سود الجزایر، مصر و قطر از بحران انرژی در اروپا

خبرگزاری آناتولی در گزارش خود اعلام کرد کشور‌های عربی در سال ۲۰۲۲ میلادی، شاهد افزایش ارزش دوبرابری گاز طبیعی، تحت تأثیر جنگ روسیه و اوکراین از نظر اروپا شدند و آموختند گاز طبیعی، دستکم به اندازه نفت، «سلاحی» بسیار مهم است.

در ادامه این گزارش آمده است: الجزایر، قطر و مصر از جمله کشور‌های عرب صادرکننده گاز طبیعی اند و به ویژه پس از بمباران خطوط لوله نورد استریم ۱ و ۲، نقش مهمی در تامین بخشی از گاز طبیعی عرضه شده از سوی روسیه به اروپا که متوقف شده است، برعهده گرفتند.

از نظر صادرات گاز طبیعی، سال ۲۰۲۲ «سال طلایی» برای الجزایر بوده است. این کشور در سال گذشته، حجم صادرات گاز طبیعی خود را به ۵۶ میلیارد متر مکعب رسانده و به رکورد بی سابقه‌ای دست یافته است. الجزایر در سال گذشته میلادی، حوزه‌های جدید گاز طبیعی را کشف کرد و صادرات خود را به ایتالیا از ۲۱ میلیارد متر مکعب به ۲۵ میلیارد مترمکعب افزایش داد و در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ حجم صادرات خود را به ۳۰ میلیارد مترمکعب خواهد رساند.

عبدالمجید تبون، رئیس جمهور الجزائر اعلام کرده است صادرات گاز طبیعی را در سال ۲۰۲۳ میلادی به ۱۰۰ میلیارد دلار افزایش خواهند داد. الجزایر، از گاز طبیعی به عنوان ابزار سیاسی مذاکرات با اروپا بهره برداری می‌کند.

کاهش صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا موجب شده است قطر از نظر اروپا به جایگزین خوبی تبدیل شود. قطر در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۲ میلادی، صادرات گاز مایع خود به اروپا را ۱۶ برابر افزایش داد. اما بخش بسیار بزرکتر گاز مایع قطر به چین، ژاپن و کره جنوبی صادر می‌شود. قطر، طرح صادرات گاز طبیعی به جزیره سیسیل را در نظر گرفته است و تلاش می‌کند طرح خطوط لوله Galsi را احیا کند.

قطر، بزرگترین ذخایر گاز طبیعی در میان کشور‌های عربی را داراست و با کشور‌های آسیایی، قرارداد‌های طولانی مدت برای صادرات گاز طبیعی مایع را امضاء کرده است. اما این قرارداد‌ها مانع افزایش صادرات گاز مایع قطر به اروپا نشده است. این کشور که سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی را پس از روسیه و ایران داراست، قصد دارد صادرات گاز مایع خود را از ۷۷ میلیون تن به ۱۲۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۷ افزایش دهد.

در حالی که عربستان سعودی، بزرگترین صادرکننده نفت جهان است، قطر در مسیر تبدیل شدن به بزرگترین صادرکننده گاز مایع در جهان پس از استرالیا است. انتظار می‌رود قطر در سال‌های آینده، سهم خود از بازار گاز مایع در اروپا را افزایش دهد و این امر موجب تقویت نفوذ سیاسی قطر در قاره اروپا خواهد شد. قطر به علت پیگیری قضایی به اتهام فساد مالی در بلژیک تهدید کرد صادرات گاز به اروپا را متوقف خواهد کرد. بدین ترتیب قطر می‌تواند کارت برنده جدیدی را در مقابل اروپا استفاده کند.

افزایش جهشی درآمد مصر

مصر، ذخایر گاز طبیعی زیادی ندارد، اما درآمد حاصل از صادرات این کشور در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل، بیش از دو برابر شده است. صادرات گاز طبیعی این کشور از ۳.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ میلادی به ۸.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ میلادی افزایش یافت.

مصر، جایگاه خود را در فهرست کشور‌های تامین کننده گاز اروپا به ویژه در چارچوب مجمع گاز مدیترانه شرقی قرار داده است. دولت مصر با همکاری با شرکت‌های خارجی، فعالیت‌های اکتشاف گاز خود در دریای مدیترانه را تشدید کرد. مصر، اواخر سال گذشته اعلام کرد یک میدان گازی دریایی بزرگ کشف کرده است.

بنا به گزارش رسانه‌های غربی، حجم میدان گازی جدید مصر ۳.۵ تریلیون متر مکعب است. مصر همچنین اعلام کرد حریم مرز‌های دریایی غربی را برای گسترش منطقه اکتشاف گازطبیعی خود تعیین کرده است. وزارت امور خارجه لیبی اعلام کرد تصمیم مصر، ناقض آب‌های سرزمینی و فلات قاره لیبی است.

لیبی در سال گذشته متضرر شد

لیبی علیرغم آنکه خطوط لوله انتقال گاز طبیعی به ایتالیا را در اختیار دارد، اما به علت بحران و تفرقه سیاسی داخلی نتوانست از حق صادرات گاز طبیعی به اروپا بهره برداری کند. به علت بحران برق و بسته شدن میادین گازی در جنوب غربی کشور، لیبی به سختی توانست قرارداد‌های صادرات گاز به ایتالیا را انجام دهد.

امارات عربی متحده و عمان، گاز طبیعی قطر را وارد و به گاز مایع تبدیل و صادر می‌کنند. عربستان سعودی نیز با توجه به افزایش قیمت گاز طبیعی، راهبرد افزایش صادرات گاز طبیعی را در فوریه ۲۰۲۲ میلادی اعلام کرد. موریتانی و سنگال نیز حوزه گاز طبیعی مشترک بنام حوزه بزرگ لاک پشت را بهره برداری می‌کنند و برای صادرات آماده می‌شوند. تخمین زده می‌شود کشور‌های عربی به علت افزایش تقاضا، افزایش قیمت بالا و تمایل کشور‌های اروپایی برای متوقف کردن واردات ۱۵۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه برای تشدید فعالیت‌های اکتشافی، تولید و صادرات خود در سال ۲۰۲۳ میلادی رقابت خواهند کرد.