ضرورت اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان

آقای نوروز زاده به بهانه ۱۵ تیر ماه مصادف با ۶ جولای، روز جهانی بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان گفت: بعضی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام ممکن است حتی حیوان را مریض نکنند و فقط بر انسان‌ها اثر بگذارند، ممکن است این بیماری‌ها کوتاه‌مدت و ضعیف یا بسیار خطرناک باشند.

حیوانات می‌توانند حامل آلودگی‌هایی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها باشند، بعضی بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان حتی می‌توانند کشنده باشند. این بیماری‌ها در سراسر دنیا گسترده شده‌اند.

بیماری‌های مشترک بین انسان و دام انواع مختلفی دارد که در حال حاضر هاری، تب مالت، تب خون ریزی دهنده کریمه کنگو، لیشمانیوزیس (سالک) و سیاه زخم از رایج‌ترین این بیماری هاست.

تماس‌های مستقیم و غیر مستقیم از دلایل ابتلا به بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان است که تماس مستقیم شامل تماس با مایعات بدن حیوان آلوده مثل بزاق، خون، ادرار، مخاط و مدفوع است. این نوع انتقال می‌تواند بر اثر تماس یا نوازش‌کردن حیوان آلوده، گاز حیوان یا خراشیده‌شدن توسط آن صورت بگیرد.

همچنین ممکن است که منابع آب با کود حیوانی آلوده شوند، این نوع کود منشأ بسیاری از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است و احتمال انتقال آلودگی به انسان را افزایش می‌دهد.

مزرعه‌دارها، کارکنان کشتارگاه، دام‌پزشک‌ها و افرادی که حیوانات خانگی دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان هستند.

بعضی بیماری‌ها از طریق ناقل‌ها شامل پشه، کنه، کک و شپش از حیوان منتقل می‌شود.

بیشتر بخوانید

• شناسایی نخستین مورد ابتلا به تب کریمه کنگو در چهارمحال و بختیاری

بیماری‌های مشترک بین انسان و دام می‌توانند از طریق غذا‌های حیوانی آلوده، آلوده‌کردن غذا با تماس و پخت ناکافی منتقل شوند که بعضی روش‌های شایع انتقال بیماری از طریق غذا شامل شیر پاستوریزه‌نشده، گوشت یا تخم‌مرغ نپخته و میوه یا سبزیجات خامی که به مدفوع حیوان بیمار آلوده است.

هرگونه حیوان گزیدگی مشکوک به هاری تلقی می‌شود و فرد حیوان گزیده ضمن شستشوی زخم به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با آب و صابون، باید فورا به نزدیکترین واحد بهداشتی مراجعه کند چرا که ابتلا به هاری ۱۰۰ درصد کشنده است.

برای پیشگیری از ابتلا به تب مالت باید شیر جوشانده شود و بعد از رسیدن به نقطه جوش و شروع به غل زدن، به مدت ۳ تا ۵ دقیقه بجوشد، همچنین هنگام زایمان دام‌ها از دستکش و ماسک استفاده شود.

همچنین برای پیشگیری از ابتلا به لیشمانیوزیس (سالک)، کنترل جمعیت جوندگان، جمع آوری سگ‌های ولگرد و نگه داری دام دور از محل سکونت ضروری است.

را‌های پیشگیری از ابتلا به سیاه زخم را سوزاندن یا دفن لاشه‌های آلوده در گودال‌های عمیق دارای آهک، استفاده از دستکش و پوشاک محافظت کننده در افرادی که در خطر بالای ابتلاء قرار دارند می‌باشد.

بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نیز از طریق نیش کنه، تماس با خون و مایعات بدن دام آلوده وتماس با افراد بیمار به سایرین منتقل می‌شود.

بیمار مشکوک به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو باید قرنطینه شود و با افراد خانواده و پرسنل بیمارستانی در تماس نباشد.

همچنین توصیه شده است از خرید گوشت‌های بازرسی نشده بدون مهر دامپزشکی (کشتار غیرمجاز) خودداری شود.

روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان شامل تمیز نگه‌داشتن دست‌ها همراه با شستن دست با صابون تمیز و آب جاری پس از مواجه با حیوانات می‌تواند روش خوبی برای ازبین‌بردن آلودگی‌ها باشد، حتی اگر به این حیوانات دست نزده باشید.

پیشگیری از نیش حشراتی مثل پشه، کک و کنه: استفاده از اسپری حشره‌کش، پوشیدن شلوار و لباس آستین‌بلند و دوری از مناطق جنگلی، از نیش حشرات پیشگیری می‌کنند، پخت کافی غذا و آماده‌کردن آن در محیط تمیزو واکسیناسیون حیوانات از اقدامات کاهش انتقال بیماری‌های حیوان و انسان است.

شدت و بهبودی بیماری‌های مشترک بین انسان و دام به نوع بیماری آن بستگی دارد. بیشتر این بیماری‌ها درمان‌پذیر هستند، اما بعضی به بیماری‌های خطرناک، طولانی و حتی کشنده منجر می‌شوند. بسیار مهم است که در صورت وجود احتمال ابتلا به این بیماری‌ها، با پزشک خود تماس بگیرید و آزمایش‌ها و واکسن‌های لازم را دریافت کنید. همچنین توصیه می‌کنیم که در مواجه با حیوانات اهلی و وحشی، همه اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید.