سرطان خون و شایع‌ترین علائم آن را بشناسید

سرطان به واسطه‌ تکثیر مهارنشدنی برخی از سلول‌ها به وجود می‌آید؛ به عبارتی سلول‌های سرطانی از سازوکار منظم و دقیق سایر سلول‌های بدن جدا شده‌اند و تمامی قسمت‌ها ممکن است دچار سرطان شوند.

یکی از این قسمت‌ها خون است؛ به عبارتی خون یکی از ارگان‌هایی است که درگیر این بیماری می‌شود؛ لوسمی، سرطان بافت‌های خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی است.

سرطان خون معمولاً گلبول‌های سفید خون را درگیر می‌کند؛ گلبول‌های سفید خون مبارزان قوی عفونت هستند و این سلول‌ها به‌طور طبیعی در بدن رشد کرده و تقسیم می‌شوند، زیرا بدن به آن‌ها احتیاج دارد، اما در افراد مبتلا به سرطان خون و مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرطبیعی تولید می‌کند که عملکرد صحیحی ندارند.

رتبه‌بندی برخی از سرطان‌های معروف در دنیا 

دکتر مجتبی فراهانی گفت: سرطان‌های خون یا لوسمی‌ها گروه گسترده‌ای از بیماری‌های خونی هستند که به لیمفوسیت‌ها (یک نوع سلول خونی) و گلبول‌های سفید (لکوسیت‌ها) مرتبط هستند.

علائم مشترک سرطان‌های خون شامل تورم و بزرگ شدن غیرمعمول لنفاژ‌ها (گلبول‌های لنفاژ)، خستگی، ضعف، تب، و افزایش عفونت‌ها می‌شوند، اما به طور عمومی رتبه‌بندی برخی از سرطان‌های معروف در دنیا عبارت است از:

۱. سرطان پستان
۲. سرطان ریه
۳. سرطان پروستات
۴. سرطان سیستم گوارشی (شامل معده، کبد و روده)
۵. سرطان سر و گردن (شامل سرطان‌های گلو و مری)
۶. سرطان مثانه
۷. سرطان کلیه
۸. سرطان مغز و سیستم عصبی
۹. سرطان پوست (شامل ملانوما)
۱۰. سرطان تخمدان
۱۱. سرطان سرطان خون و لنفوما‌

این پزشک ادامه داد: باید در نظر داشت رتبه‌بندی به تعداد موارد تشخیص داده شده در هر نوع سرطان در سال‌های مختلف مرتبط است و ممکن است در آینده تغییر کند؛ همچنین، میزان شیوع هر نوع سرطان می‌تواند در مناطق جغرافیایی مختلف با توجه به عوامل محیطی و ژنتیکی متغیر باشد.

فراهانی ادامه داد: پروگنوز یا پیش‌آگاهی برای هر یک از انواع سرطان‌های خون متفاوت است و به عواملی مانند نوع سرطان، مرحله تشخیص، ویژگی‌های بیمار و درمان اعمال شده بستگی دارد؛ به طور کلی، پروگنوز سرطان‌های خون ممکن است شامل نرخ بقا برای یک مدت زمان خاص، نرخ بازگشت سرطان و تاثیرات درمانی شامل عوارض و عمرکیفی بیماران باشد.

او همچنین درباره علائم مهم در شرح حال بیمار با سرطان خون بیان کرد: علائمی مانند تورم و بزرگ شدن غیرمعمول غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی)، خستگی شدید، ضعف، تب، تغییرات عجیب در شکل بدن، خونریزی نامعمول یا سرفه علائمی هستند که باید به آن‌ها دقت شود.

فراهانی ادامه داد: این علائم ممکن است به مواجهه با سرطان خون اشاره کنند که نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک متخصص دارند همچنین، نوع دقیق سرطان خون باید با آزمایش‌ها و تست‌های تشخیصی تایید شود تا درمان مناسب و دقیق اعمال شود.

انواع اصلی سرطان‌های خون عبارتند از:

لوسمی حاد لنفوبلاستیک (ALL)
لوسمی حاد میلوبلاستیک (AML)
لوسمی مزمن لنفوسیتیک (CLL)
لوسمی مزمن میلوژنوس (CML)
لنفومای هودجکین (Hodgkin lymphoma)
لنفوما‌های غیرهودجکین (Non-Hodgkin lymphoma)

طبقه بندی سرطان خون بر چه اساس است؟

پزشکان سرطان خون را بر اساس سرعت پیشرفت و نوع سلول‌های درگیر طبقه‌بندی می‌کنند.

سرطان خون حاد: در سرطان خون حاد، سلول‌های غیرطبیعی خون، سلول‌های خونی نابالغ (بلاست) هستند که نمی‌توانند عملکرد‌های طبیعی خود را انجام دهند و به سرعت تکثیر می‌شوند، بنابراین بیماری به سرعت بدتر می‌شود. سرطان خون حاد به درمان تهاجمی و به موقع نیاز دارد.

سرطان خون مزمن: انواع مختلفی از لوسمی‌های مزمن وجود دارد که برخی از آن‌ها سلول‌های زیادی تولید کرده و برخی دیگر سلول‌های زیادی تولید نمی‌کنند. سرطان خون مزمن سلول‌های خون بالغ‌تری را درگیر می‌کند. این سلول‌های خونی با سرعت کمتری تکثیر یا جمع می‌شوند و می‌توانند برای مدتی عملکرد طبیعی داشته باشند. برخی از انواع سرطان خون مزمن در ابتدا علائم اولیه‌ای ندارند و می‌توانند تا سال‌ها مورد توجه و تشخیص قرار نگیرند.

طبقه بندی براساس نوع گلبول‌های سفید خون

سرطان خون لنفوسیتی: این نوع سرطان خون سلول‌های لنفاوی (لنفوسیت‌ها) را که بافت لنفاوی را تشکیل می‌دهند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. بافت لنفاوی سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهد.

سرطان خون میلوئیدی: این نوع سرطان خون سلول‌های میلوئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ سلول‌های میلوئیدی باعث به وجود آمدن گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید خون و سلول‌های تولید کننده پلاکت می‌شوند.