تجربه مذاکرات آستانه الگویی برای رایزنی با طالبان

محمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با دلایل علنی کردن مذاکرات ایران و طالبان گفت: این موضوع تقریبا با سفر دریابان شمخانی به کابل همزمان شد. بخشی از مذاکرات بین ایران و نیرو‌های امنیتی افغانستان بود و تمامی این اتفاقات همزمان با مذاکرات صلح افغانستان در ابوظبی که توسط خلیلزاد پی گیری می‌شود در جریان بود.

وی در ادامه افزود: در مذاکرات ابوظبی چهار طرف طالبان، نمایندگان عربستان سعودی، پاکستان و آمریکا حضور داشته و رایزنی هایی را در رابطه با صلح افغانستان دنبال می کردند. حال قرار است به زودی ادامه مذاکرات صلح افغانستان که در ابوظبی برگزار شد، در جده عربستان سعودی پیگیری شود. اما در هیچ کدام از این رایزنی ها دعوتی از ایران به عمل نیامده و در واقع به نوعی ایران و روسیه را در این گفت و گوها کنار گذاشته‌اند. با توجه به اینکه ایران و افغانستان نزدیک به ۱۰۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و امنیت این کشور تأثیر مستقیمی در امنیت ما دارد، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت مذاکراتش را که پیشتر با طالبان داشته و علنی نکرده بود را اکنون علنی سازد.

ملازهی در رابطه با اهمیت به ثمر نشستن مذاکرات ایران و طالبان برای تهران اظهار کرد: در حال حاضر دو جریان موازی با یک‌دیگر برای صلح افغانستان مذاکره می‌کنند؛ نخست نشست مسکو که ایران، چین، روسیه و بخشی از طالبان در آن حضور داشته‌اند و جریان دوم هم مذاکرات  جده عربستان است که دنبال می شود؛ در جریان دوم این احتمال وجود دارد که طالبان و ایالات متحده آمریکا برای دست یابی به راه حل سیاسی برای برقراری ثبات در افغانستان به تفاهم برسند و با توجه به تغییر استراتژی آمریکا در این زمینه  احتمال به نتیجه رسیدن راه حل سیاسی وجود دارد و ظاهراً خلیلزاد تلاش می کند طالبان را قانع کند که راه حل نظامی در افغانستان به نتیجه نمی رسد، این درحالی است که  اگر از راه سیاسی وارد شوند شانسی برای به دست آوردن بخشی از قدرت را دارند.

این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه عنوان کرد: ظاهراً طرح خلیلزاد مبنی بر اینکه ایالت‌های پشتون نشین که دولت محلی طالبان در آنجا حظور دارد در اختیار طالبان قرار گرفته و چند وزارتخانه را هم دولت مرکزی به آن‌ها اختصاص دهند، همان طرحی است که پیش تر هم مطرح شده بود و  اگر خلیلزاد بتواند طالبان را قانع کند این طرح را بپذیرند، این احتمال وجود خواهد داشت که در مراحل بعدی هم طالبان مواضع خود را تعدیل کند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران و روسیه می‌توانند مذاکراتی را همانند مذاکرات صلح سوریه که در قالب آستانه برگزار شد، برای افغانستان هم انجام دهند گفت: شرایط حاکم در افغانستان و سوریه با یکدیگر متفاوت  است، اما تجربه مذاکرات آستانه مثبت بوده و حداقل شرایطی را بوجود آورد تا حرف‌های اصلی طرف‌های درگیر در جنگ گفته شده و به تفاهمی دست پیدا کنند و از این تجربه می‌توان برای افغانستان هم استفاده کرد؛ زیرا نتیجه بخش نبودن جنگ در افغانستان موضوعی ثابت شده است، به این دلیل که نه طالبان می‌تواند کابل را تصرف کرده و حکومت خود را پایه گذاری کند و نه دولت مرکزی این کشور در شرایطی است که بتواند طالبان را حذف کند، زیرا این گروه ۵۰ درصد از خاک افغانستان را در اختیار دارند.

ملازهی در پایان با بیان اینکه بن بستی که در افغانستان به وجود آمده ممکن است دو طرف را قانع کند که راه حل نظامی پاسخگو و نتیجه بخش نیست، اظهار کرد: دو طرف قانع می‌شوند که راه حل سیاسی را بپذیرند که این راه حل سیاسی هم در مذاکرات مسکو و ابوظبی در حال بررسی است، مذاکرات نخست جریان صلح افغانستان در مسکو که ابتکار روسیه است و دومی جریانی که ابتکار آمریکایی‌ها است و در ابوظبی توسط خلیل زاد پیش برده می‌شود؛ البته رایزنی هایی هم پیشتر در قطر انجام شد که ابتکار عمل آن باز هم متعلق به آمریکایی‌ها بود.

انتهای پیام/