به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، چندین سال پیش زمانی که برادرم را در این محل دفن می‌کردم، شاید هرگز گمان نمی‌بردم، روزی اینجا محل آرامش و درد و دلم با سنگ‌های بی روح و پیکر‌های بی جانِ دفن شده گردد، اما چند ماه پیش وقتی که در یک غروب غم انگیز جمعه تصمیم گرفتم تا راهی قبرستان «روضه الزهرا» بشوم با بوی بد و نامطبوعی مواجه شدم که گوی آرامش را ربود و شوریده حالم کرد؛ دود‌های ناشی از زباله سوزی به شدت آزار دهنده و اذیت کننده بود.

معمولا هر گاه از اتفاقات و ناملایمات زندگی برآشفته می‌شدم، تصمیم می‌گرفتم تا برای رهایی از حال و هوای پریشان و دل بی قرارم راهی محلی بشوم تا کمی احوال ناخوشم دگرگون و آرامش را تجربه کنم، شاید بسیاری در این موقعیت‌های نفس گیر به مراسم شادی و جشن و سرور روی بیاورند، اما هیچ مکانی همچون قبرستان «روضه الزهرا»، تسکین دهنده من نیست، اگرچه دیگر بعید است با این بوی ناخوش کسی آسایش یابد.

این‌ها روایت یک شهروند ایذه‌ای از تجربه خود در خصوص معضل زباله‌های شهری است. تخلیه پسماند این شهرستان در اردیبهشت ماه امسال از منطقه «راسفند» در فاصله ۱۰ کیلومتری از مرکز شهر ایذه به محلی موسوم به «کوره ها» در نزدیکی پارک صخره‌ای و قبرستان «روضه الزهرا» در جنوب ایذه منتقل شد و از همان زمان انتقادات نسبت به این تصمیم بالا گرفت.

تغییر محل دفع پسماندها در ایذه

نزدیک به ۳۰ سال پسماند و دور ریز‌های شهروندان ایذه و روستا‌های پیرامون آن به راسفند، روستایی در همان حوالی منتقل می‌شدند و خطر بیماری و نفوذ شیرابه‌ها به آب‌های زیر زمینی سلامت مردم را تهدید می‌کرد، بنابراین پیگیری مکرر مردم، رسانه ها، فعالان مدنی و محیط زیست، مسئولین ایذه را به یافتن چاره‌ای وا داشت.

احمد امیری، رئیس حفاظت محیط زیست ایذه پیشتر در گفتگو با خبرنگار ما گفته بود: شورای تامین وقت شهرستان ایذه با توجه به اعتراضات اهالی منطقه راسفند و جلوگیری از ورود پسماند ها، تصمیم گرفت تا محل دفع زباله‌ها را جابجا نماید و این در حالی است که این اقدام بدون مشورت و اجازه از سازمان محیط زیست و در نظر نگرفتن همه اصول بهداشتی صورت پذیرفت.

از اوایل پارسال دفع غیر اصوالی زباله‌های شهری ایذه در منطقه راسفند و «نوترکی» مردم محلی را عاصی کرد و باعث شد از ورود خودرو‌های حمل زباله به این ناحیه جلوگیری کنند، پس از آن بود که انباشت زباله‌ها در سطح شهر نارضایتی شهروندان را به همراه داشت و شهرداری در اقدامی عجله‌ای و بدون در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی و بهداشتی محل تخلیه زباله‌ها را تغییر داد.

بیشتر بخوانید

• تحمل طاق شده مردم ایذه از بوی بد زباله

دفع زباله های ایذه در نزدیکی بزرگترین آبخوان شهر

هژیر کیانی، فعال محیط زیست در گفتگو با خبرنگار ما گفت: از زمانی که ایذه به شهر تبدیل شد، زباله‌های شهروندان تا ۲ سال گذشته بدون ساماندهی و طی کردن مراحل قانون جامع دفن پسماند در سایت راسفند تخلیه می‌شدند، حال آنکه جمعیت قابل توجهی از این ناحیه تا منطقه نوترکی تردد می‌کردند و شهرداری هیچ گونه برنامه‌ای برای رفع این مسئله انجام نداد.

او با بیان اینکه در نبود حصار کشی و دفن اصولی پسماندها، احشام مردم وارد محیط می‌شدند، افزود: همین مسئله موجب به وجود آمدن بیماری در چهارپایان و تلف شدن آن‌ها شد، همچنین نفوذ شیرابه‌ها به سفره‌های آب زیر زمینی و بوی بد ناشی از سوختن دور ریز ها، اعتراضات مردمی را در پی داشت و سرانجام محل تخلیه زباله‌ها تغییر یافت.

کیانی بیان کرد: پس از آن شهرداری با «اشتباهی بزرگتر» دپو زباله‌ها را از راسفند به نزدیکی شهر ایذه انتقال داد، در حالی که باید به دنیال سرمایه گذار برای ساخت کارخانه بازیافت زباله‌ها می‌بود. ضمن آنکه محل جدید تخلیه پسماند ایذه در نزدیکی یکی از بزرگترین آبخوان‌های شهر یعنی سرقنات (با جمعیتی بالغ بر ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر) و قبرستان عمومی قرار دارد و بنابراین؛ فاصله آن نیز با مناطق مسکونی اندک است.

دادستانی باید شهرداری را ملزم به اقدام کند

این فعال محیط زیست با تاکید بر اینکه شهرداری ایذه هیچ برنامه‌ای برای مکان یابی، انتقال و جمع آوری دفع اصولی پسماند ندارد، اظهار داشت: این مسئله پیامد‌های اجتماعی برای مردم دارد، اما عملا رها شده و لازم است تا دادستان و شورای تامین ورود کنند.

هژیر کیانی یادآوری کرد: شهرداری بر اساس قانون مدیریت جامع دفن پسماند مسئول مستقیم ساماندهی و جمع آوری زباله‌ها است، گرچه برای مکان یابی سایت و ساخت کارخانه بازیافت بیش از ۱۵ دستگاه نقش دارند و باید برای رفع این مشکل کمک نمایند؛ همچنین دادستانی می‌تواند شهرداری را ملزم کند تا از وزارت کشور وام دریافت کرده و با یک عزم عمومی و کمک مردم برای بازیافت زباله‌ها از این بحران نجات یابیم.

او اذعان داشت: تامین آب شرب ایذه از محل سفره آب‌های زیر زمینی است و این شهر در یک دشت بسته قرار دارد که همین مسئله موجب شده تا سفره‌ها با یکدیگر در ارتباط باشند. در فاصله اندکی از محل تخلیه زباله‌های شهری و در محله سرقنات همچنان نیز چند چشمه و قنات زنده هستند و هر اقدام غیر بهداشتی یقینا در این محدوده روی آب‌های زیر زمینی تاثیر دارد.

بر اساس قانون مسئولیت بر عهده کدام دستگاه است؟

بر اساس ماده ۱۲ قانون مدیریت پسماند «محل‌های دفن پسماند‌ها بر اساس ضوابط زیست محیطی توسط وزارت کشور با هماهنگی سازمان و وزارت جهاد کشاورزی تعیین خواهد شد» در تبصره شماره ۲ همین ماده نیز وزارت کشور موظف شده است تا «اعتبارات، تسهیلات و امکانات لازم را جهت ایجاد و بهره برداری از محل‌های دفع پسماند‌ها راساً یا توسط بخش خصوصی فراهم نماید». قانون مشخص است، اما دستگاه‌ها و نهاد‌های اجرایی ایذه هر کدام منتظر اقدام از سوی طرف مقابل هستند.

پاسخ کوتاه شهرداری

غلامحسین اسدی زاده، شهردار ایذه به تماس‌های ما پاسخی نداد، اما در گفتگویی پیامکی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به ماده ۱۲ قانون مدیریت پسماند گفت: بازگشت ما به متن قانون است و در پاسخ به این سوال که شهرداری تاکنون چه اقدامات و تعاملاتی با سازمان جهاد کشاورزی و فرمانداری انجام داده است، صرفا به گفتن «بیش از چند نامه و مکاتبه» اکتفا کرد و به دیگر پرسش های ما جوابی نداد.

نفوذ شیرابه‌ها به آب‌های زیر زمینی، سرطان زا است

یکی از اعضای کارگروه مدیریت پسماند استانداری خوزستان که نخواست نامش فاش شود در گفتگو با خبرنگار ما گفت: جلساتی در خصوص تخلیه زباله‌ها در مناطق شهری ایذه تشکیل شده و ما باید برای مالکیت زمین تعیین تکلیف کنیم، در صورتی که زمین‌ها غذای مملکت را تامین کنند یا جزئی از اراضی نسقی باشند مجوزی برای دفع پسماند در این مناطق صادر نمی‌شود.

او افزود: در صورتی که اراضی جزو منابع طبیعی باشند، حسب تکلیف خود مجوز تغییر کاربری را از سوی حاکم شرع و هیات زیربط اخذ می‌نماییم، اگرچه این مسئله به شرطی تایید می‌شود که محل دفع زباله، آب‌های زیر زمینی را آلوده نکند، زیرا در این صورت سمی بودن شیرابه ها، سبب به وجود آمدن مخاطرات بهداشتی شده و نوشیدن از آن آب و یا آبیاری مزرعه و باغ، محصولات را سرطان زا میکند که با امنیت غذایی تضاد دارد.

مسئولان ایذه دست به دست هم دهند

شهرداری ایذه مسئولیت را به گردن فرمانداری و محیط زیست می‌اندازد و منتظر است ابتدا از سوی آنان اقداماتی انجام شود و در همین حال فرمانداری اعتقاد دارد که ابتدا باید شهرداری حرکتی انجام دهد، اگرچه وظایف هر نهادی بر اساس قانون مشخص بوده و باید بر حسب وظیفه خود به جای دست به دست کردن، دست به دست هم دهند تا از رخ دادن یک بحران و فاجعه محیط زیستی در شهرستان ایذه جلوگیری شود.

گزارش از ساسان ناصری زاده

انتهای پیام/ن