برگزاری نشست‌های «زنگ هنر» به مناسبت هفته ملی کودک در کشور

همزمان با فرا رسیدن روز جهانی کودک و آغاز هفته ملی کودک در ایران، حوزه هنری کودک و نوجوان تهران با همراهی بخش «کدومو»، معاونت کودک و نوجوان مؤسسه تبیان و کانون اندیشه پژوهی کودک و نوجوان (کاپ)، سلسله نشست‌های تخصصی "زنگ هنر" با عنوان «هنر، کودک و تربیت» را برگزار کرد.

 کلیه این نشست‌ها از تاریخ ۱۶ لغایت ۲۰ مهر، به صورت روزانه و هر روز تحت عنوانی مرتبط، با حضور اساتید مجرب و به‌نام حوزه کودک از ساعت ۱۶ الی ۱۸ در حوزه هنری تهران برگزار شد.

در اولین روز از این نشست که «هنر، کودک، تربیت» نام داشت دکتر عباس جواهری، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، بیان کرد: تربیت هنری، زمینه‌ساز ایجاد شوق و نشاط در دوره کودکی است و اگر بخواهیم نگاه عمل گرایانه داشته باشیم باید بگویم هنر، بستر بسیار خوبی را برای آموزش و تربیت فراهم می‌کند. بنابراین، ما برای انتقال مفاهیم به کودکان، به عنصری به عنوان هنر نیازمندیم.

او گفت: کودکان دیجیتالی امروزی، به دلیل سرعت و در دسترس بودن همه امکانات در لحظه که از آن جمله می‌توان به ویرایش خطا‌های خود، اصلاح رنگ‌ها و… اشاره کرد، تاب آوری و صبر کمتری نسبت به کودکان نسل قبلی خود دارند.

جواهری، با اشاره به والدینی که نگران کشف استعداد‌های هنری کودکان خود هستند، افزود: اگر کودکی در زمینه هنری استعداد داشته باشد به سمت و سوی آن هنر حرکت می‌کند و به همین دلیل، نگران نباشید و در مقابل، والدینی باید نگران باشند که آرزوهایی، چون دکتر و مهندس شدن و … را مقابل استعداد فرزندانشان قرار می‌دهند. غافل از این که این کار، به سرعت، استعداد فرزندانشان را می‌خشکاند.

دومین روز این نشست که «انیمیشن، کودک، تربیت» نام داشت با حضور افسانه نراقی‌زاده، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) و پرستو علی عسگرنجاد، نویسنده و روزنامه‌نگار برگزار شد.

افسانه نراقی‌زاده، روانشناس بیان کرد: اگر از انیمیشن یا قصه‌ها صرفاً به عنوان ابزار تربیتی استفاده کنیم، مشکل‌ساز می‌شود. چون باید نقش والدین در تربیت پررنگ باشد و در انیمیشن‌ها، مرز بین دنیای واقعی و خیالی مشخص نیست و تمام انیمیشن‌ها پایان‌بندی خوبی دارند در حالی که در دنیای واقعی چنین نیست.

علی‌عسگرنجاد، نویسنده و روزنامه نگار، در این خصوص گفت: وزنه فرصت و دستاورد مثبت در انیمیشن بیشتر از جنبه‌های منفی آن است و این خانواده است که مشخص می‌کند انیمیشن چه مزایا و معایبی دارد و می‌توانیم انیمیشن‌ها را با تعقل و شناخت از فرزند خود انتخاب کنیم؛ یعنی هم به عنوان ابزار تربیتی و هم به عنوان ابزار سرگرمی از آن استفاده کنیم. البته به شرط این که انتخاب درست بر مبنای باور‌های تربیتی خودمان داشته باشیم؛ به طوری که مادر باید کنار کودک به تماشای انیمیشن بنشنید و از میزان محتوای خوب آن نیز چشم‌پوشی نکرده باشد.

«کتاب، کودک، تربیت»، عنوان سومین روز این نشست بود که با حضور دکتر فهیمه فداکار، روانشناس و مدرس دانشگاه برگزار شد و او در این نشست گفت: ابزاری هم‌تراز با کتاب نمی‌بینم. زیرا کتاب تربیت نمی‌کند بلکه می‌تواند یکی از ابزار‌های تربیتی باشد. البته نه به این معنا که برای انتقال پیام‌های درست در نظر گرفته شود و مهم این که هر مداخله‌ای در رشد فرزند، اسمش تربیت نیست و کتاب بستری برای توسعه فرآیند‌های تربیتی ما خواهد بود و در اصل، خانواده، جایگاه مرجعیت تربیت است و طبیعتاً، چنین نقشی را حائز اهمیت می‌دانیم.

او ادامه داد: انتظارمان باید از کتاب این باشد که حل مسئله خوب و مطلوبی در مواجهه با موقعیت داشته باشد و کتاب می‌تواند فهم موقعیت ارتباطی را برای کودک ایجاد کرده و جستجوگری و تلاش را در ذهن او ماندگارتر کند.

سعید مدرسی، کارشناس مسائل تربیتی و سواد رسانه‌ای، در چهارمین نشست با عنوان «بازی، کودک، تربیت»، گفت: موید قرآنی داریم که بازی در سن طفولیت از مسیر‌های رشد است. اما باید مفهوم بازی و کارکرد‌های آن را تفکیک شده ببینیم و بستر بازی از راه‌های کسب تجربه در دوران کودکی است.

این کارشناس مسائل تربیتی ادامه داد:امروزه، بازی‌های دیجیتال، ابزار صداخفه‌کن والدین برای کودکان هستند و والدین باید ببینند کودک چه کمبودی داشته که به یک بازی علاقمند شده است و به همین دلیل، والدین باید زمینه تحرک فیزیکی بچه را فراهم کنند.

او با ذکر مثالی افزود: مثلاً کار‌های خانه را به صورت گروهی انجام دهند تا ذره‌ذره ارتباط عاطفی خانوادگی را در بستر ارتباطات عینی افزایش دهند و یک محیط رقیب برای بازی آن‌ها فراهم شود.

حامد تأملی، کارشناس کودک و تولید کننده اسباب‌بازی، از دیگر کارشناسان این نشست، در این مورد گفت: هرچه از بازی‌های فیزیکی فرزندانمان بکاهیم و به بازی‌های دیجیتالی آنها اضافه کنیم در حق کودکی کودکان خود خیانت کرده‌ایم. به همین دلیل، والدین باید برای بچه‌ها وقت بگذارند و همبازی خوبی برای بچه‌ها باشند.

او افزود: یک جنبه اسباب‌بازی‌ها تربیتی و دیگری سرگرمی است و در سطح جهان هم، چندان به اسباب‌بازی به عنوان یک ابزار تربیتی نگاه نمی‌کنند و بیشتر جنبه تجاری دارد.