خشکسالی در آبخوان‌های چهارمحال و بختیاری همچنان می تازد

از پاییز سال گذشته تاکنون به صورت میانگین ۶۶۰ میلی‌متر بارش در چهارمحال و بختیاری به‌وقوع پیوسته است و بر طبق پیش‌بینی هواشناسی این استان بارش‌ها تا ابتدای اردیبهشت ماه ادامه دارد.

بارش سنگین برف در زمستان سال گذشته که بعد از سال‌ها در چهارمحال و بختیاری به‌وقوع پیوست، انتظاراتی ایجاد کرده و این تصور به وجود آمده که خشکسالی در این استان که سرچشمه رود‌های بزرگ کشور است، از بین رفته است.

این در حالی است که سال‌ها خشکسالی و همچنین برداشت بی‌رویه زیان شدیدی به منابع آبی و آبخوان‌های چهارمحال و بختیاری زده است و با یک سال ترسالی این زیان برطرف نخواهد شد.

آبگیری بیش از ۵۰ درصدی تالاب‌های چهارمحال و بختیاری

مدیرکل حفاظت از محیط زیست چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: ۷۶ درصد تالاب چغاخور با وسعتی بالغ بر ۲ هزار هکتار آبگیری شده و در حال حاضر ۳۵ میلیون مترمکعب آب در این تالاب جمع‌آوری شده است.

یوسف‌پور سعید افزود: ۷۷ درصد تالاب سولقان در چهارمحال و بختیاری معادل ۳ میلیون مترمکعب آبگیری شده است.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست چهارمحال و بختیاری ادامه داد: همچنین تالاب علی‌آباد با ظرفیت ۱.۵ میلیون مترمکعب ۸۰ درصد آبگیری شده است.

آمار دقیقی از میزان آب پشت سد‌ها و سازه‌های خاکی چهارمحال و بختیاری در دست نیست

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: حدود ۴ هزار سازه سنگی ملاتی و بند‌های خاکی در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که بعضاً کار رسوب‌گیری در آن‌ها انجام شده است.

اصغر احمدی ادامه داد: نمی‌توان آمار دقیقی از میزان آبی که پشت سد‌ها و سازه‌ها خاکی در استان جمع شده است، ارائه کرد.

نیاز آبی چهارمحال و بختیاری با وجود سال‌ها خشکسالی با بند‌های خاکی تأمین نمی‌شود

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: نیاز آبی اراضی کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری با وجود سال‌ها خشکسالی بیش از آن است که سازه‌های سنگی ملاتی و بند‌های خاکی بتوانند آن را تأمین کنند.

علی‌محمد محمدی افزود: آبی که امسال در پشت این سازه‌ها جمع شده مربوط به بارش‌های فصل زمستان بوده و ممکن است تا یک یا چند ماه آینده خشک شوند.

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: به دلیل موقعیت جغرافیایی و کوهستانی این استان که باعث شده است اراضی آن در زمین‌های با شیب تند واقع شوند، آب حاصل از بارش‌ها به صورت روان آب از استان خارج می‌شوند.

تلاش وزارت نیرو برای مدیریت برنامه‌های خود، متناسب با الگو‌های مصرف و سازگار با کم‌آبی

مدیرعامل آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: امسال ۷۱۰ میلی‌متر به صورت تجمعی بارش در چهارمحال و بختیاری به وقوع پیوست که نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد و نسبت به میانگین حدود ۲۳ درصد افزایش بارندگی را نشان می‌دهد.

فردوس کریمی افزود: بارندگی‌هایی که در زمستان ۱۴۰۱ در چهارمحال و بختیاری رخ داد باعث شد تا حدود ۹۰ درصد مساحت این استان پوشیده از برف شود که این برف با توجه به چگالی که داشت حجم قابل توجهی آورد آب معادل برف داشت که در سد‌ها و منابع آب استان ذخیره شدند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: سطح آب در سد زاینده‌رود که بر روی رودخانه زاینده‌رود قرار گرفته است حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب افزایش داشته است این میزان معادل ۱۰ درصد حجم سد است، در سد کارون ۴ که ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب حجم دارد نیز ۲ میلیارد مترمکعب آب وجود دارد که نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نداشته است.

کریمی ادامه داد: در چهارمحال و بختیاری شیب ۸۴ درصدی کوهستانی وجود دارد که باعث می‌شود منابع آبی همچون روان آب‌ها جاری شوند، از طرفی ۱۱ دشت ممنوعه (هفت دشت ممنوعه بحرانی و چهار دشت ممنوعه) در استان وجود دارد که نشان می‌دهد سطح آب‌های زیرزمینی در این استان تا چه حد کاهش یافته است.

وی عنوان کرد: درست است که با یک سال پُرآب و نرمال مواجه هستیم، اما علم هیدرولوژی نشان دهنده آن است که این وضعیت گواه عبور از خشکسالی نیست.

مدیرعامل آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: این استان با ۱۰ سال خشکسالی مواجه بوده که این سال‌ها زیان‌های قابل توجهی را به محیط زیست و منابع آبی این استان وارد کرده است.

کریمی اضافه کرد: از همین رو نمی‌توانیم تصور کنیم منابعی که هم‌اینک در سد‌هایی مثل زاینده‌رود،  کارون۴ و… وجود دارد، مشکل خشکسالی را از چهارمحال و بختیاری رفع کرده است.

وی بیان کرد: امیدواریم اگر بارش‌ها در سال‌های آینده استمرار داشته باشد بتوانیم سفره‌های زیرزمینی در چهارمحال و بختیاری را تقویت کنیم، همچنین تغذیه مصنوعی این منابع آبی نیز باید در دستورکار قرار گیرند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: در مصرف آب باید دو اصل عرضه و تقاضا را مد نظر قرار دهیم، عرضه همان مصارفی است که باید به آن بپردازیم که شامل مصرف آب در کشاورزی، در صنعت، در شرب و… می‌شود.

کریمی یادآور شد: وزارت نیرو تلاش دارد تا برنامه‌های خود را متناسب با الگو‌های مصرف و سازگار با کم‌آبی مدیریت می‌کند تا مطابق با آمایش سرزمین و اقلیم، مدیریت قابل قبولی در مصرف آب داشته باشیم.

یک سال بارش مناسب، جبران کننده سال‌ها خشکسالی نیست

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: طبق پیش‌بینی بلندمدت بارش‌ها در بهار سال ۱۴۰۲ مناسب است و تکمیل‌کننده بارش‌های پاییز و زمستان هستند.

مهران چراغ‌پور افزود: ایران دو دهه درگیر کم‌بارشی بود و بالغ‌بر سه سال زراعی اصلاً بارشی نداشتیم بنابراین سطح آب‌های زیرزمینی ۵۰ متر کاهش یافته است.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: با بارش‌های رخ داده در زمستان سال گذشته ۱۸ تا ۲۰ درصد افزایش بارش را در استان شاهد بودیم، اما با یک سال بارندگی کم‌بارشی‌های سال‌های گذشته جبران نمی‌شود.

چراغ‌پور اضافه کرد: جهان در سال‌های اخیر شاهد تغییر اقلیم بود و ایران نیز تأثیر بسزایی از این موضوع گرفت.

وی ادامه داد: هوای گرم منجر به تغییر شکل بارش‌ها از برف به باران شده و بنابراین نمی‌توان گفت از خشکسالی خارج شده‌ایم.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری یادآور شد: مردم همچنان صرفه‌جویی در مصرف آب را در دستور کار خود داشته باشند، کما اینکه برداشت از منابع آبی نیز باید با کنترل و دقت انجام شود.

توجه به این مهم که همچنان منابع آبی در خطر هستند، ضروری است، بارش چند مرحله برف در زمستان نمی‌تواند ضامن تأمین منابع آبی باشد و لذا استفاده بهینه از منابع آبی موجود در بخش‌های مختلف بسیار مهم است.

منبع: مهر