دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: در دوره ابتلا به تبخال نباید به دندانپزشکی مراجعه کرد و همین طور از بوسیدن و استفاده اشتراکی از لوازم شخصی که با دهان سر و کار دارد مثل قاشق، چنگال،  لیوان و... باید خودداری کرد. با توجه به اینکه تبخال یک ضایعه ویروسی و عفونی است، استفاده از این وسایل باعث انتقال ویروس به فرد دیگر خواهد شد. به ویژه در مورد نوزادان که ایمنی ضعیف‌تری دارند، توجه به این موضوع و نداشتن تماس پوستی فرد یا مادر مبتلا با او ضرورت بیشتری دارد.

او افزود: عامل آفت دهان ویروسی نیست و به علت اختلال در سیستم ایمنی و ضعیف شدن مخاط دهانی ایجاد می‌شود. آفت معمولا در داخل دهان و به صورت زخم‌های التهابی، مدور، سفیدرنگ و سطح آن صاف است. اما تبخال ویروسی، عفونی و قابل انتقال به فرد دیگر بوده و قرمز رنگ و به صورت برجسته است. تبخال گستردگی بیشتری دارد اما آفت دهان به صورت منفرد و با فاصله در دهان ایجاد می‌شود و دردناک است.

محیطی گفت: معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ سالگی فرد اولین شروع ابتلا به آفت دهان را تجربه می‌کند و در موارد خفیف بعد از دو هفته بهبود پیدا می کند. اما اگر آفت دهان در فردی بیش از شش بار در سال تکرار شود و گسترش و عمق ضایعات مخاطی آن زیاد بوده و فرد دچار درد زیادی باشد که حتی تکلم و بلع او را دچار مشکل کند، در این مواقع نیاز به مراجعه به پزشک و استفاده از درمان‌های استروییدی موضعی مثل پماد و یا تزریق داخل ضایعه خواهد داشت تا التهاب و طول دوره ضایعه کاهش یابد.