رضاشاه چگونه تیمورتاش را ازسر راه برداشت؟
عبدالحسین تیمورتاش فرزند «معزالملک» و ملقب به سردار معظم خراسانی، در ۱۲۵۸ هـ. ش در «نَرْدین» خراسان متولد شد؛ در ۱۳ سالگی، ابتدا برای ادامه تحصیل به عشق‌آباد و سپس از آن‌جا، به مدرسه نظام سن‌پترزبورگ رفت. او همان کسی است که حسین فردوست، دوست و ندیم شاه، در خاطراتش او را «مردی خوش‌تیپ» معرفی کرده است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، تیمورتاش پس از اتمام تحصیلات، در سال ۱۲۸۶ و در بحبوحه قیام مشروطه، به کشور بازگشت و نخست کار خود را با مترجمی زبان روسی در وزارت خارجه آغاز کرد. با فروکش کردن حوادث مشروطه، تیمورتاش به سبزوار رفت و در این شهر به سمت «نایب‌الحکومه» جوین برگزیده شد.
با فتح تهران و برگزاری انتخابات مجلس دوم در آبان ۱۲۸۸، عبدالحسین به عنوان جوان‌ترین وکیل، از خراسان به مجلس راه یافت. او تا زمان رسیدن رضاخان به قدرت، منصب و مشاغل متعددی را تجربه کرد. تیمورتاش که به همراه افرادی همچون داور و فروغی، برای تغییر سلطنت، از قاجار به پهلوی، تلاش فراوانی کرده بود، با به سلطنت رسیدن سردار سپه، در ۲۸ آذر ۱۳۰۴، به عنوان وزیر دربار برگزیده شد و از این تاریخ، مهم‌ترین و‌آخرین تجربه حیات سیاسی خود را آغاز کرد. تقریباً در شش سال اول دوره سلطنت رضاشاه، تیمورتاش در اوج اقتدار و از نظر سیاسی، دومین شخص مملکت به شمار می‌رفت. او به استثنای وزارت جنگ که شاه شخصاً آن را اداره می‌کرد، بر تمامی وزارتخانه‌ها و دوایر دولتی نظارت داشت.
تیمورتاش و پسرش مهرپور، درسفر تحصیلی محمدرضا پهلوی به سوئیس، در ۱۵ شهریور ۱۳۱۰، جزو همراهان وی بودند. تیمورتاش، در ضمن مأموریت داشت از سوئیس به آلمان، فرانسه، ایتالیا و سپس انگلیس برود و با مقامات این کشور‌ها درباره مسائل فیمابین مذاکره کند. او در راه بازگشت به ایران، در مسکو با «مارشال وروشیلوف»، وزیر جنگ شوروی، دیدار خصوصی و غیر رسمی داشت.
بعداً شایع شد که در این سفر، کیف محتوی پرونده مذاکرات نفتی تیمورتاش با مقامات انگلیس به سرقت رفته است. خبر این ملاقات، از سوی فتح‌ا... پاکروان سفیر ایران در مسکو، به رضاخان اطلاع داده شد و مأموران اطلاعاتی انگلیس نیز، گزارش این ملاقات خصوصی را به سرتیپ آیرم، رئیس وقت نظمیه رساندند و وی هم، آن را بلافاصله به اطلاع شاه رساند. تیمورتاش در دی‌ماه ۱۳۱۱، به طور رسمی از وزارت دربار برکنار شد و در اسفند همان سال، به اتهام سوء استفاده از موقعیت خود در دریافت ارز و قرضه از بانک ملی و همچنین ارتشا در واگذاری امتیاز انحصار صدور تریاک به میرزا حبیب‌ا... امین التجار اصفهانی، دوبار محاکمه و به جریمه مالی، محرومیت از حقوق اجتماعی و حبس محکوم شد. خبر مرگ تیمورتاش در زندان، در ۹ مهر ۱۳۱۲ منتشر شد. او هنگام مرگ ۵۴ ساله بود. پس از مرگ تیمورتاش، خانواده‌اش با محدودیت‌های فراوانی روبه‌رو شدند. آن‌ها بسیاری از املاک و اموال خود را از دست دادند و تنها پس از فرار رضاشاه در شهریور ۱۳۲۰ توانستند شرایط خود را بهبود بخشند. موضوع جاسوسی تیمورتاش برای شوروی، هیچ‌گاه به صورت مستند اثبات نشد و به نظر می‌رسد بیشتر بلند‌پروازی‌ها و جاه‌طلبی‌های وی، باعث نگرانی رضاشاه شد و سقوط وزیر دربار مقتدر او را رقم زد.
منبع:خراسان
انتهای پیام/
