فضای مجازی کودکان را آسان طلب می‌کند

در ادبیات کودک و نوجوان حساسیت‌ها و محدودیت هایی درباره انتخاب موضوعات وجود دارد که به ویژگی‌های مخاطب برمی‌گردد؛ در واقع در انتخاب موضوعات محدودتر هستیم و نمی‌توانیم درباره همه‌چیز به راحتی حرف بزنیم.

شرایط کودکان و نوجوانان به کلی با گروه بزرگسال متفاوت است و این تفاوت دست نویسنده را برای انتخاب کلمه محدود می سازد ؛ اما همین محدودیت نباید به شکلی باشد که فهم کودک را دچار مشکل کند ، کودک باید هنگام مطالعه بتواند به خوبی و بدون مشکل در جریان محتوای کتاب قرار بگیرد ، آسانی و قابل فهم بودن جملات از جمله ویژگی های لازم قلم هر نویسنده ای است که در حوزه ی کودک مشغول فعالیت است.

همچنین لزوم بازنویسی آثار کهن ادبیات فارسی برای آشنایی کودکان و نوجوانان با چنین آثاری از اهمییت بسیاری برخوردار است که علاوه بر این مسئله مروج فرهنگ ایرانی و اسلامی برای کودکان و نوجوانان کشور می تواند باشد در خصوص این دو مسئله با بهناز ضرابی زاده نویسنده کودک و نوجوان گفت‌وگو کرده ایم.

بازنویسی متون ادبی کهن ایران چه قدر می تواند بر روی ادبیات کودک و نوجوانان موثر باشد؟

 در زمانه‌ی ما پرداختن به بازنویسی ادبیات کهن یک ضرورت است و افرادی که اقدام به این فعالیت دارند، کمک بسیار بزرگی به ادبیات کودک و نوجوان و ادبیات عامیانه فارسی می‌کنند، هنگامی که فردی ادبیات کهن را با زبان روان و ساده بازنویسی می‌کند رغبت مطالعه این کتاب‌ها را در کودکان و نوجوانان افزایش می‌دهد.

 امیدوارم بازنویسی ادبیات کهن فارسی در تمام متون صورت بگیرد و تنها  به گلستان یا بوستان و کتاب هایی، چون کلیله و دمنه، شاهنامه بسنده نکنیم و  بایستی نویسندگان کشور ما به بازنویسی سایر ادبیات کهن برای گروه سنی کودک و نوجوان اقبال نشان دهند.

 در بازنویسی کتاب بزرگسال و نوجوان با دو بار بازنویسی می‌توان گفت در نهایت این اثر را می‌توان به دست نشر سپرد، اما آثاری که برای کودکان است طبق تجربه‌ی کاری ام به ۲۰ بار بازنویسی رسیده و این حساسیت به دلیل سن حساس کودکان است.

حساسیت های لازم برای نوشتن در حوزه کودک و نوجوانان چیست؟ 

 به عنوان نویسنده‌ای که هم در حوزه بزرگسال و هم حوزه کودک و نوجوان فعالیت دارد، کار کودک را به مراتب سخت‌تر از نوشتن برای بزرگسال میدانم، زیرا انتخاب سوژه برای کودکان فعالیتی طولانی است، چون باید برای بچه‌ها متنی نوشت که مربوط به دنیا و نیاز کودکان باشد باشد تا بتوانند با آن موضوع ارتباط برقرار کنند.

 نوشتن برای کودکان با توجه به دایره واژگانی آن‌ها مسئله بسیار مهمی است، در ادبیات بزرگسال و نوجوان دست نویسنده باز خواهد بود و هر واژه‌ای را می‌توان استفاده کرد، اما در ادبیات کودک حتما باید جایگزین پیدا کرد و کلماتی استفاده کرد که متناسب با سن کودکان باشد و کودکان بتوانند بدون هیچ مشکلی معنای آن را بفهمند، و پیام و محتوای کتاب را بدون راهنمایی گرفتن از دیگران دریافت کنند.

 نویسنده‌ی کودک بایستی در حوزه‌های روان شناسی کودک، آشنایی با دنیای کودکان و مفاهیم مربوط به گروه سنی آن‌ها مطالعه داشته باشد به همین دلیل لازم است قبل از نوشتن برای کودکان دراین بخش‌ها مطالعه لازم را داشته باشیم. 

چه  آسیب و فرصت هایی در فضای مجازی برای کودکان وجود دارد؟

فضای مجازی نیز دارای توانایی ایجاد فرصت و تهدید برای ادبیات کودک است، استقبال گروه گسترده‌ای از کتاب‌های صوتی به نوعی یکی از فرصت‌های فضای مجازی در زمینه کتابخوانی است، یکی از فرصت‌هایی که فضای مجازی ایجاد کرده دسترسی آسان به کتاب‌ها با قیمتی پایین‌تر و متعادل‌تر است که ناشران می‌توانند از این فرصت‌ها استفاده کنند.

هنگامی که کودکان و نوجوانان برای پاسخ سوالات و جمع آوری اطلاعات به آسانی بتوانند از اینترنت استفاده کنند می‌تواند آسیب جدی برای آن‌ها ایجاد کند، در چنین شرایطی سلیقه کودکان در انتخاب کتاب‌های فاخر و مقایسه این آثار با هم درنظر گرفته نمی‌شود و انتخاب کودکان با گذر زمان به آسان طلبی تبدیل خواهد شد که باعث می‌شود آثار متوسط و رو به پایینی را انتخاب و مطالعه کنند.