چرا خاک کربلا «تربت» شده است؟

تربت امام حسین (ع) دارای فضایل و خواصی است که خاک هیچ کدام از سرزمین‌ها بر روی کره زمین این فضایل را ندارد. خاک کربلا قطعه ه‏ایی از بهشت است که پروردگار به منظور قدردانى از شخصی که در راه دین تمام هستی خود را فدا کرد در آن برکت و فضیلت و شفا قرار داده است. کربلا قسمتی از بهشت است. در میان شیعه معمول است از خاک مقدس کربلا یعنی تربت کنار قبر سیدالشهدا (ع) خاک برداشته و مهری از این جنس می‌سازند تا در نماز بر آن سجده کنند. دلیل این کار این بوده است که از خاک زمین بوده و به تمامی خاک‌ها می ‏توان سجده کرد، از سوی دیگر خاک کربلا به لحاظ شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایش دارای شرافت و قداست است، در این باره نیز از امامان و ائمه روایات بسیاری بیان شده است که در هر نمازی که بر تربت کربلا سجده شود بخاطر امام حسین (ع) نماز او مورد قبول درگاه حق قرار خواهد گرفت. چنانکه حضرت صادق (ع) از خاک کربلا درون کیسه‏‌ها ریخته و در سجاده همواره نزد خود نگهداری می‌کردند، و در هنگام خواندن نماز و سجده از آن استفاده می‌کردند. در این گزارش حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهاری، کارشناس مذهبی درباره فواید و اهمیت تربت کربلا توصیح داده‌اند که در ادامه می‌خوانیم.

تماس اعضا بدن با تربت امام حسین

یکى از برکات خواص تربت امام حسین (ع) این است که متبرک نمودن بدن و صورت با آن تربت شریف تأثیر معنوى و ارزش بسیاری بر انسان در پی خواهد داشت، با توجه به همین موضوع بعضى علما دین و امامان معصوم نقل شده که بعد از تمام شده نماز، بدن و صورت خویش را با مهر کربلا متبرک مى کنند.

سجده بر تربت امام حسین

از دیگر برکات و خواص تربت امام حسین (ع) این است که سجده بر آن تربت پاک حجاب‌های ظلمانى را کنار زده و در توجه حق تعالى به نمازگزار مؤثر است. امام صادق (ع) نیز در باره خاک پاک امام حسین (ع) فرموده اند: «همانا سجود بر تربت حسین (ع) حجابهاى هفتگانه را پاره مى کند» (کافى، مرحوم کلینى، ج ۴ ص ۵۸۸) و اما در خصوص اینکه در میان شیعه معمول است از خاک مقدس کربلا یعنى تربت کنار قبر سیدالشهدا (ع) از آن خاک در ساخت مهر و تسبیح و … استفاده می‌کنند و اکثرا در نماز، به آن سجده می‌کنند به همین دلیل است که از خاک زمین بوده و به تمامى خاک‌ها می‌‏توان سجده کرد، و از طرفى به دلیل شهادت امام حسین (ع) در کربلا و یاران باوفایش این خاک شرافت بسیاری دارد، به طورى که در سخنان اهل بیت (ع) درمورد خواص تربت امام حسین بیان شده است که در هر نمازى که بر روی تربت آن حضرت سجده شود خداوند آن را به واسطه آن حضرت قبول می‌کند.

شفا یافتن

از جمله آثار و برکات قطعى تربت پاک سیدالشهدا (ع) شفا بودن آن براى دردهاو آلام انسان است. روایاتى که دلالت بر این امر دارند به سه دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول: روایاتى است که شفا بودن را براى تربتى که از خود قبر شریف برداشته شود مخصوص کرده است، امام صادق (ع) در این باره فرموده اند: «به درستى که نزد سر حسین (ع) تربت وجود دارد که هر دردی را به جز مرگ شفا می‌دهد» (کامل الزیارات، ابن قولویه، ص ۲۷۲)

دسته دوم: روایاتى است که با تعبیرات مختلف توسعه‏ اى از بیست ذراع تا پنج فرسخ و یا ده میل را براى آن قائل است. با توجه به همین امام صادق فرموده اند: حریم مزار حسین (ع) پنج فرسخ از چهار جانب قبر است. (مکارم الاخلاق، طبرسى، ج ۱ ص ۳۶۰)

دسته سوم: روایاتى است که به طور آشکار جنبه شفا یافتن این تربت پاک را مطرح می‌کنند. چنانکه امام صادق (ع) فرمود: خاک مزار امام حسین (ع) براى هر دردى شفاست. (کافى، مرحوم کلینى، ج ۱ ص ۳۶۰)

خواص تسبیح تربت امام حسین (ع)

تسبیح‌ها انواع مختلفی دارند که جنس هر کدام ممکن است متفاوت باشد و هر کدام خواص مخصوص به خود را دارند. امام زمان (عج) در باره خواص تربت امام حسین (ع) فرموده اند: «هر کس تسبیح تربت امام حسین (ع) را در دست داشته باشد در حالی که ذکری را بیان نکند ثواب گفتن ذکر برایش در نظر گرفته خواهد شد». (بحارالانوار، علامه مجلسى، ج ۴۴ ص ۲۸۰)

و امام صادق (ع) نیز در این باب فرموده اند: «یک ذکر یا استغفار که با تسبیح تربت حسین (ع) گفته شود برابر است با هفتاد ذکری که بدون این نوع تسبیح گفته شود» (نقل از کتاب درسى که حسین (ع) به ما آموخت شهید هاشمى نژاد، ص ۴۵۱)

از امام هشتم نیز روایت شده است که هر شخصی تسبیحی در دست داشته باشد که از تربت امام حسین (ع) ساخته شده است و بگوید:

«سُبْحانَ اللّٰهِ، وَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ، وَ لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَ اللّٰهُ أَکْبَرُ»، خداوند بزرگ عوض هر دانه برای او شش هزار حسنه بنویسد و از او شش هزار گناه را از بین میبرد و به او شش هزار درجه اضافه میکند و برای او شش هزار شفاعت ثبت کند.