انتشار کتابی درباره وضعیت حقوق زنان در مقاطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کتاب «حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران» نوشته حسن طغرانگار  توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد. نویسنده در این کتاب به وضعیت زنان در دوره های مختلف پرداخته است.

بنابر این گزارش، کتاب در ابتدا با مقدمه ای از ناشر و سپس پیشگفتار مؤلف آغاز می شود. کتاب حاضر تا حد امکان  به بررسی جامعی درباره نوع دیدگاه حاکم بر حقوق زنان، حضور سیاسی ـ اجتماعی آنان در دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی و حضور عملی زنان در عرصه های مختلف و بهره مندی شان از حقوق سیاسی ـ اجتماعی می پردازد.

مطالب کتاب «حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران» به چهار بخش مجزا و هر بخش به فصل های مختلف تقسیم شده است. در بخش اول کتاب، مؤلف جایگاه زنان در جوامع ابتدایی و پس از انقلاب صنعتی را ذکر می کند. وی در ادامه بیان می کند  ریشه های اقدامات نخستین درباره  حقوق زنان را که بعدها زمینه ساز شکل گیری جنبش های اجتماعی زنان شد، باید در قرن 17 و 18 میلادی جستجو کرد. این دو قرن با عصر انتقال فئودالی به اقتصاد صنعتی مصادف بود. در این دو قرن تحولات اقتصادی موجب شکل گیری برخی تغییرات در نظام های حاکم و اعطای برخی آزادی ها به افراد شد. با وجود چنین تحولاتی، زنان همچنان در حد نقش های ساده خانه داری و تربیتی محدود ماندند. نویسنده در قسمت دیگری از کتاب به وضعیت زنان در کشورهای فاشیستی و کمونیستی اشاره می کند. مؤلف کتاب گسترش همکاری های بین المللی در قرن بیستم را بیان می کند و  به موضوع زنان حقوق آنان و تبعیض هایی که در اغلب نقاط جهان به آنان تحمیل شده نیز توجه کرده است.

در فصل دیگر کتاب «حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران»، مولف درباره حقوق و جایگاه زنان در دوران باستان و پس از اسلام بحث جامعی می کند. در این فصل  روایات و احادیث متعدد در اسلام راجع به حقوق سیاسی، فرهنگی، مدنی، اقتصادی و اجتماعی زنان  را ذکر می کند. سپس می گوید اسلام با وجود آنکه زنان را از حقوق زیادی بهره مند کرده میان آنان با مردها، تفاوت هایی قائل شده است. البته این به منزله امتیاز به مردان نیست، بلکه اسلام خواسته است از تشابه حقوق مردان و زنان اجتناب نمایند.

بخش دوم کتاب  «حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران» به حقوق سیاسی، اجتماعی زنان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی می پردازد. در این بخش ابتدا وضعیت سیاسی جامعه در دوره پهلوی بیان می شود، سپس  به فضای سیاسی حاکم بر جامعه  ایران اشاره هایی شده است. مؤلف به بحث طرح انقلاب سفید و مسائل آن و اعطای حق رأی به زنان و مخالفت امام خمینی(ره) با این اقدام مطالبی را مطرح کرده، سپس به حضور زنان در مناصب مدیریت سیاسی جامعه از جمله نیابت سلطنت ـ وزارت و نمایندگی مجلس اشاره می کند و بعد از آن مطالبی درباره وضعیت فرهنگی زنان در زمینه ی آموزش های رسمی، هنر و ادب رسانه های صوتی و تصویری و سینما و تئاتر بیان می کند.

بخش سوم کتاب  «حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران»  از  حقوق سیاسی و اجتماعی زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی می گوید. ابتدا نویسنده مشکلات  درونی و بیرونی را که بر سر راه نظام بوجود آمده بود بیان می کند، سپس از  مشارکت زنان در دوران شکل گیری انقلاب ،آغاز استقرار نظام، حضور آنان در راهپیمای ها و تظاهرات ها چه پیش از انقلاب چه پس از آن و مشارکت فراوان آنها با شرکت در بسیج نظامی و کمک های مختلف مادی و معنوی در دوران جنگ تحمیلی سخن می گوید.

در بخش آخر، نویسنده  بین  حقوق زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی  مقایسه می کند. در مجموع نویسنده با استفاده از منابع فراوان، سعی کرد جایگاه زنان را در دوران مختلف در ایران و جهان روشن کند و با مقایسه حقوق سیاسی و اجتماعی زنان در قبل و بعد از انقلاب تلاش می کند تا به دست آوردهای مثبت نظام جمهوری اسلامی در تحقق حقوق سیاسی و اجتماعی زنان بپردازد. این امر از آن جهت در خور تقدیر است که بسیاری تلاش می کنند تا با سیاه نمایی، پیشرفت در استیفای حقوق سیاسی اجتماعی زنان را نادیده بگیرند.

در بخش نتیجه گیری، نویسنده اشاره می کند که برای مقایسه حقوق سیاسی- اجتماعی زنان در دوره قبل و بعد از انقلاب و پس از آن، می توان از دو روش متفاوت استفاده کرد؛ یکی استفاده از آمار و تکیه بر اعداد و ارقام و دیگری روش تحلیلی است که نویسنده به علت آن که روش اول  استدلالی ندارد، از  روش دوم در این مقایسه استفاده می کند. در آخر کتاب پاسخ سؤالی از «ریدن گرکت» فرمانده شبکه جاسوسی سیا در امور ایران مبنی بر این که «به نظر شما نیرومندترین قشری که در زمان انقلاب توانسته در ایران سر بر آورد، کدام قشر است؟» نوشته شده:

«سؤال بسیار ساده ای است؛ زنان. آنان قشر بسیار پر جنب و جوش،‌ بسیار نیرومند و بسیار پرنفوذی در جامعه ایران هستند. آنان پاسداران چادرند. چادر نمادی است که وجود انقلاب را در سر هر چهارراه و خیابانی به نمایش می گذارد. با چادر می توان این احساس را پدید آورد که انقلاب اسلامی هنوز زنده و جاری است.»

انتهای پیام/