روز سنه؛ یادآور گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ

سابقه سکونت در شهر سنندج به گذشته‌های بسیار دور باز می‌گردد. در دوران پس از اسلام زلزله‌ای مخرب در سده ۶ هجری قمری سبب تخریب این شهر می‌شود که برای مدتی طولانی سنندج را به یک مخروبه خالی از سکونت تبدیل می‌کند.

خاندان اردلان به فرمان شاه صفی در چهار نقطه سلیمانیه، سنندج، مریوان و پالنگان چهار قلعه می‌سازند که از طریق یک راه ارتباطی به یکدیگر متصل شده‌اند. از همان زمان، سلیمان خان اردلان مرکز حکومت اردلان را از قلعه‌های حسن‌آباد و پالنگان در جنوب سنندج به شهر کنونی سنندج منتقل کرد. روز ۶ اردیبهشت، سالروز صدور این فرمان در سال ۱۰۴۶ هجری قمری (۱۶۳۶ میلادی) توسط شاه صفی بوده‌است.

در سال ۱۳۹۷ بود که توسط شورای فرهنگ عمومی استان کردستان ۶ اردیبهشت‌ماه به نام «روز سنه» (روز سنندج) نام گذاری شد.

مردم مناطق کردنشین شهر سنندج را «سنه» می‌گویند و درواقع سنندج معرب واژه‌ی مرکب «سنه دژ» می‌باشد «سنه» در فرهنگ لغات اوستایی به معنای شاهین و عقاب است هرچند که در مورد واژه‌ی سنه تعاریف دیگری نیز وجود دارد.

آنچه درباره سنندج محرز است این است که از سال ۱۰۴۶ هـ ق یعنی در دوره‌ی صفوی و در زمان شاه صفی سلیمان خان اردلان مرکز حکومت را از قلعه‌های حسن‌آباد و پالنگان در جنوب سنندج به شهر سنه منتقل نمود؛ و تا قبل از آن سنندج به‌صورت دهکده‌ای کوچک به حیات خود ادامه می‌داد و احتمالاً شهر کهن «سنه» در اثر زلزله و یا هجوم مغول ویران‌شده بود زیرا تپه باستانی توس‌نوذر در کنار رودخانه قشلاق و قلعه حسن‌آباد و سایر شواهد مانند قبر‌هایی با قدمت بیش از هزار سال که در سنندج پیداشده است گواهی بر قدمت شهر دارد.

سلیمان خان اردلان پس از انتقال مرکز حکومت به سنندج، قلعه حکومتی را با استحکام تمام در بالای تپه‌ای بنا نهاد و عمارات و حمام و مسجد و بازار را در خارج و اطراف قلعه ساخت.

 سنندج به لحاظ موقعیت جغرافیائی و فعالیت‌های شهرسازی عصر صفوی و قاجار، از بافت شهری سنتی باارزشی برخوردار است که بنا‌های مسکونی و عام‌المنفعه متعددی مانند حمام، مساجد، بازار و تکیه در آن باقی‌مانده است.

این شهر همواره خاستگاه هنرمندان، مفاخر و مشاهیر برجسته‌ای بوده و از لحاظ موقعیت جغرافیایی و همچنین وجود آثار تاریخی و باستانی در سنندج، به یکی از شهر‌های مهم کردنشین در ایران تبدیل شده است.

نامگذاری «روز سنه» و ثبت سنندج بعنوان «شهر خلاق موسیقی» در جهان دو رویداد فرهنگی و ماندگار است که آداب و سنن گذشته را احیا و معرفی خواهد کرد.

از این رو هر سال اقدامات مختلفی برای پاسداشت این روز در سنندج انجام می‌شود.نامگذاری این روز به منظور هویت بخشی به نسل‌های آینده این شهر و حفاظت از آداب، سنن و فرهنگ این دیار است.

سرپرست فرمانداری سنندج گفت: نمایشگاهی از عکس های قدیمی شهر سنندج از روز 4 اردیبهشت در گالری سوره پردیس سینما بهمن سنندج افتتاح شده و پذیرای علاقه مندان و بازدید کنندگان است.

حسن عسکری گفت:برپایی نمایشگاه عکس‌های تاریخی سنندج، نمایشگاه صنایع دستی، آموزش بازی‌های بومی محلی، اجرای موسیقی محلی از جمله برنامه‌های در نظر گرفته شده برای گرامیداشت روز سنندج است.

او می گوید: نمایشگاه‌هایی نیز به همین مناسبت در عمارت خسروآباد و خانه کُرد از امروز برپا می شود.

به گفته عسگری پخش برنامه‌های تلویزیونی، برگزاری نشست‌های تخصصی کتاب، نصب المان، حضور و تجلیل از پهلوانان و نام‌آوران سنندجی در زورخانه پهلوان نادر از برنامه‌های ویژه این ایام است.