رابطه مراتب بهشت با مراتب معرفت

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، اول اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه ضحی با بیان اینکه خداوند در آیه «مَا وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَمَا قَلَى» خطاب به پیامبر فرمود که من تو را رها نکرده و از تو خشمگین نیستم، یعنی محافظ پیامبر است، گفت: البته خداوند محافظ همه انسان‌ها است، زیرا در آیه ۴ سوره طارق فرموده است «إِنْ کُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَیْهَا حَافِظٌ»، ولی اگر کسی با ارزش‌های الهی و خدا در افتاد تا جایی که مورد خشم و غضب الهی قرار گیرد، از رحمت خدا دور شده و خدا او را فراموش کرده و مورد عنایت خدا نخواهد بود.

وی افزود: حفظ هر انسانی به اندازه لیاقت او و ذومراتب است؛ در زیارت حضرت زهرا عرض می‌کنیم که یا «ممتحنة امتحنک الذی خلقک قبل أن یخلقک فوجدک لما امتحنک به صابرة»؛ خدا وقتی قابلیت‌ها را می‌بیند عنایت‌ها را هم به بنده‌اش سرازیر می‌کند.

استاد تفسیر حوزه علمیه اظهار کرد: «مَا وَدَّعَکَ رَبُّکَ» جزای قابلیت و رفتار و سختی‌هایی است که پیامبر (ص) تحمل کرده و خدا با این توصیف و تمجید پاداش او را عنایت می‌کند و می‌فرماید آخرت برای تو بهتر از دنیاست.

وی اضافه کرد: البته آخرت برای هر مومنی بهتر از دنیاست، زیرا فرموده‌اند که «الدنیا جنة الکافر و السجن المومن»؛ دنیا زندان مومن است. دنیا بهشت کافر است، زیرا در آخرت در عذاب و عقاب است؛ کافر چند صباحی در دنیا به خوشی مشوب به عذاب مبتلاست، زیرا لذت محض در دنیا وجود ندارد، ولی به تعبیر آیت‌الله بهاءالدینی، مومن وقتی از دنیا رفت، دستش از تنگنا‌های دنیا باز خواهد شد.

آیت‌الله هادوی تهرانی بیان کرد: هرقدر انسان در این عالم معرفت بیشتری داشته باشد، در آن عالم بهشتش هم معرفتی‌تر و از سنخ معرفت خواهد شد، ولی اگر لذات حتی فرد مومن در دنیا، مادی‌تر باشد، در آخرت هم مراتبی متناسب با آن خواهد داشت.

وی ادامه داد: معرفتی که ما از آن سخن می‌گوییم، معرفتی نیست که ضرورتاً در حوزه و دانشگاه به دست بیاید. البته حوزه و دانشگاه می‌تواند مقدمه آن باشد؛ خدا بار‌ها در قرآن بیان فرموده که برای شناخت او کافی است چشم باز کرده و شب و روز و خورشید و ماه و درخت و کوه و ... را ببینیم و با چشم دل به قدرت و علم خدا پی ببریم، زیرا این‌ها تسبیح می‌گویند، ولی ما نمی‌فهمیم و به تعبیر شاعر «با شما نامحرمان ما خامشیم».

وی با بیان اینکه اگر ما نامحرم اسرار الهی نباشیم، در‌های معرفت برایمان باز می‌شود، تصریح کرد: وقتی باب معرفت باز شود، پرده‌ها کنار می‌رود؛ در روز‌های شعبان این دعا را می‌خواندیم که «الهی هب لی کمال الانقطاع إلیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظر‌ها إلیک»؛ این دعا مورد توجه همه ائمه در تمام ایام سال و به خصوص در ماه شعبان بوده است.

هادوی تهرانی بیان کرد: ما به دنیا آمده‌ایم که بندگی کنیم و به تعبیر قرآن به معرفتی که برای آن خلق شده‌ایم، برسیم که همان «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ» (ذاریات/۵۶) است؛ ملاصدرا در اسفار در مورد لِیَعْبُدُونِ گفته «ای لیعرفون»، چون عبادت به تعبیر صدرا به اندازه معرفت است و هدف از خلقت هم، کسب معرفت است.

ادامه تفسیر سوره حدید

استاد حوزه علمیه همچنین در ادامه تفسیر سوره مبارکه حدید به آیه پایانی این سوره یعنی «لِئَلَّا یَعْلَمَ أَهْلُ الْکِتَابِ أَلَّا یَقْدِرُونَ عَلَى شَیْءٍ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَأَنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ» پرداخت و گفت: مفسران در مورد لِئَلَّا گفته‌اند که زائده است، ولی علامه طباطبایی آن را قبول ندارد و اینگونه معنا کردن را تکلف می‌داند. وی معتقد است که سیاق آیه التفات است و برخلاف آیه قبل، پیامبر مورد مخاطبه خداوند است.

وی افزود: همچنین علامه مقصود از علم (یَعْلَمَ) را در این آیه، مطلق اعتقاد بیان می‌کند، نه علمِ ضرورتاً به معنای شناخت و معرفت ولو اعتقاد ضعیف؛ علامه همچنین می‌گوید در «یَقْدِرُونَ» ضمیر به مومنین ذکر شده در آیه قبل (حدید/۲۸) «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ یُؤْتِکُمْ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَیَجْعَلْ لَکُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَیَغْفِرْ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» باز می‌گردد و نه اهل کتاب.

هادوی تهرانی تصریح کرد: در آیه ۲۸ این سوره سخن بر سر ایمان آوردن مسیحیانی است که به عیسی (ع) معتقد بودند، ولی با ظهور اسلام به پیامبر ایمان آوردند، لذا دو اجر و پاداش یکی برای ایمان قبلیشان و دیگری ایمان به پیامبر کسب خواهند کرد.

وی افزود: لذا در آیه پایانی معنا اینگونه است که اهل کتاب بدانند که به هیچ وجه فضل خدا در حیطه قدرت آنان نیست و فضل و عنایت، تنها در دست ‏خداست و به هر کس بخواهد آن را عطا مى‌کند.

منبع: ایکنا

انتهای پیام/