انتخاب درست شیوه جراحی کاهش وزن برای هر فرد منحصر به خودش است

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما مجری برنامه میزبان دکتر ناصر ملک پور علمداری، متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود و در خصوص جراحی‌های چاقی غیر اصولی به گفت و گو پرداختند.

دکتر علمداری گفت: بحث چاقی در جهان همه گیر است؛ به طوری که نزدیک به ۴۰ درصد افراد بالغ در جهان چاق هستند و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ این میزان به ۶۰ درصد برسد.

او در تعریف چاقی گفت: BMI یا شاخص توده بدنی، از تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم، بر مجذور قد بر حسب متر حاصل می‌شود و بر حسب اندازه آن، میزان چاقی مشخص می شود.

وی گفت: وقتی این عدد بالای ۲۵ الی ۲۹ باشد، فرد دچار اضافه وزن، ۳۰ الی ۳۵ چاقی درجه ۱ ،۳۵ الی ۳۹ چاقی درجه ۲ و BMI بالای ۴۰ را چاقی درجه ۳ یا چاقی مرضی می‌نامیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: معیار جراحی چاقی بر مبنای شاخص توده بدنی است، به طوری که جراحی برای افراد دارای شاخص توده بدنی بالای چهل و یا ۳۵ به بالا که با یک بیماری مرتبط با چاقی مانند دیابت یا فشار خون همراه باشد، انجام می شود.

وی گفت: در افراد مبتلا به چاقی درجه یک، در صورتی عمل جراحی انجام می‌ شود که فرد دچار چاقی کنترل نشده همراه با مقاومت به درمان باشد؛ یعنی تمام راه‌ها امتحان شده، اما کاهش وزن نداشته باشد.

وی متذکر شد: این جراحی با یک تصمیم گیری جمعی توسط تیمی که از متخصص غدد، متخصص تغذیه و جراح تشکیل شده است، انجام می شود.

این فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی گفت: پس از انجام جراحی چاقی، بسیاری از بیماری‌ها مانند فشار خون، دیابت و چربی خون درمان می‌شوند. در مبتلایان به آسم و رفلاکس با کاهش علائم همراه است و مهمتر از همه میزان سرطان‌ها مانند سرطان رحم، کولون و سینه در بانوان کاهش می‌یابند.

کارشناس برنامه گفت: به طور کلی در فردی که دیابت دارد و جراحی چاقی انجام می‌دهد، به طور متوسط ۱۰ سال افزایش امید به زندگی خواهیم داشت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که رایج‌ترین عمل جراحی چاقی کدام است، گفت: اسلیو و بای‌پس از شایعترین جراحی‌های چاقی به شمار می‌روند. در روش اسلیو ۸۰ درصد از حجم معده برداشته می شود و در روش بای‌پس غیر از کاهش حجم معده، مسیر غذا را هم عوض می کنیم تا سوء جذب ایجاد شود.

در طول سال‌های گذشته، عمل بای‌پس به عنوان شایعترین عمل چاقی انجام می شد؛ اما در حال حاضر از جراحی اسلیو به دلایل متعدد از جمله دستکاری کمتر بیمار و آسانی تکنیک، بیشتر از جراحی بای پس استفاده می شود.

دکتر علمداری گفت: انتخاب درست شیوه جراحی برای هر فرد منحصر به خودش است و پیچیدن نسخه کلی برای همه امکان پذیر نیست. به طور مثال در فردی که ریزه خواری می‌کند، عمل کوچک کردن حجم معده کمکی نمی‌کند و یا فردی که در شرح حال بیماری رفلاکس دارد، با جراحی کوچک کردن حجم معده، با تشدید رفلاکس مواجه خواهد شد. این افراد فرد کاندید جراحی اسلیو نخواهند بود و ممکن است کاندید عمل بای پس شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که آیا پس از جراحی اسلیو و یا جراحی بای پس امکان بازگشت وزن وجود دارد گفت: در جراحی اسلیو این احتمال بیشتر وجود دارد نزدیک به ۲۷ درصد از افراد بعد از ۳ الی ۵ سال، بازگشت وزن خود را تجربه می کنند. (این رقم در عمل بای پس حدود ۲۰ درصد است.)

فلوشیپ لاپاراسکوپی در پاسخ به این سوال، که آیا هیچ فاکتور پیش بینی کننده دقیقی بر میزان کاهش وزن بعد از جراحی اسلیو یا بای پس وجود دارد، گفت: در این زمینه پیش بینی دقیقی امکان پذیر نیست؛ اما انتظار داریم در فردی که BMI بالای ۴۰ دارد، در ماه سوم پس از عمل ۱۸ تا ۲۰ کیلوگرم و تا ۹ ماه پس از عمل، ۴۰ الی ۵۰ کیلوگرم لاغر شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که میانگین آماری بازگشت وزن بعد از عمل چاقی چند سال است، گفت: این میانگین حدود ۳ تا ۵ سال است. جراحی چاقی، همیشه ابزاری است که باید با یک سبک زندگی سالم که شامل تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم است، همراه باشد.