شهریه‌های افسار گسیخته/ نظارت بر مدارس غیرانتفاعی به عهده چه کسی است؟

در ستایش دانایی و دانش اندوزی بسیار گفته اند. امروزه اهمیت و ضرورت کسب علم و فناوری و نقش آن در ارتقا موقعیت فرد در جامعه و افزایش اقتدار کشور‌ها در جامعه جهانی بر کسی پوشیده نیست، اما لازمه گسترش دانش و فناوری وجود امکانات و شرایطی است که گاه از توان افراد خارج بوده و تامین عادلانه آن مداخله دولت‌ها را می‌طلبد. از اینرو کشور‌های مختلف به فراخور شرایط خود به وضع مقرراتی پرداخته اند که زمینه‌ها و تجهیزات لازم آموزش را فراهم نمایند.

قانون اساسی که بنیادی‌ترین و اصلی‌ترین قانون کشور است بر حق تحصیل و آموزش رایگان برای تمام مردم تاکید می‌کند. اصل ۳۰ این قانون می‌گوید: «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد».

ولی تعداد بالای دانش آموزان در یک کلاس و درخواست آموزش‌های فوق برنامه، تقویتی و تفریحی در کنار آن سبب شده است مدارس غیرانتفاعی با هدف کاهش بار آموزشی از دوش مدارس دولتی در ساختار آموزشی کشور آغاز به کار کنند و خانواده‌هایی که خواستار اینگونه آموزش‌ها و تقویت آموزشی فرزندشان بودند، از این مدارس استقبال کردند. مدارسی که از دانش آموزان شهریه دریافت می‌کنند و در مقابل، فضای آموزشی خلوت‌تر و آموزش‌های فوق برنامه و تقویتی در اختیار می‌گذارند. شهریه‌ای که این روز‌ها خبرساز شده است و هر روز با اعداد و ارقام عجیب و غریب‌تر سبب گریزان شدن بیشتر والدین از این مدارس به مدارس دولتی می‌شود.

بیشتربخوانید

• مدارس غیر انتفاعی با شهریه دلاری وجود ندارند

نرخ اختیاری؟!

به گزارش برخی منابع خبری، هرساله نرخنامه‌های مصوب بسیاری برای مدیریت شهریه مدارس غیردولتی از سطح معلمان و اساتید آن‌ها و آموزش‌های ضمن خدمتشان تا دروس و نحوه ارائه آن و نیز ابزار آموزشی و فضای مؤسسه ابلاغ می‌شود و موارد بسیاری در تعیین نرخ شهریه مدارس تأثیرگذارند، اما برخی مدیران به هیچ مصوبه‌ای پایبند نیستند و درنهایت با چرتکه شخصی نرخ خود را تعیین، اعلام و دریافت می‌کنند؛ نرخ‌هایی گاه چنان نامتعارف که از توان خانواده برای پرداخت حتی اقساطی خارج است.

شهریه‌های عجیب مدارس غیرانتفاعی برای ثبت‌نام سال تحصیلی جدید در شرایطی موجب تعجب و اعتراض خانواده‌ها شده است که باید گفت دلایل خانواده‌ها برای ثبت‌نام در مدارس غیرانتفاعی از میزان شهریه‌ها نیز عجیب‌تر است و این می‌تواند زنگ خطری برای مسئولان وزارت آموزش و پرورش باشد البته اگر اهمیتی به آن بدهند. وقتی با خانواده‌ها درباره اینکه چرا فرزند خود را در مدرسه دولتی ثبت‌نام نمی‌کنند و حاضر به پرداخت شهریه‌های سنگین هستند، هم‌صحبت می‌شویم؛ اصلی‌ترین دلایل آنها، شلوغی کلاس‌های درس مدارس دولتی به‌ویژه در دوره ابتدایی، نحوه رفتار کادر مدارس دولتی عادی با دانش‌آموزان و والدین و عدم امکان مطالبه‌گری یا حتی پرسش ساده از مدیریت و کارکنان این مدارس است.

اوایل تیرماه احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی در رابطه با شهریه مدارس غیر دولتی گفته بود: طبق ماده ۱۵ و ۱۶ الگوی شهریه مدارس غیر دولتی به دست خود رئیس سازمان آموزش و پرورش تعیین می‌شود. در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ الگوی شهریه مدارس تعیین شده است تا هم خانواده‌ها برای ثبت نام فرزندانشان شرایط لازم را داشته باشند و هم مدارس هزینه اضافی دریافت نکنند. شهریه مصوب مدارس غیر دولتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۳ـ۱۴۰۲ از ۵ میلیون تومان تا ۴۸ میلیون تومان است.

اما سوال اینجاست آیا مدرسه‌ای با شهریه پنج میلیونی وجود دارد؟

برخی خانواده‌ها می‌گویند: مدارس غیرانتفاعی آن هم در مناطق میانی پایتخت برای ثبت‌نام سال تحصیلی آینده، شهریه‌های ۴۵، ۴۰، ۳۶ میلیون برای دوره ابتدایی و ۷۰ تا ۸۵ میلیون برای پایه دوازدهم تقاضا کرده‌اند.

یکی از والدین که در جست‌وجوی مدرسه غیرانتفاعی است، درباره شهریه عجیب برخی مدارس می‌گوید: سال گذشته فرزندم را با شهریه ۲۲ میلیون تومانی در پایه اول دبستان ثبت‌نام کردم، اما مدرسه برای سال تحصیلی آینده، ۳۶ میلیون تومان شهریه اعلام کرده است و تازه می‌گویند قطعی نیست. با توجه به شهریه بالا، تصمیم گرفته ام مدرسه را تغییر بدهم، اما شهریه سایر مدارس باعث شگفتی بیشتر شد، به اغلب دبستان‌های منطقه ۷ مراجعه کردم و برخی مدارس شهریه ۶۰، ۵۳ و ۵۰ میلیون تومانی برای ثبت‌نام در پایه دوم دبستان داشتند؛ این هزینه باید برای یک سال پرداخت شود و دوران تحصیل ۱۲ سال، آیا واقعاً خانواده‌ها توان پرداخت این شهریه‌های عجیب را دارند؟

او به این نکته نیز اشاره می‌کند که مدارس در قبال دریافت شهریه‌های بالا، برنامه خاصی ندارند و اکثر فوق‌برنامه‌ها به کامپیوتر و زبان محدود است و از پرورش خلاقیت یا آموزش مهارت‌های زندگی خبری نیست.

یکی دیگر از والدین می‌گوید مدرسه کلاس‌های متنوعی دارد، ولی در زمان ثبت نام این موضوع را عنوان می‌کنند که شهریه مازاد برای کلاس‌های فوق برنامه و متنوع است و اجباری برای شرکت در تمام این کلاس‌ها نیست. ولی کلاس‌های فوق برنامه در میان ساعات اصلی درسی گنجانده شده است و دانش آموز در صورت شرکت نکردن در این کلاس‌ها منفعل و تنها خواهد شد.

سوال اصلی این مادر این است که چرا مدارس کلاس‌های فوق برنامه خود را پس از پایان ساعات درسی برقرار نمی‌کنند تا دانش آموزی که علاقه به شرکت در این کلاس‌ها ندارد بتواند کمی زودتر به خانه بازگردد و مجبور نباشد بین چند ساعت تنهایی و انفعال در هفته و شرکت در فعالیت‌هایی که به آن علاقه‌ای ندارد یک مورد را انتخاب کند.

شهریه اضافی تحت عنوان کمک به مدرسه

نرخ‌های نجومی شهریه مدارس غیرانتفاعی و افزایش گاه بی ضابطه پای خود را به برخی مدارس دولتی با پوشش کمک به مدرسه نیز باز کرده است؛ چنانچه مدرسه‌ای که اندکی نامش برسر زبان‌ها می‌افتد، به راحتی درخواست مبالغی می‌کند و به بهانه برپایی کلاس‌های هوشمند یا معمولی به طبقه بندی دانش آموزان در کلاس‌های مختلف مبادرت می‌ورزد.

احمد محمود‌زاده؛ رئیس سازمان مدارس غیردولتی درباره شهریه‌های عجیب مدارس تأکید دارد که در تعیین شهریه باید تاب‌آوری مردم مدنظر باشد و از شهریه‌های خارج از عرف جلوگیری شود همچنین افزایش شهریه مدارس به‌صورت درصدی نیست و نسبت به عملکرد مدرسه تعیین می‌شود؛ خانواده‌ها می‌توانند شهریه مدارس غیرانتفاعی را در سامانه mosharekatha.ir مشاهده کنند و در صورت مغایرت اطلاع دهند.

منبع: خبرگزاری دانشجو