داستان مینیمال چیست؟

مهدی رضایی، نویسنده و مدرس ادبیات داستانی، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: متاسفانه مفهوم مینیمال در ایران، به درستی تعریف نشده است و بسیاری تصور می‌کنند فقط داستان‌های یک خطی، اثر مینیمال هستند. اما شاخص‌های یک اثر مینیمال، محدودیت مکان، محدودیت زمان، و محدودیت شخصیت‌هاست. یعنی همه داستان در یک محدودیت روایت می‌شود و امکان دارد این محدودیت‌ها شامل یک رمان هم بشود.

او ادامه داد: مینیمال یک سبک بوده و برتری و کمتری ندارد. اگر نویسنده بداند که می‌تواند درچنین فضایی روایت کند، بهتر است از این شیوه استفاده کند و تغییر زمان و مکان به صورت بی جا صورت نگیرد. زمانی که بتوان یک اثر را در یک زمان، یک مکان و با شخصیت محدود روایت کرد، آن اثر مینیمال است. معمولا آثار همینگوی و آثار کوتاه کارور، مینیمال هستند. اثری مانند پیرمرد و دریا که نهایتا با دو صحنه دریا و ساحل و خود شخصیت پیرمرد و یک پسربچه مواجه هستیم، گونه‌ای از آثار مینیمال است.

او با اشاره به اینکه برخی افراد صرفا داستانک‌ها را اثر مینیمال می‌شمارند؛ گفت: در داستانک فرصت تغییر صحنه یا حضور شخصیت‌های اضافه نیست. داستانک معمولا از لحاظ دراماتیک در زمان خیلی کمی روایت می‌شود. تصور اینکه فقط داستانک‌ها مینیمال هستند اشتباه است.

او ادامه داد: در سینما و تئاتر هم فضای مینیمالیستی وجود دارد. به عنوان مثال فیلم طناب آلفرد هیچکاک در یک اتاق و با پنج، شش شخصیت اتفاق می‌افتد. هیچ تغییر صحنه نداریم و ابتدا و انتهای فیلم در یک مکان روایت می‌شود. در تئاتر هم این مسائل وجود دارد. تئاتر‌های تک پرده‌ای، مینیمال هستند و حتی اگر تئاتر چند پرده‌ای باشد، مکان آن تغییر نمی‌کند. در این گونه ها، زمان ممکن است تغییر کند، اما تعداد شخصیت‌ها محدود است.

انتهای پیام/