به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بوشهر، لَردِه روستایی کوهستانی در قلب کوه‌های گیسکان در شمال شرقی برازجان است که شجاعت و رشادت در خون مردمانش است.

کوه‌های این روستا را به نام کوه‌های عقاب می‌شناسند و مردمانش هم مانند عقاب چشمانی تیزبین برای دفاع از آب و خاکشان داشته‌اند و دارند.

آنچه نام لرده را در تاریخ ایران مطرح کرده حماسه‌ای است که زنان این دیار آفریدند.

حماسه‌ای که ۱۰۲ سال پیش یعنی در هشتم تا دهم آبان ۱۲۹۷ هجری شمسی رخ داد؛ زمانی که انگلیسی‌های متجاوز از بوشهر و تنگستان به سمت دشتستان آمده بودند.

عباس قاسمی مدرس تاریخ دانشگاه درباره حماسه لرده به خبرنگار ما گفت: بعد از اینکه مجاهدان دشتستانی از نبرد سربست چغادک به روستای احمدی و به سمت برازجان عقب‌نشینی کردند، انگلیسی‌ها در صدد اسارت غضنفرالسلطنه حاکم دشتستان برآمدند، اما او با ترفندی از دست انگلیسی‌ها گریخت و با سایر مجاهدین به سمت مناطق کوهستانی گیسکان و لرده رفتند تا بتوانند برای مقابله با انگلیس تجدید قوا کنند.

او ادامه داد: طبق نقل قول‌ها و نوشته‌ها، آن زمان ۶ زن و ۵ مرد در لرده بودند که به یاری غضنفرالسلطنه پرداختند و انگلیسی‌ها را تارومار کردند.

این مدرس تاریخ بیان کرد: فرمانده انگلیسی پس از این اتفاق، برای این که شکست خفت بارشان را پوشش دهد علت را گم کردن راه عنوان کرده بود. در حالی که این طور نبوده و دلاورمردان و شیرزنان دشتستانی و لرده‌ای با حماسه‌ای که آفریدند تلفات قابل توجهی را متوجه قوای اشغالگر انگلیسی کردند.

قاسمی افزود: افسر ژاندارمری سوئدی که روزشمار وقایع جنگ چغادک را نوشته درباره غضنفرالسلطنه می‌نویسد پس از شهادت محمود خان برادر غضنفرالسلطنه، به او پیشنهاد می‌دهند که ۷۰ هزار لیره بگیر و از جنگ علیه انگلیس دست بکش، اما اوجواب می‌دهد به خدا قسم اگر ۷۰ میلیون لیره هم بدهید من برای دفاع از وطن و ناموسم می‌جنگم.

درماندگی ارتش انگلیس دربرابر۱۱ دلاورمرد و شیرزن لرده‌ای

نظام زاده از نوادگان حماسه آفرینان لرده به خبرنگار ما می‌گوید: این که نیاکان ما به غضنفرالسلطنه پناه دادند و مقابل انگلیسی‌ها ایستادند ریشه در طرز فکر ، دین و آیین گذشتگان ما دارد که زیر بار زور نمی‌رویم و هیچ وقت اجازه نمی‌دهیم دشمن بر ما تسلط پیدا کند. همین هم باعث شد این ۱۱ نفر که آن زمان در لرده بودند از کیان، ناموس و از شرف و اعتقادات خودشان جانانه دفاع کنند.

او با بیان اینکه جنگ لرده سه روز طول کشیده است، افزود: زنان با کل کشیدن باعث شده بودند که هراس در دل انگلیسی‌ها بیفتد. سروصدایی که زنان به پا کردند باعث شده بود که انگلیسی‌ها فکر کنند با سپاه بزرگی در حال جنگ هستند.

 نظام زاده عنوان کرد: در روز دوم ساکنان لرده اسلحه‌هایی که از کشته‌های انگلیسی به دستشان رسیده بود را برداشتند و به سمت انگلیسی‌ها شلیک کردند.

او ادامه داد: زنان اسلحه و مهمات را به دست مردانشان می‌رساندند تا بتوانند علیه متجاوزان نبرد کنند.

او همچنین گفت: اکنون در لرده که زیرمجموعه بخش ارم است هشت خانوار به صورت پراکنده زندگی می‌کنند.

زنانی که در خط مقدم مبارزه بودند

سارا نظام زاده یکی دیگر از نوادگان حماسه سازان لرده و همسر آقای نظام زاده، نیز گفت: نیاکان ما به وفای به عهد مشهور بودند و اکنون هم مردمان این سرزمین سرشان را برای قولشان می‌دهند. وقتی که غضنفرالسلطنه برازجانی به سمت روستای ما آمد، نیاکان ما به او پناه دادند و برای حفظ میهن خود مقابل انگلیسی‌ها ایستادند.

او ادامه داد: قدیم در روستا رسم بوده که هر گاه اتفاقی می‌افتاد زنان با کل زدن به مردان خبر می‌دادند از این رو زمانی که انگلیسی‌ها حمله می‌کنند و زنان خبردار می‌شوند شروع می‌کنند به کل زدن که همین کار اولین ضربه به انگلیسی‌ها بود و پژواک کل زدن در کوه، آن‌ها را ترساند.
متجاوزان نمی‌دانستند که با ۱۱ نفر طرفند فکر می‌کردند لشکری مقابلشان است.

این بانوی لرده‌ای افزود: زنان لرده هم خودشان به سمت انگلیسی‌ها شلیک می‌کردند و هم اسلحه به دست همسرانشان می‌رساندند. زنان این روستا در همه کار‌ها پا به پای مردان بوده‌اند و در مبارزه نیز در کنارشان بودند و حماسه خلق کردند.

او تاکید کرد: آنان نمی‌خواستند که زیر سلطه اجنبی باشند، باغیرت و شجاع بودند، به عهدشان وفادار بودند و مرگ را بهتر از ننگ زیربار سلطه رفتن می‌دانستند.

بنا به نوشته‌های تاریخی سربازان انگلیسی با جا گذاشتن ۳۰۰ کشته و ده‌ها مجروح پا به فرار گذاشتند. ستون امدادی روز بعد جنازه کشته هایشان را جمع کرده است.

باید کتاب‌ها درباره حماسه لرده نوشته شود

سید قاسم یاحسینی نویسنده کتاب «از جنگ لرده تا حماسه سیمین» پیش از این درباره حماسه زنان لرده گفته بود: در این حماسه تاریخی شیرزنان لرده دشتستان با تفنگ‌های ساده خود موفق شدند یکی از گروهان‌های انگلیسی را زمین گیر کنند و تلفات سنگینی بر آنان وارد کنند.

او  بیان کرده بود: زنان دشتستانی همواره شجاعانه همدوش مردان خود در صحنه‌ها حضور داشته اند که در اوج خود حماسه لرده را می‌توان به عنوان یک الگو به زنان معرفی کرد.

یاحسینی تاکید کرده بود: زنان لرده دشتستان مظلوم واقع شده اند و به واسطه این حماسه جاویدی که خلق کردند باید کتاب‌ها در وصف آن‌ها نوشت تا بیش از پیش به جامعه معرفی شوند.

حماسه لرده در تقویم ایران صاحب روز شود

آیت الله غلامعلی صفایی بوشهری نماینده ولی فقیه در استان بارها این نکته را مطرح کرده که سالروز حماسه لَردِه به عنوان روز مبارزه ضد استعماری زنان ایران در تقویم سالانه ایران ثبت شود.

او این امر را دیروز هم در پیام آدینه خود مطرح و بیان کرد: زنان دلیر استان بوشهر در منطقه لرده دشتستان در مقابل متجاوزان انگلیسی به گاه تهاجم به آن دیار به دفاع پرداختند و آنان را سخت شکست دادند. مناسب است به همین مناسبت روز دهم آبان به عنوان روز مبارزه ضد استعماری زنان ایران در تقویم سالانه ایران ثبت شود.

گزارش: مژده پاینده

انتهای پیام/ک