دستاورد کسب مرجعیت علمی افزایش سهم تحقیقات و فناوری از تولید ناخالص ملی است

 یونس پناهی، به ترسیم نقشه راه تحقیقات سلامت جهت نیل به مرجعیت علمی اشاره کرد و گفت: ابتدا استفاده از تحقیقات نافع و فناور‌های همگرا و به دنبال آن توجه به بار بیماری‌ها و افزایش شاخص‌های سلامت در جامعه و سپس مرجع شدن در حل مسائل سلامت جامعه در منطقه و جهان فراز‌های اصلی این مسیر به شمار می‌رود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت همین طور مرجعیت علمی را از دو جنبه ملزومات و اجزای آن مورد بررسی قرار داد و افزود: ملزومات مرجعیت علمی هفت عنصر اصلی دارد. اولین عنصر سیاست‌گذاری است که باید روند‌های علم و فناوری را به صورت مستمر پیگیری و روند‌ها آینده نگاری شوند. طراحی نقشه راه برای ساختار‌های علمی با ایجاد همگرایی در سطح ملی برای تغییر نگرش‌ها در بحث مرجعیت علمی و ارائه یک ذهنیت صحیح بسیار حائز اهمیت است.

پناهی دستاورد کسب مرجعیت علمی را افزایش سهم تحقیقات و فناوری از GDP عنوان و تصریح کرد: لازمه این امر توزیع منابع مالی مبتنی بر ماموریت‌های واگذار شده به دانشگاه‌های علوم پزشکی است، حتی لازم است مراکز تحقیقاتی بین رشته‌ای بر اساس این ماموریت‌ها که همه بر اساس تهدیدات شناسایی شده حوزه سلامت کشور هستند، تاسیس شود.

وی به تدوین استراتژی‌هایی در سطح کلان و میانی برای رونق و ایجاد انگیزه جامعه علمی کشور برای همراهی با این هدف مهم تاکید و اظهار کرد: توسعه یک سیستم رقابتی سالم، ایجاد ساز و کار‌هایی با فناوری‌های چندگانه و تقویت فرهنگ کار تیمی و توانمندسازی افراد در سطوح بین المللی می‌تواند در این راه کارساز باشد.

 پناهی با بیان این که توجه به ساختارها، الزام دیگر مرجعیت علمی است، یادآور شد: برای رسیدن به مرجعیت علمی باید فراساختار‌هایی جهت تقویت و تمرکز بر اولویت‌های ملی طراحی شود و میان فعالیت ساختار‌های علمی و فناوری با نقشه ملی مطابقت ایجاد شود.

وی با تاکید بر این که تا فرآیند‌های ضروری در این مسیر تدوین و آماده نشوند دستیابی به مرجعیت علمی نیز آسان نخواهد بود، افزود: طراحی فرآیند‌های تعیین وضعیت سیستم سلامت یکپارچه، فرآیند پایش مستمر مشاهدات کلان (macro observation) از سیستم یکپارچه سلامت، فرآیند ارتباطات جهانی و مدیریت دانش و فرآیند‌های بکارگیری دانش از نکات قابل توجه در این زمینه است. همچنین ضروری است بانک داده ملی جهت اصلاح و نوآوری در سیستم یکپارچه طراحی شود.

وی تصریح کرد: متعهد شدن به انجام فعالیت‌های مستمر با بالاترین کیفیت ممکن و تمرکز بر شناسایی چالش‌ها و رفع آن‌ها از الزامات محتوایی مرجعیت علمی است و از سوی دیگر در این راه به شاخص‌های پاسخگو مبتنی بر بهره وری تحقیقات و فناوری به جای شاخص‌های کمّی نیازمند هستیم، ضمن اینکه بدون تردید باید سوالات و مسائل جامعه در این شاخص‌ها درنظر گرفته شود.

پناهی با تاکید بر این که مرجعیت علمی بدون ارتباطات و تعاملات علمی امکانپذیر نیست، عنوان کرد: تقویت فعالیت‌های تیمی و چند رشته‌ای بین دانشگاه‌های علوم پزشکی و کلان مناطق با تمرکز ویژه به ماموریت‌های واگذار شده برای حل نیاز‌های کشور و تقویت ارتباطات بین المللی در کنار تقویت مجلات علمی بین المللی در داخل کشور می‌تواند پایه‌ای برای گسترش تعاملات علمی باشد.

وی با بیان این که مطالعات بسیاری در منابع بین المللی و داخلی در خصوص اجزای مرجعیت علمی انجام شد، بیان کرد: تولید علم و دانش طبق برنامه‌های متنوع جهت تشویق و جذب نخبگان و استفاده هر چه بیشتر از زیرساخت ها، ترجمان دانش و کاربست آن و تقویت ارتباط با صنعت، تولید و به کارگیری تکنولوژی، دیپلماسی علمی از طریق طراحی پروژه با سازمان‌های بین المللی برای حمایت از کشور‌های منطقه و استفاده از نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور و در نهایت بهبود اقتصاد دانش بنیان مجموعه این اجزا را شامل می‌شوند.