افزایش هزینه نرم‌افزار صندوق‌های سرمایه‌گذاری نامتعارف است

چندی پیش خبری مبنی بر افزایش چند صد درصدی هزینه ارائه خدمات نرم‌افزاری به صندوق‌های سرمایه‌گذاری منتشر شد. برای بررسی دلایل این افزایش نرخ و اثر آن بر روی سود و زیان صندوق‌های فعال در بازار سرمایه با یکی از کارشناسان بازار سرمایه به گفت‌وگو پرداختیم.

سوال: صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چه راستایی از این نرم‌افزار‌ها استفاده می‌کنند؟

قلی پور: صندوق‌های سرمایه‌گذاری ملزم به استفاده از نرم‌افزار‌های تخصصی برای مدیریت صندوق شامل صدور، ابطال، حسابداری، ارسال و افشای اطلاعات هستند. تعداد نرم‌افزار‌هایی که از سازمان بورس مجوز ارائه خدمت دارند محدود است و دو شرکت بیش از ۹۰ درصد سهم بازار این نرم‌افزارها را دارند.

سوال: میزان هزینه خدمات نرم افزاری صندوق‌های سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۰ چقدر بود و اکنون چه میزان افزایش یافته است؟

قلی پور: هزینه‌های نرم افزار صندوق به دو بخش ثابت و متغیر تقسیم می‌شود. سال ۱۴۰۰ سقف قرارداد‌ها برای بخش ثابت با رشد دو برابری به ۱۰۴ میلیون تومان رسید و بخش متغیر هم شامل سه بخش مرتبط با مبلغ دارایی تحت مدیریت و صدور و ابطال به ازای هر مشتری بود که به صندوق‌های بزرگ اعداد هنگفتی را متحمل می‌کرد. با این حال همین مبالغ برای سال ۱۴۰۰ باز دو برابر شد و از حداقل ۲۰۰ میلیون تومان برای بخش ثابت به همراه بخش متغیر شروع می‌شود.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در کدال، هزینه نرم‌افزار صندوق‌ها برای سال ۱۴۰۰ بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان بود، ولی با فرمول جدید، این مبلغ بین دو تا ده برابر برای صندوق‌ها افزایش خواهد یافت و بعضا حتی هزینه نرم افزار ممکن است به بیش از دو میلیارد تومان برسد. در حالی که بهترین نرم افزار حسابداری کشور حداکثر با ۱۰۰ میلیون برای شرکت‌های بزرگ صنعتی قابل دسترس هست. انحصار موجود در این صنعت ارقام بسیار باورناپذیری را برای دسترسی به نرم افزار صندوق‌ها تحمیل خواهد نمود.

سوال: افزایش هزینه ارائه خدمات نرم افزار‌ها برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری از کجا تامین می‌شود؟

قلی پور: هزینه نرم‌افزار برخی از انواع صندوق‌ها مثل جسورانه، به عهده مدیر صندوق است اما بیش از ۹۹ درصد صندوق‌های موجود در بازار سرمایه از نظر ارزش دارایی، صندوق‌هایی هستند که هزینه نرم فزار را از محل دارایی‌های خود صندوق و به عبارت دیگر از جیب سرمایه‌گذاران در صندوق پرداخت می‌کنند. فارغ از اینکه مبلغ هزینه نرم‌افزار عدد معقولی نیست به علت بازدهی خوب برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسیار بزرگ این افزایش هزینه ارائه خدمات بسیار ناچیز به نظر می‌رسد، اما برای صندوق‌های جدید و کوچک به ویژه با مدیریت بخش خصوصی، این افزایش هزینه‌ها قطعا قابل توجه خواهد بود.