روزی زیباتر از نیمه اردیبهشت را می‌توان روز شیراز نامید؟

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، نوشتن و گفتن از شیراز کار دشواری است چنان دشوار که نمی‌دانی از کجا و از چه کسی و با چه عنوانی شروع کنی. البته بهتر است از عنوان‌ها گفته نشود، تا ناگفته‌ها باقی نماند.

اگر بگویم شیراز عنوان شهر جهانی صنایع دستی را دارد و هنرمندانش هنر را به اوج کمال رسانده اند، بسیاری از هنرمندان این عرصه می‌پرسند ارمغان این عنوان برای ما چه بود؟ ما هنوز دغدغه‌های بسیاری داریم و آنچه باعث انگیزه هنرمند در این عرصه است تنها عشق است و عشق.

اگر بگویم شیراز عنوان ملی پایتخت کتاب ایران را دارد؟ بسیاری می‌پرسند آیا به راستی همه مردم این شهر کتابخوان هستند یا کتابفروش‌های این شهر بی دغدغه اند؟ و من می‌دانم که علاقمندان مطالعه در این شهر بسیارند و تعداد کسانی که در طول روز صفحه‌های یک کتاب را حتی ورق هم نمی‌زنند هم قابل توجه است و بسیاری از کتابفروشی‌ها این شهر تعطیل شدند و برخی تغییر کاربری دادند.

بیشتر بخوانید: گرامیداشت روز شیراز در برنامه پر مخاطب خندوانه + تصاویر

شیراز و بهار بی نظیرش

اما! با خیال راحت می‌توانم بگویم بهار شگفت انگیز این شهر هر بیننده‌ای را به طرب وا می‌دارد و به قول زنده یاد فریدون مشیری:

هرکه بیند همچو من شیراز را فصل بهار***می‌زند بی‌شک از این‌جا پشت پا بر هر دیار

بهار و گل برای هر شیرازی دور از این شهریادآور شیراز می‌شود. همان گونه که لطفعلی صورتگر ادیب و هنرمند شیرازی گفت:

هر باغبان که گل به سوی برزن آورد *** شیراز را دوباره به یاد من آورد

محبوبیت جهانی عطر بهارنارنج ها‌یی که سال ها است از سوغاتی محبوب این شهر است حکایت از سازگاری دیرین مرکبات با آب و هوایش دارد. به راستی چه روزی زیباتر از نیمه اردیبهشت را می‌توان روز شیراز نامید؟

تعارف‌هایی که ریشه‌هایی در مهربانی دارد

با یقین می‌توانم بگویم مردم شیراز هم دوست داشتنی هستند. هرچند برخی از شیرازی‌ها شکوه داشتند که در کلامشان مرز واقعیت و تعارف مشخص نیست. محال است در این شهر از شیرازی خرید کنی و در جوابش « کاکو قابل نداره » را نشنوی، یا نمی‌شود آشنایی را در خیابان ببینی و او دعوتت نکند که به منزلش بروی. شیرازی‌ها در سیل ناخوشایند بهار پارسال که تعدادی از هموطنان جانشان را از دست دادند به جهانیان اثبات کردند در پشت تعارف‌های شیرین شان هم مهربانی است و هم مهمان نواز هستند و تعارف هایشان با واقعیت گره خورده است. آنها با جان و دل پذیرای مهمانان سیل زده خود شدند و اثبات کردند مرد عمل هستند.

سعدی شیرین سخن بعد از سیر و سیاحت جهانی دوباره به شهرش بازگشت و گفت:

در اقصای عالم بگشتم بسی***به سر بردم ایام با هر کسی

تمتع به هر گوشه‌ای یافتم***ز هر خرمنی خوشه‌ای یافتم

چو پاکان شیراز، خاکی نهاد***ندیدم که رحمت بر این خاک باد

حال و هوای مشابه سعدی را در احوال کتابفروشی دیدم که در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، گفت: اقامت آمریکا را دارم و سال‌ها در آنجا زندگی کردم، چندسالی است که به شیراز باز گشتم تا بعد از مرگ پدرم باوجود موقعیت خوبی که در آنجا داشتم دوران بازنشستگی را در اینجا زندگی کنم و تا جایی که در توان دارم ادامه دهنده راه پدر کتابفروشم باشم وبه نظرم با همه دغدغه‌ها دیدن هموطنانم برایم لذت بخش است.

مشاهیر شیراز مرز‌های جغرافیایی را شکستند

بسیاری شیراز را شهر حافظ و سعدی می‌خوانند، شهریار، شاعر بلندآوازه آذری این چنین شیراز را خطاب قرار می‌دهد:

سرورانت مگر از سرو روانت زادند***که در آفاق بلندند و به نام‌ای شیراز

قرن‌ها می‌رود و ذکر جمیل سعدی***همچنان مانده در افواه انام‌ای شیراز

خواجه بفشرد سخن را و فکندش همه پوست***تا به لب راند همه جان کلام‌ای شیراز

زان می‌لعل که خمخانه به حافظ دادی***جرعه‌ای نیز مرا ریز به جام‌ای شیراز

حافظ و سعدی دو قله رفیع ادب فارسی مرز‌های جغرافیایی را شکستند؛ و بسیاری آنها را می‌شناسند که در میان آنها چهره‌های صاحب نامی را می‌توان دید. سعدی کسی است که ژنرال لازار کارنو ریاضی‌دان و از بنیانگذاران انقلاب کبیر فرانسه که در سال ۱۷۹۴ میلادی به ریاست مجمع ملی فرانسه برگزیده شد را دلداده خود کرد.

لازار کارنو به سعدی عشق می‌ورزید او درس‌های اخلاق سعدی را که درس‌هایی در سیرت پادشاهان و اخلاق درویشان در بر دارد خوانده بود و عشق و ارادتش چنان بود که نام فرزندش را سعدی گذاشت. سعدی کارنو فیزیک دان برجسته فرانسوی، قانون دوم ترمو دینامیک را کشف کرد و چرخه کارنو در ماشین‌های گرمایی به نام او است. او در ۳۶ سالگی بر اثر بیماری وبا در گذشت.

برادر سعدی پس از مرگ او نام فرزندش را سعدی گذاشت. سعدی کارنو از برجسته‌ترین رئیس جمهور‌های فرانسه است که به اقتصاد فرانسه سر و سامان داد و از او نام نیکی در بین فرانسویان بر جای مانده است. سال هاست در شهر‌های فرانسه بسیاری خیابان‌ها سعدی کارنو نام می‌گیرد.

مهم ترین تاثیری که سعدی شیرازی برمردمان این کره خاکی گذاشت این بود که او گفت: «بنی آدم اعضای یکدیگرند» و کرونا در دنیای امروز ثابت کرد که غیر از این نیست و برای رهایی از این بیماری ویرانگر باید گفته ادیب و سخنور شیرازی راباور کرد.

در تاثیر جهانی خواجه حافظ شیراز هم همین بس که که یوهان ولفگانگ گوته شاعر و نابغه شهیر آلمانی، بزرگترین شخصیت ادبی قرن نوزدهم در دیوان شرقی و غربی اش از آرزویش چنین نوشت:

حافظا آرزو دارم از سبک غزل سرایی تو تقلید کنم. همچون تو، قافیه بپردازم و غزل خویش را به ریزه کاری‌های گفته‌ تو بیارایم. نخست به معنی اندیشم و آنگاه لباس الفاظ زیبا بر آن بپوشانم. هیچ کلامی را دوبار در قافیه نیاورم مگر آنکه با ظاهری یکسان، معنایی جدا داشته باشد. آرزو دارم همه‌ این دستور‌ها را به کار بندم تا شعری، چون تو،‌ای شاعر شاعران جهان، سروده باشم!

علاوه براین این دو قله رفیع ادبیات، دیگر بزرگان تاثیر گذاری قطب‌الدین محمود بن مسعود بن مصلح شیرازی از علمای ایرانی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قمری است که نقش مهمی در گسترش حکمت وفلسفه، علوم طبیعی، پزشکی و هنر داشته‌است را می‌توان برد. محبوبیت و جایگاهی جهانی او عاملی بود که باعث شد در سال ۱۳۹۰ هزار و دویست و پنجاهمین سالگرد تولد قطب‌الدین شیرازی از طرف ایران و سازمان یونسکو جشن گرفته شود.

ملاصدرای شیرازی، فیلسوف صاحب نام قرن یازدهم هجری قمری است، تعدادبزرگان صاحب نام این دیار آن قدر بسیار است که نمی‌دانی از چه کسی نام ببری تا حق مطلب را ادا کنی.

نام بسیاری از مشاهیر در تذکره‌ها دید و نام برخی روی سنگ مزار‌ها

داریوش نوید گویی مدیر انتشارات نوید شیراز که عنوان ناشر برتر کشور را در کارنامه خود دارد و سالهاست که سعی دارد ظرفیت‌های استان پهناور فارس را به ویژه در عرصه فرهنگ و ادبیات را حمایت از نویسندگان و مولفان معرفی کند، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، گفت: شیراز دامنه گسترده‌ای برای توصیف و تعریف دارد هم سابقه تمدنی این شهر در ادوار مختلف شگفت انگیز است و هم بزرگان این دیار تاثیر عمیقی روی فرهنگ و تمدن ایران و جهان داشتند.

نوید گویی به تذکره هزار مزار یا مزارات شیراز به تصحیح نورانی وصال اشاره کرد و گفت: این اثر به معرفی بسیاری از عالمان و ادیبان شیرازی می‌پردازد.

تذکره هزار مزار یا مزارات شیراز، ترجمه‌اى است از «شد الإزار فی حط الأوزار عن زوار المزار»، اثر معین‌الدین جنید شیرازى است، نویسنده و شاعر، قرن هفتم قمری است و در تذکره مرآت الفصاحه شرح حال و نمونه اشعار شاعران فارس و شیراز از قدیمی ترین زمان تا قرن چهاردهم هجری قمری را می‌توان دید، این کتاب اثر شیخ محمدمفیدداورشیرازی فقیه و عارف و تذکره نویس قرن چهاردهم است.

این ناشر برتر کشور از قبرستان دارالسلام شیراز که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین قبرستان‌های جهان اسلام از آن یاد می‌شود نام برد و گفت: علاوه برمشاهیر فارس و شیراز می‌توان این گورستان را موزه خوشنویسی خواند که در آن انواع خطوط دوره اسلامی رقاع، کوفی، ثلث، نسخ، نستعلیق به زیبایی حک شده است و از جایگاه کتابت در شیراز می‌گوید.

خطوط دوره اسلامی یادآور نام ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله شیرازی ملقب به اِبْنِ مُقْله خوشنویس، مبتکر مبدع خطوط مختلف و وزیر عباسیان است که ابداع وتنظیم خطوط ششگانه و اصول دوازده گانه خوشنویسی را به او نسبت می‌دهند که هنر او تحول عظیمی در سیر نگارش حروف به سمت خوشنویسی هنرمندانه به‌شمار می‌رود و نقطه عطفی در خوشنویسی اسلامی است.

شهر موزه‌ای به نام شیراز

وقتی در خیابان‌های شیراز قدم می‌زنی احساس می‌کنی در موزه‌ای بزرگ هستی که هر مکان دیدنی تداعی گر نام مشاهیر این دیار است و هر نام ماندگار بخشی از فرهنگ کهن را روایت می‌کند. بنا‌ها نشان از به اوج رسیدن هنر‌های مختلفی از جمله کاشی کاری، گچ بری و صنایع دستی هستند. مجموعه زندیه، حافظیه، سعدیه، در کنار باغ‌های کهن شیراز که برخی قدمتشان را به عهد باستان نسبت می‌دهند، در کنار سایر جلوه‌های تاریخی و طبیعی شیراز را دیدنی کردند.

محمد مهدی نجفی سرپرست اداره امور موزه‌های استان فارس هم در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، درباره پیشگامی شیراز در ایجاد موزه گفت: موزه پارس شیراز نخستین موزه شهرستان‌های کشور است که در سال ۱۳۱۶ ه. ش به بهره برداری رسید و از لحاظ دارا بودن آثار نسخ خطی موزه پارس از غنی‌ترین موزه‌های جهان محسوب می‌شودو آثار مختلفی از دوران‌های متفاوت تاریخی را در این موزه می‌توان دید.

او موزه‌های شیراز را متنوع و بارزش خواند و افزود: این شهر علاوه برموزه‌های دولتی، موزه‌های شخصی هم دارد و حتی شیراز را بهشت مجموعه داران ایران در بخش خصوصی می‌خوانند که تعدادی از این مجموعه داران آثارشان را به ثبت رسانده اند و برخی در حال ثبت مجموعه شان هستند.

سرپرست اداره امور موزه‌های استان فارس عنوان کرد: علاوه برتعداد و تنوع موزه در کنار باغ‌ها، آب و هوای متنوع می‌توان خود شیرازراهم این ظرفیت را دارد که شهر موزه باشد.

زندگی در شیراز قدمتی چندهزارساله دارد

برای پیشینه زندگی در این شهر موزه و قدمت می‌توان به تپه پوستچی اشاره کرد.

تپه‌ای تاریخی با مساحت حدود ۴هکتار، در بلوار رحمت شیرازدرون شهر واقع است که چهارم اردیبهشت ۱۳۹۵ با شماره ۳۱۴۶۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

در فصل سوم کاوش که از چهاردهم مهر ۹۷ آغاز شد و آثاری مربوط به دوران‌های مختلف یافت شد.

درباره قدمت شیراز حسنعلی عرب عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه شیراز و سرپرست تیم کاوش تپه پوستچی در سال ۱۳۹۷ در حین کشف آثار گفت: با توجه به آثار کشف شده در فصل سوم کاوش در این تپه، تاریخ شیراز به ۷۵۰۰ سال قبل می‌رسد و این نشان دهنده سکونت در دشت شیراز است.

او آثار به دست آمده از این تپه را شامل نشانه‌های معماری، سفال، ابزار‌های سنگی، مهره‌ها و اشیای تراش خورده خواند.

چشم‌های منتظر به شیراز بعد از کرونا

مطمئنا گذر زمان و تحقیقات بیشتر می‌تواند ناگفته‌های بیشتری از شیراز را بیان کند. اما! آنچه واضح است این است که این شهر ظرفیت ها و داشته‌های بسیاری در عرصه فرهنگ و هنر دارد که توجه به این ظرفیت‌ها حتی می‌تواند عاملی برای رونق اقتصاد هم باشد.

هرچند تلاش‌ها برای به گردش در آوردن چرخ‌های علم و صنعت در این سال‌ها قابل توجه و موفقیت‌ها چشمگیر بوده است، اما! با توجه به قدمت کهن فرهنگ و هنر و ادبیات و وجود صاحب نامان بسیار در این عرصه توجه‌ها و پیشرفت‌ها در این عرصه‌ها چندان چشمگیر نبوده است طوری که شیراز بیشتر به گذشته اش می‌بالد تا به امروز.

نمی‌توان فقط با افتخار به گذشته به موفقیتی رسید، اما می‌توان با تکیه بر افتخارات و توجه به ظرفیت‌ها از پله ها‌ی پیشرفت بالا رفت.

این روز‌ها شیرازی‌ها هم مثل همه مردم دنیا نگران ویروس ویرانگر کرونا هستند که باعث توقف بسیاری از عرصه‌ها به ویژه فرهنگ و هنر شده است، اما! خوب می‌دانند که این شانس را دارند که در قطب پزشکی کشور و با وجود پزشکان دلسوز و حاذق می‌توانند این روز‌های سخت را سپری کنند، هرچند برخی هشدار‌ها را جدی نمی‌گیرند و باعث دلنگرانی دیگری می‌شود.

آنچه واضح است این ایام هم سپری می‌شود و دوران پسا کرونا حال و هوای متفاوتی خواهد داشت و شاید در آن تلاش‌های مردم و مسئولان برای ارتقاء و بهره از ظرفیت‌های فرهنگ و هنر و ادبیات بیشتر باشد و شیراز به عنوان شهری پرگردشگر بتواند مروجی برای فرهنگ و هنر و ادب باشد و مانند بسیاری از نقاط دنیا، از این ظرفیت‌ها برای گردش چرخ‌های اقتصادهم استفاده شود. فعلا چاره‌ای جز انتظار برای فردای روشن و گذر از دوران پرآشوب کرونا نیست.

انتهای پیام/