علت خاموشی برخی ایستگاههای سنجش آلودگی هوا در مناطق آلاینده خیز

طی روزهای اخیر که آلایندگی هوای تهران رو به افزایش نهاد، میزان مراجعات به سامانه سنجش آلودگی هوا و اطلاع از میزان آلاینده ها هم با حساسیت بیشتری افزایش یافت. در این بین مشخص شد برخی ایستگاههای سنجش آلودگی هوا در مناطق تهران اساسا فاقد داده های اطلاعاتی هستند و همین امر عدد اعلامی میانگین هوا در سطح تهران را از دقت خارج کرده است. از سویی دیگر برخی شهروندان ساکن در مناطق آلاینده تر هم نمی توانستند تصمیم دقیقی برای خروج سالمندان و کودکان از منزل بگیرند.

در شرایطی که میانگین هوای تهران به ۴۹۱ واحد رسیده بود، برخی دستگاه‌ها اعدادی پائینتر از ۲۰ واحد را نشان می‌داد، که به معنای بدون اشکال بودن فعالیت شهروندان آن محدوده برای تنفس بی خطر در آن منطقه بود.

 احمد طاهری، مدیر واحد سنجش شرکت کنترل کیفیت هوا گفت: اساس طراحی شبکه سنجش کیفیت هوا به این شکل نیست که لازم باشد در تمام ایستگاه‌ها، تمامی آلاینده‌های هوا را سنجش کرد. بلکه باید باتوجه به نیاز هر منطقه، آلاینده‌های متناسب با آن منطقه را در نظر گرفت. این تصور که باید تمامی ایستگاه‌ها تمام آلاینده‌ها را سنجش کرد، تصور درستی نیست.

طاهری گفت: تلاش شده که ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا (متعلق به شرکت کنترل کیفیت هوا) به تمامی آنالیز‌ها تجهیز شوند. به همین دلیل در سال گذشته ایستگاه منطقه ۱۹ به سنجش ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون مجهز شد.

قطر ذرات pm۲.۵ بیشتر از ۲.۵ میکرون نیست و به دلیل کوچک بودن می‌توانند به کوچکترین مجاری تنفسی نفوذ کنند

طاهری گفت: ماهیت دستگاه‌های سنجش کیفیت هوا به گونه است که برای حصول داده با کیفیت قابل قبول باید فرآیند‌های سرویس و نگهداری آن به صورت پیوسته انجام شود به همین دلیل به صورت دوره‌ای در فاز سرویس قرار می‌گیرند که ممکن است در مدت زمان کوتاهی عملکرد دستگاه را با وقفه مواجه کند. البته با توجه به تعداد بالای ایستگاه‌های موجود و برنامه ریزی‌های انجام شده برای سرویس و نگهداری تجهیزات، این موضوع خطایی در عملکرد شبکه سنجش کیفیت هوا و محاسبه شاخص در سطح شهر ایجاد نمی‌کند.

به گفته مدیر واحد سنجش شرکت کنترل کیفیت هوا، آلاینده معیار در بیشتر روز‌های ۶ ماه دوم سال، آلاینده pm۲.۵ است. به همین دلیل اکثر ایستگاه را به تجهیزات سنجش این آلاینده مجهز کردیم. طبق آخرین آمار فقط سه ایستگاه است که pm۲.۵ را اعلام نمی‌کند و آن ایستگاه‌ها در منطقه ۹، ۱۶ و ۱۴ قرار دارند. همچنین در ایستگاه منطقه ۱۲، منطقه ۴، منطقه ۱۰ و منطقه ۱۱ شاخص pm۱۰ اعلام نمی‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که چرا بعضی از دستگاه‌ها خاموش هستند و اطلاعاتی از آلاینده‌ها را ارائه نمی‌دهند، گفت: به منظور حفظ کیفیت بالای داده‌های تولیدی، لازم است تجهیزات به صورت دوره‌ای از مدار خارج و تحت سرویس و کالیبراسیون قرار گیرند. همچنین وقوع مواردی همچون قطع برق یا ارتباط می‌تواند ارسال اطلاعات را با وقفه موجه کند. هرچند که با تجهیز ایستگاه‌ها به تجهیزات پشتیبان، تلاش شده تا حد امکان از این موضوع جلوگیری شود.

پیش از این، کعبی، مدیر کل پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود، در ایستگاه امام خمینی به علت نشستن غبار و ذرات زیاد بر روی سنسور این ایستگاه، سنسور ذرات از کار افتاده است.

ایستگاه سنجش کنترل کیفیت هوای منطقه ۱۶ که در بزرگراه بعثت و نزدیکی ترمینال جنوب قرار گرفته، در معرض آلودگی مکرر سوخت‎‌های گازوئیلی اتوبوس‌ها قرار دارد. با این حال این ایستگاه فاقد سنجش آلودگی ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون است. سامانه شرکت کنترل کیفیت هوا هم مدت‌هاست که وضعیت آلاینده‌های این ایستگاه را فاقد داده نشان می‌دهد و اعداد مربوط به ذرات pm۲.۵ و pm۱۰ را نشان نمی‌دهد.