مدیریت منابع ومصارف آبی تنها راه نجات کرمان است

به گزارش خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان ، همه ساله روز ۲۲مارس میلادی مصادف با دوم فروردین ماه به عنوان روز جهانی آب یاد می شود ،آب این ماده بی رنگ و بو، اما مهم وحیاتی و حتی با ارزش سیاسی وژئوپلتیک این روز‌ها در جهان ارزشی بسیار بالا دارد به گونه‌ای که یکی از شاخصه‌های شناخت کشور‌های برخوردار میزان برخورداری از دریا وذخایرآبی پایدار آنهاست.

درگذشته نیز دراغلب نقاط زیبای دنیا آثار زیبای تاریخی را درکنار رودخانه یا حوض های بزرگ آبی ویا  با ترکیب آب ودیگرمصالح بوجود آمده اند.

نگاهی به آثار باستانی وتاریخی کرمان نظیر باغ شاهزاده،باغ فتح آباد، عمارت شترگلو، حمام گنجعلیخان ودیگر حمام های تاریخی استان، خانه حاج آقاعلی رفسنجان ودیگر آثار دراین استان کویری نشان می دهد که در معماری گذشته آب از اهمیت زیادی برخوردار بوده است که در تمام مجموعه های ساخته شده به آب توجه ویژه ای شده وحتی در باغ شاهزاده روش آبیاری درختان وچرخش آب درباغ اساس زیبایی این باغ شده است.

درجنگ‌های پیش روی زمین نیزآب یکی از پارامتر‌های مهم واساسی است از این رو یک کالای سیاسی است کما اینکه این روز‌ها کشور‌هایی که بهترین مدیریت را روی آب تحت کنترل خودشان داشته باشند از اهمیت زیادی برخوردارند.

کشور ایران، اما به سبب مناطق گرم وخشک، بارانی، کوهستانی شرایط خاصی دارد، در برخی سال‌ها وضعیت ذخایرآبی کشور مناسب و در برخی سال‌ها نیز با مشکلات جدی مواجه است.

استان کرمان درجنوب شرقی کشور ایران درمحدوده نزدیک به کویر بزرگ شهداد-نهبندان در شرایط خشک وکم باران واقع شده است واین خشکی بعضا تامین آب برای مردم این استان را دچار مشکل کرده به گونه‌ای که در سال‌های اخیر پروژه‌های بزرگی، چون انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به استان دردست اقدام قرار گرفت.

بحث‌های حاشیه دار انتقال ازفلات مرکزی ایران به استان کرمان برای جبران بخشی از این کمبود، اما به جایی نرسید وبیشتر استان دست به دامان سد‌های ذخیره ساز آب است تا تابستان‌های گرم وطاقت فرسا را با کمترین تنش پشت سربگذارد.

با علی رشیدی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان گفتگویی داشتیم درخصوص وضعیت آب در استان کرمان.

رشیدی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان ، با اشاره به اهمیت بالای آب در جهان گفت: برای آب هیچ واژه‌ای که نشان دهنده ارزش بالای آن در حیات است پیدا نمی‌شود هرجا که زیبایی ونشانه‌هایی از حیات است رد پایی از آب آنجا حضور دارد.

او با بیان اینکه آب طلای بی رنگی است که در دنیا قیمت واقعی اش را بدست نیاورده برعکس طلای زرد که هر روز قیمت گذاری می‌شود، افزود: متاسفانه در استان خشکی مانند کرمان شرایط برای نگهداری و بقای آب سخت ترهست.

او تصریح کرد: بارش‌های امسال کمتر از ۴۰ میلی متربود که درکل کشور کاهش بارندگی ۴۰ درصدی و در استان کرمان کاهش تا ۷۰ درصد گزارش شده که حتی دربرخی نقاط استان درزمستان گذشته یک قطره باران نبارید.

رشیدی با اشاره به اینکه انتظار داشتیم دربارش‌های سیلابی زمستانی حجم ذخیره سازی سد‌ها بیشتر شود، بیان کرد: امیدواریم لطف خداوند در بهار شامل حال استان شده وبا بارش خوب باران بخشی ازخشکسالی جبران شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان با تاکید برمدیریت آب پشت سد‌های آبی استان گفت:۴ سد بزرگ دراستان کرمان داریم که سدنسا بم با ۱۶۸ میلیون مترمکعب حجم ذخیره سازی تنها ۱۲۱ میلیون مترمکعب آب ذخیره دارد، سدجیرفت با ۳۳۶ میلیون مترمکعب حجم ذخیره سازی ۱۶۸ میلیون مترمکعب معادل ۵۷ درصد آب دارد، سد تنگوئیه سیرجان با ۴۹ میلیون مترمکعب حجم ۲۷ میلیون مترمکعب ذخیره سازی دارد وسد بافت با ۳۹ میلیون مترمکعب حجم ذخیره سازی ۳۰ میلیون مترمکعب آب دارد.

اوتاکید کرد: مجموعا ۵۸۰ میلیون مترمکعب حجم ذخیره سازی آب پشت سد‌های ماست که ۳۵۰ میلیون مترمکعب آن یعنی حدود ۶۰ درصد ذخیره آبی است.

رشیدی با بیان اینکه برنامه ریزی شده تا از سد‌های تنگوئیه وبافت برای آب شرب استفاده شود تصریح کرد: سدجیرفت دراین میان بیشتر برای تامین آب کشاورزی مطرح است که برنامه ریزی شده در فصل بهار امسال مناقصه آب رسانی به شهر‌های جیرفت وعنبرآباد از این سد انجام شود.

او درخصوص نگرانی‌های زیست محیطی برای خشک شدن گونه‌های حیوانی وگیاهی درمسیرآب ورودی به سد‌ها گفت: برنامه‌هایی با محیط زیست استان برای تخصیص‌های زیست محیطی داریم وگا‌ها بیشتر ازسهمی که محیط زیست تعیین کند با همکاری این نهاد، آب رهاسازی می‌شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب منطقه‌ای کرمان با اشاره به اینکه هنوز معتقدیم بیش از ۹۰ درصد آب استان در کشاورزی مصرف وبعضا هدرمی رود، بیان کرد: اخیرا در سطح استان وحتی در سطح ملی کارگروه سازگاری با کم آبی را مطرح کرده وبا جهادکشاورزی، منابع طبیعی، صنعت ومعدن، ومدیریت‌های آب شهری و روستایی درقالب این کارگروه برنامه‌هایی را دردست اجرا داریم.

او از جمله برنامه‌های مهم کارگروه سازگاری با کم آبی دراستان را نزدیک به ۲ میلیارد مترمکعب کاهش آب مصرفی کشاورزی استان طی دو برنامه ۵ ساله ذکر کرد.

رشیدی افزود: در برنامه اول که تا ۱۴۰۶ برنامه ریزی می‌شود ۹۷۰ میلیون مترمکعب کاهش داده می‌شود که کمک بزرگی به حفظ منابع پایدار آبی است.

او بابیان اینکه با نصب کنتور هوشمند روی تمام چاه‌ها دربحث مدیریت آب درکنار جهاد کشاورزی هستیم، اظهارداشت:، اما درحوزه آب شرب مردم نیز نیاز به فرهنگ صرفه جویی داریم تا دچارکمبود نشویم.

رشیدی بیان کرد: هم اکنون ۷۰۰ روستای استان کرمان آب شرب سالم وپایدار ندارند و تعدادی از شهر‌ها نیز درمعرض تنش آبی هستند.

او تاکید کرد: برای کمک به مدیریت منابع آبی در سال گذشته ۱۴۰ کیلومتر رودخانه در استان را لایروبی کردیم.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب منطقه‌ای کرمان بیان داشت: در برنامه‌های آینده ما که در لایحه ۱۴۰۰ گنجانده شده اند تامین آب شرب جیرفت وعنبرآباد ازسد جیرفت، آبرسانی به بم وبروات از سد نسا بم و سوم در ادامه آبرسانی به بم وبروات، آب رسانی به شهر‌های خشک شرق استان نظیر ریگان، فهرج ونرماشیربرنامه ریزی شده است.

او از آبرسانی به شهر راور از سد تازه تاسیس قدرونی خبرداد وگفت: امیدواریم سد قدرونی به زودی با بارش‌های بهاری به میزان ذخیره کافی برسد.

پیش خود فکر می‌کنم تبخیر نیزدراین میان می‌تواند بخش حتی ناچیزی از آب ذخیره را نیز کم کند واگر بهاری خشک مانند زمستانی که گذشت داشته باشیم شاید تابستان سختی درانتظار مردم کرمان باشد.

استان خشک وتفت دیده کرمان انگار هنوز تشنه است وکم آبی از شرق وغرب استان وجنوب وشمال مناطق مختلفی را در حوزه کشاورزی وحتی آب شرب مردم دچار مشکل کرده است.

ازکشاورزان پسته کارکه سال‌ها با روش غرقابی طلای سبزشان را به عمل آوردند ودرسال‌های اخیر به برخی روش‌های آبیاری نوین دست یافته اند تا کشاورزان گندم کار ارزوئیه، باغداران نخیلات جنوب وشرقی وباغداران سردسیری همه اگرتلاش نکنند برای کاهش مصرف آب شاید سال های آینده  حجم عمده‌ای از محصولات شان را از دست بدهند.

طی سال‌های گذشته با مدیریت شرکت آب وفاضلاب روستایی استان کرمان کارگروهی بنام سازگاری با کم آبی دراستان راه اندازی شد که هم اینک در سطح کشور نیز این کارگروه الگوسازی شده وفعال است وبرای سازگار شدن با شرایط موجود که ناشی از کمبودآب به سبب خشکسالی است برنامه ریزی‌های مختلفی می‌شود.

ازجمله برنامه‌های کارگروه در استان کرمان خاموشی موتور برق‌های کشاورزی دربرخی مقاطع زمان وحفظ منابع آب و کاهش هدررفت آن بود همچنین پی گیری جدی برخی روش‌های آبیاری نوین وجدید برای کشاورزی از مصوبات این کارگروه است.

آب این نعمت حیات در استانی مانند کرمان به سختی به دست می‌آید وبرنامه ریزی برای حفظ ذخایرآبی از واجب‌ترین اقدامات این بخش است.

روز جهانی آب فرصتی است برای ما تا بیندیشیم آیا رفتار ما با آب رفتار درست وبشردوستانه‌ای است یا خیر نیاز به تجدید نظر دراین حوزه داریم.

گزارش: مرضیه السادات حسینی راد

انتهای پیام/ح