رقه؛ شهری که در سکوت سر بریده می‌شود

به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ علی‌رغم سقوط بیشتر شهرهای اشغال‌شده توسط داعش و در انزوا قرار گرفتن این گروهک تروریستی، یک نکته جالب است و آن هم قدرت‌گیری روزافزون این جماعت در شهری به نام رقه است که به عنوان نخستین پایتخت دولت خودخوانده ابوبکر البغدادی انتخاب شد.

رقه مرکز استان رقه است که با وسعت بیش از 1900 کیلومتر مربع جمعیتی بیش از 220 هزار نفر دارد و در شمال شرق سوریه واقع شده است. در زمستان 2013 میلادی تروریست‌های تکفیری به شهر «رقه» حمله و این شهر را اشغال کردند و اکنون استان «رقه» تقریبا به طور کامل در اختیار (تروریست‌های داعش) است.

رقه شهری است که ساکنانش برداشتی افراط‌گرایانه از تعالیم اسلام داشته، از مشاهده اعدام افراد در انظار عمومی لذت می‌برند و به شدت از رهبران خشن خود حمایت می‌کنند؛ گفته می‌شود سر بریدن جیمز فولی، خبرنگار آمریکایی توسط داعش در تپه‌های نزدیک به این شهر انجام شده است. در واقع اطلاعات اندکی در مورد این شهر 500 هزار نفری وجود دارد. گفتنی است این شهر تا سال 2013 وارد درگیری‌های سوریه نشده بود.

رقه شهری بود که فاصله زیادی از دیگر شهرهای مهم سوریه داشت و تا قبل از اشغال داعش امکانات رفاهی اندکی به شهروندانش ارائه می‌کرد و به همین دلیل بیشتر مردم از این وضع شکایت می‌کردند. درست است که جمعیت غالب این منطقه را اهل تسنن تشکیل می‌دادند، اما برخلاف دیگر شهرها همچون حلب و حما فعالیت‌های اسلام‌گرایانه در آن دیده نمی‌شد. در واقع یکی از مشخصات اصلی مردم این شهر این بود که عده بسیار کمی نماز می‌خواندند.

«رقه» از این جهت حائز اهمیت بوده که مرکز خلافت داعش به حساب می‌آید و با سه استان راهبری «دیرالزور»، «حسکه» و «حلب» همسایه بوده و این نکته نشان دهنده اهمیت پاکسازی استان «رقه» است. البته لازم به توضیح بوده که نیروهای نظامی کرد در شمال سوریه پیشروی های خوبی داشته اند و اکثر مناطقی که در گذشته در کنترل داعش بود از آن ها پس گرفته شد.

گفته می‌شود یکی از پایگاه‌های پیشین ارتش سوریه به نام «گردان هفدهم» محل اعدام یا نگهداری گروگان‌ها و مخالفان داعش است. دادگاه‌های جدید، نیروهای محلی پلیس، مرکز اجرای امور اقتصادی و سیستم‌های بهداشتی از دیگر اقدامات جدید داعش در این شهر است.

براساس قوانینی سفت و سختی که داعش در این شهر وضع کرده، تمام زنان باید نقاب بر صورت بزنند، نباید روی لباس‌های مردان عکس باشد، سیگار کشیدن ممنوع است، مغازه‌ها باید در پنج نوبت نماز بسته باشد، در فروشگاه لباس‌های زنانه فقط زنان باید فروشنده باشند و زنان تنها با محارم خود به خیابان‌ها بیایند. گردانی از زنان به نام الخنسا و گردانی از مردان به نام الحسبه، وظیفه نظارت بر انجام دقیق این دستورات در شهر را به عهده دارد.

رقه ازجمله شهرهایی بود که از آغاز درگیری‌ها در سوریه، همچنان به دولت سوریه وفادار بود. در ماه مارس 2013، نیروهای وابسته به گروه‌های تروریستی همچون احرار الشام و جبهه النصره، کنترل این شهر را از دست نیروهای دولتی گرفتند. این نیروها از خارج آمده بودند و مردم رضایتی نسبت به این موضوع نداشتند.

پس از چند روز پرچم سیاه جبهه‌النصره بر بالای ساختمان فرمانداری رقه بود، اما هیچ گروه تروریستی به طور کامل کنترل این شهر را در دست نداشت. به نظر می‌رسید شبه نظامیان بیشتر به دنبال جلب نظر مردم بودند و در همین حال به مبارزه با فعالانی می‌پرداختند که به‌دنبال برقراری دموکراسی در این شهر بودند.

اما رقابت میان گروه‌های مسلح، مانع از شکل‌گیری یک دولت محلی کارآمد شد. این شرایط فرصتی برای داعش به وجود آورد تا از آب گل‌آلود رقه ماهی گرفته و کل شهر را تحت کنترل خود بگیرد. در آوریل 2013 و پس از آن‌که شهر رقه توسط جبهه‌النصره سقوط کرد، داعش رسما وارد جنگ داخلی سوریه شد. داعش همان زمان اعلام کرد با جبهه‌النصره، ادغام شده است، اما جبهه‌النصره با این موضوع مخالفت کرد که دلیل اصلی آن اولویت‌های متفاوت داعش بود؛ برخلاف جبهه‌النصره، داعش سریعا اعلام کرد که هدف اصلی‌اش علاوه بر مبارزه با حکومت سوریه، ایجاد یک حکومت و اداره آن براساس قوانین شریعت است و در این راه از خشونت بیشتری بهره می‌گیرد.

در روزهای نخست حکومت داعش در رقه، برخی از مردم محلی از خشونت بیش از اندازه داعش ناراضی بودند، اما برخی نیز می‌گفتند با حضور داعش درگیری و آشوب میان نیروهای مسلح در این شهر پایان یافته و به همین دلیل از این وضع راضی بودند. این گروه با حفظ کارمندان و اعضای متخصص در نهادهای خدماتی، اعلام کردند این افراد تحت حکومت داعش به مردم خدمات می‌رسانند. به معلمان مدارس اجازه داده شد به فعالیت خود ادامه دهند، اما محتوای درسی آنها توسط داعش تغییر یافت و به‌عنوان مثال دروس شیمی و زبان فرانسه از محتوای درسی مدارس حذف شد.

اعمال مجازات‌های وحشیانه از سوی داعش در رقه موجب ترس و وحشت مردم این شهر شده است. در میدان اصلی رقه سرهای جدا شده قرار دارد و بالای آن این نوشته به چشم می‌خورد: مجازات متخلفان از قوانین. بسیاری از شهروندان رقه معتقدند که هدف از اعمال این مجازات‌های شدید، ایجاد ترس و دلهره میان مردم است.

تروریست‌های تکفیری داعش از طریق رقه به موصل تردد می‌کردند و این یک مسیر مواصلاتی بین تروریست‌هابود؛ در حقیقت اکنون که تروریست‌های تکفیری داعش در استان نینوا در شرایط بسیار سختی قرار گرفتند، به سمت استان رقه فرار می‌کنند.

امروز داعش در بدترین وضعیت خود قرار دارد، این گروه تروریستی در جبهه عراق پایتخت دوم خود یعنی شهر راهبردی موصل را از دست داده است و به نظر می‌رسد باید کم‌کم بساط خود از عراق را جمع کند. از طرف دیگر رقه نیز در معرض حمله ارتش سوریه و نیروهای کرد قرار دارد و منابع محلی می‌گویند که این نیروها به نزدیکی دروازه‌های رقه رسیده‌اند.

اکنون حدود 18 ماهی می‌شود که جماعت داعش با در نظر گرفتن تمامی را‌ه‌های فرار، در حال گریز از جهنم ارتش و نیروهای مردمی سوریه هستند. آنها در آخرین اقدام خود، پایتخت سومی نیز برای خود انتخاب کردند به نام سرت، شهری که در لیبی قرار دارد. شاید به خیال خود چنین پنداشته‌اند که اگر روزی رقه هم مانند موصل سقوط کرد، راه سومی به غیر از تسلیم و جنگ داشته باشند و آن هم فرار به سرت است.

حال و روز مستأصل این روزهای داعش و فرماندهانش ما را به یاد ضرب‌المثلی قدیمی می‌اندازد که مگوید یک بار جستی ملخک، دو بار جستی ملخک، آخر به دستی ملخک...

گزارش از حمیدرضا قربانی

انتهای پیام/