تفسیر آیات ۳۱-۳۲ سوره انعام

به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛قرآن سراسر اعجاز در زندگی مادی و معنوی است. اگر ما آن را با معرفت تلاوت کنیم، حتماً اثرات آن را خواهیم دید. برای آگاهی‌ و فهم بهتر و بیشتر آیات قرآن كریم هر شب تفسیر آیاتی از این معجزه الهی را برای شما آماده می‌كنیم.

انعام، ششمین سوره قرآن است و داراي 165 آيه و مكي مي باشد.در فضیلت این سوره از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است: «سوره انعام به یکباره بر من نازل شده و هنگام نزول، هفتاد هزار فرشته که در حال تسبیح «سبحان الله» و تمجید «الحمدلله» گفتن هستند آنرا مشایعت و همراهی کردند. هر کس این سوره را بخواند این 70هزار فرشته در شب و روز، به تعداد آیات سوره انعام بر او درود می فرستند.

در روایتی دیگر از ایشان آمده است: «هرکس سوره انعام را قرائت نماید، برای او پاداشی از درّ، به وزن همه چهارپایانی که خداوند در دار دنیا آن را آفریده است، خواهد بود و به تعداد تمام درّها، صد هزار حسنه و صدهزار درجه به او عنایت می شود...»

امام جعفر صادق علیه السلام نیز در این باره فرموده است: سوره انعام به صورت کامل و یکباره بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نازل شده است. پس آن را عظیم و عزیز بدارید. زیرا در 70 جای آن نام خداوند برده شده است و اگر مردم می دانستند چه آثار و برکاتی در این سوره نهفته است ان را رها نمی کردند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا یَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِیهَا وَهُمْ یَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا یَزِرُونَ ﴿۳۱﴾
كسانى كه لقاى الهى را دروغ انگاشتند قطعا زیان دیدند تا آنگاه كه قیامت بناگاه بر آنان دررسد مى‏ گویند اى دریغ بر ما بر آنچه در باره آن كوتاهى كردیم و آنان بار سنگین گناهانشان را به دوش مى ‏كشند چه بد است بارى كه مى ‏كشند (۳۱)
وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿۳۲﴾
و زندگى دنیا جز بازى و سرگرمى نیست و قطعا سراى بازپسین براى كسانى كه پرهیزگارى مى كنند بهتر است آیا نمى‏ اندیشید (۳۲)
تفسیر:
خسران و زیان منكران معاد و رستاخیز كرده مى فرماید: آنها كه ملاقات پروردگار را انكار كردند مسلما گرفتار زیان شدند (قد خسر الذین كذبوا بلقاء الله ).
منظور از ملاقات پروردگار همانطور كه قبلا اشاره شد یا ملاقات معنوى و ایمان شهودى است ، (شهود باطنى ) و یا ملاقات صحنه هاى رستاخیز و پاداش و جزاى او است .
سپس مى گوید این انكار براى همیشه ادامه نخواهد یافت ، و تا زمانى خواهد بود كه (ناگهان رستاخیز بر پا شود، و آنها در برابر این صحنه هاى وحشتناك قرار گیرند و نتائج اعمال خود را با چشم خود ببینند، در این موقع فریاد آنها بلند مى شود: اى واى بر ما چقدر كوتاهى درباره چنین روزى كردیم ؟!) (حتى اذا جائتهم الساعة بغتة قالوا یا حسرتنا على ما فرطنا فیها).
منظور از ساعة روز قیامت است و بغتة به معنى این است كه بطور ناگهانى و جهش آسا كه هیچكس جز خدا وقت آنرا نمى داند واقع مى شود، و علت انتخاب این نام (ساعة ) براى روز قیامت یا بخاطر آن است كه با سرعت حساب مردم در آن ساعت انجام مى گیرد، و یا اشاره به ناگهانى وقوع آن است كه در ساعتى برق آسا مردم از جهان برزخ منتقل به عالم قیامت مى شوند.
حسرت به معنى تاسف بر چیزى است ولى عرب هنگامى كه زیاد متاثر شود خود (حسرت ) را مخاطب قرار داده و مى گوید: یا حسرتنا: گویا شدت حسرت چنان است كه بصورت موجودى در مقابل او مجسم شده است !
سپس قرآن مى گوید: (آنها بار گناهانشان را بر دوش دارند) (و هم یحملون اوزارهم على ظهورهم ).
(اوزار) جمع (وزر) به معنى بار سنگین است و در اینجا منظور از آن گناهان است و این آیه مى تواند یكى از دلائل تجسم اعمال بوده باشد زیرا مى گوید آنها گناهان خود را بر دوش مى كشند.
و نیز مى تواند كنایه اى از سنگینى بار مسئولیت بوده باشد زیرا مسئولیتها همواره تشبیه به بار سنگین مى شود.
و در پایان آیه مى فرماید چه بد بارى بر دوش مى كشند (اءلا ساء ما یزرون ) در آیه فوق سخنى از خسران و زیان منكران معاد به میان آمده ، دلیل این موضوع روشن است زیرا ایمان به معاد علاوه بر اینكه انسان را آماده براى زندگى سعادتبخش جاویدان مى كند و او را بتحصیل كمالات علمى و عملى دعوت مى نماید اثر عمیقى در كنترل انسان در برابر آلودگى و گناهان دارد و در بحثهاى مربوط به معاد اثر سازنده آنرا از نظر فردى و اجتماعى به خواست خدا توضیح خواهیم داد.
سپس براى بیان موقعیت زندگى دنیا در برابر زندگى آخرت چنین مى گوید: زندگى دنیا چیزى جز بازى و سرگرمى نیست (و ما الحیاة الدنیا الالعب و لهو).
بنابراین آنها كه تنها به دنیا دل بسته اند و جز آن نمى جویند و نمى طلبند در واقع كودكان هوسبازى هستند كه یك عمر ببازى و سرگرمى پرداخته و ازهمه چیز بی خبر مانده اند!.

تشبیه زندگى دنیا به بازى و سرگرمى از این نظر است كه بازیها و سرگرمیها معمولا كارهاى توخالى و بى اساس هستند كه از متن زندگى حقیقى دورند، نه آنها كه در بازى پیروز میشوند نه آنها كه شكست مى خورند شكست یافته اند زیرا پس از پایان بازى همه چیز بجاى خود بازمى گردد!
بسیار دیده مى شود كه كودكان دور هم مى نشینند و بازى را شروع مى كنند یكى را (امیر) و دیگرى را (وزیر) و یكى را (دزد) و دیگرى را (قافله ) اما ساعتى نمى گذرد كه نه خبرى از امیر است و نه وزیر، و نه دزد و نه قافله ، و یا در نمایشنامه هائى كه بمنظور سرگرمى انجام مى شود صحنه هائى از جنگ یا عشق یا عداوت مجسم مى گردند اما پس از ساعتى خبرى از هیچكدام نیست .
دنیا به نمایشنامه اى مى ماند كه بازیگران آن ، مردم این جهانند، و گاه این بازى كودكانه حتى عاقلان و فهمیده ما را بخود مشغول مى دارد اما چه زود پایان این سرگرمى و نمایش اعلام مى گردد.
لعب (بر وزن لزج ) در اصل از ماده لعاب (بر وزن غبار) به معنى آب دهان است كه از لبها سرازیر گردد، و اینكه بازى را لعب مى گویند، بخاطر آن است كه همانند ریزش لعاب از دهان است كه بدون هدف انجام مى گیرد.
سپس زندگانى سراى دیگر را با آن مقایسه كرده مى فرماید: (سراى آخرت براى افراد با تقوا بهتر است آیا اندیشه و تعقل نمى كنید) (و للدار الاخرة خیر للذین یعقون افلا تعقلون ).
زیرا حیاتى است جاویدان و فناناپذیر در جهانى وسیعتر و سطح بسیار بالاتر، در عالمى كه سر و كار آن با حقیقت است نه مجاز، و با واقعیت است نه خیال ، در جهانى كه نعمتهایش با درد و رنج آمیخته نیست ، و سراسر نعمت خالص است بیدرد و رنج .
از آنجا كه درك این واقعیات ، با توجه به مظاهر فریبنده دنیا، براى غیر اندیشمندان ممكن نیست لذا روى سخن در پایان آیه بچنین افراد شده است . در حدیثى از هشام بن حكم از امام موسى بن جعفر (علیه السلام ) نقل شده كه چنین فرمود: (اى هشام خداوند عاقلان را اندرز داده و نسبت به آخرت علاقمند ساخته و گفته است زندگى دنیا جز بازى و سرگرمى نیست ، و سراى آخرت براى افراد با تقوا بهتر است آیا فكر و عقل خود را بكار نمى اندازید؟.)
شاید نیاز بتذكر نداشته باشد كه هدف از این آیات مبارزه با وابستگى و دلبستگى بمظاهر جهان ماده و فراموش كردن مقصد نهائى آن است ، و گرنه آنها كه دنیا را وسیله اى براى سعادت قرار داده اند در حقیقت جستجوگران آخرتند نه دنیا.

انتهای پیام/