در روز نخست نشست چشم انداز تئاتر استان‌ها چه گذشت؟

به گزارش حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست چشم‌انداز تئاتر استان‌ها با تاکید بر لزوم پرداختن به مفاهیم در چنین نشست‌هایی به جای پرداخت صرف به مسائل مالی گفت: امسال درصدد افزایش بودجه هنرهای نمایشی هستیم.

مرادخانی گفت: قبول دارم که در استان‌ها اختصاص بودجه به ادارت کل فرهنگ و ارشاد به جای هنرهای نمایشی اغلب خرج موارد دیگری می‌شود؛ چون مشکل آنقدر زیاد است که این بودجه‌ها خرج موارد اضطراری می‌شود. برای همین درصدد تقسیم فعالیت‌ها و امکانات هستیم تا هر بودجه به طور مشخص برای فعاليتی که اختصاص یافته هزینه شود.

معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به صندوق حمايت از تولید شهرستان کرمان برای تئاتر گفت: امیدوارم بتوانیم این الگو را در سراسر کشور تعریف کنیم. می‌توان برنامه‌ریزی کرد که این صندوق در فعاليت‌های انجمن‌های هنرهای نمايشی قرار بگیرد و معاونت هنری هم در طول سال کمک‌هایی به این صندوق داشته باشد تا بتواند امکانات حداقلی خود را همواره ارائه کند. البته طرح راه‌اندازی چنین صندوق حمایتی چالش‌هایی را هم مانند سرانه به نسبت جمعیت، فعالیت‌ها و... خواهد داشت اما باید برای رعايت عدالت و جلوگیری از بروز چالش‌های جدید در این زمینه به طور جدی فکر کرد.

او همچنین بخشی از مسئولیت‌ها در تامین امکانات برای راه‌اندازی سالن‌ها و تجهیزات تئاتر را به عهده معاونت هنری و بخشی دیگر را بر دوش معاونت توسعه خواند و گفت: باید پیگیری‌های لازم انجام بگیرد تا از اعتبارات همان بخش این کارها انجام شود. باید به این نکته هم توجه داشت که حوزه‌های تخصصی گرفتار زمان و لحظه هستند؛ باید به این تفاهم برسیم که دست‌کم برای تجهیزات زیربنایی مانند امکانات برودتی و حرارتی و نور و مانند آن هرچه سریع‌تر اقداماتی انجام شود.

مرادخانی تصریح کرد: هریک از مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی که کمک کنند و برای پیشبرد فعالیت‌های انجمن هنرهای نمایشی استان‌شان همراهی کنند، از آنها تقدیر و تشکر خواهیم کرد.

او با تاکید بر اینکه «برای اینکه فرزانگی و فرهیختگی را در جامعه رواج دهیم بهترین گزینه هنرهای نمایشی است» گفت: همه حوزه های هنر خوبند اما برخی حوزه‌ها مانند تئاتر در عین اجرا، افزایش معرفت هم ایجاد می‌کند و برای برخورد با مسائل اجتماعی امروز بسیار موثر است.

معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه «معتقدم باید به تئاتر در این زمان نگاه متفاوت‌تری داشته باشیم» تصریح کرد: در این سال‌ها اتفاق‌های خوبی مانند افزایش سالن‌های خصوصی افتاده است اما نگه‌داشتن این وضعیت برای ما خیلی مهم است.

مرادخانی با بیان اینکه قرار نیست همه کارها در دولت و توسط او انجام شود، خاطرنشان کرد: دولت باید دست از گریبان مردم بردارد؛ پس آنچه در گذشته نسبت به افزایش کارمندان دولت انجام گرفته خطا شده است. دولت باید تنها در سیستم‌های راهبردی افرادی را داشته باشد و بقیه کارها را به خود مردم و نهادهای خصوصی بسپارد تا خودشان کارها را مدیریت کرده و انجام دهند.

او ادامه داد: حتی خود انجمن‌های هنرهای نمایشی به دلیل متصل بودن به معاونت هنری و وزارت ارشاد نباید در همه فعالیت‌ها به طور مستقیم دخیل باشند بلکه باید بخش خصوصی را تشویق کنند و خودشان نقش هادی و راهنما را داشته باشند وترغیب‌شان کنند و فضایی ایجاد کنند که کارهای خود را برای آینده به صورت بلندمدت ادامه دهند.

مرادخانی یادآور شد: اگر در استان‌ها بخش خصوصی انگیزه‌ای برای ساخت سالن تئاتر ندارد باید او را تشویق کرد تا با ایجاد فضایی در کنار این سالن‌ها امکان درآمدزایی هم برای سرمایه‌گذار وجود داشته باشد.

معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از راه‌های برون رفت از بن‌بست‌های امروز مالی را حضور بخش خصوصی در سرمایه‌گذرای‌ها دانست و با بیان اینکه کار دولت در حوزه بودجه روز به روز سخت‌تر می شود، گفت: آینده کشور در طول سال‌های آینده از آن کسانی است که بتوانند با کم‌ترین هزینه بالاترین درآمد را به دست بیاورند. چراکه روز به روز جمعیت افزایش یافته و فروش نفت کمتر خواهد شد و در نتیجه درآمد کشورهای متکی به نفت مانند ایران تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. در نتیجه تا فعلا امکاناتی داریم و ظرفیت‌هایی موجود است باید از آنها استفاده کنیم و کار زیرساختی انجام دهیم . گرایش اصلی‌مان باید این باشد که مردم خودشان وارد این بازار کار شوند.

مرادخانی با تاکید بر اینکه باید با امکانات موجود کار مستمر انجام دهیم، گفت: شاید موانعی بر سر راه جذب سرمایه‌گذار وجود داشته باشد اما باید مردم را تشویق کنیم که خودشان وارد مسائلی مانند ساخت سالن‌های تئاتر در شهرستان‌ها شوند. در نتیجه هم‌اندیشی‌ها باید در این زمینه باشد که چطور باید بتوانیم بخش خصوصی را در تئاتر فعال کنیم؟ برای این موارد باید برنامه‌ریزی شود.

او با بیان اینکه عدم انطباق استراتژی افزایش نیروی انسانی با سیاست‌های کلی دولت به نحوی در تضاد است، گفت: هرچه بخواهیم در دولت افزایش نیروی انسانی داشته باشیم خود به خود جلوی کار انجمن‌های هنرهای نمایشی را خواهیم گرفت؛ انباشت نیروی انسانی در طول سال‌های گذشته برمبنای رفاقت و پارتی‌بازی و مانند آن باعث استخدام بی‌رویه بدون مبنای علمی شده و ما در دولت جدید وارث این استخدام‌ها بودیم و باید برای بعداز این فکری کنیم.

مرادخانی تصریح کرد: من در مدت حضور خودم در معاونت هنری حتی یک نفر استخدام جدید نداشتم؛ چراکه معتقدم کسی که 30 سال قرار است در جایی کار کند باید از شایستگی و دانشی برخوردار باشد که بتواند در آینده گرهی از کاری باز کند.

او با تاکید بر اینکه سیاست دولت فربه کردن دولت نیست، گفت: باید روز به روز نیروی انسانی را کاهش داده و بخش خصوصی را فعال کنیم. اما در زمینه حمایت از ساخت پلاتوهای ارزان قیمت تئاتر در شهرستان‌ها رایزنی‌هایی خواهیم کرد و هرکاری از دست‌مان بربیاد انجام می‌دهیم.
معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به شرایط توسعه متوازن گفت: توسعه متوازن علم و درایت می‌خواهد تا بتوانیم همه ابعادش را ببینیم. توسعه سرطانی بیش از آنکه موجب رفاه جامعه شود منجر به هلاکت جامعه خواهد شد.

مرادخانی با بیان اینکه کار انجمن‌های هنرهای نمایشی استان‌ها ساختن یک جریان و ذهنیت تئاتری و ذائقه است، گفت: باید بیشتر در چنین جلساتی تئوری و فکر داشته باشیم و پول را صرف مطالعات کنیم. این را هم باید در نظر داشت که پولی که انجمن‌ها دریافت می‌کنند ایجاد مطالبات جدید می‌کند در نتیجه باید به این فکر کنیم که با این بودجه ها چه امکانی ایجاد کنیم که با خودش درآمد ایجاد کند؟

او خاطرنشان کرد: هزینه باید بارور شده و تبدیل به سرمایه‌ای برای آینده شود. اقتصاد هنر برای ما حائز اهمیت است و انجمن‌های هنرهای نمایشی در قبال اینکه چطور بتوانند شاداب‌تر فعالیت کنند، وظایفی دارند.

گفتمان هنری واحد نداریم

محمدمهدی احمدی در نخستین روز برپایی نشست‌های چشم انداز تئاتر استان‌ها با حضور مدیران کل ارشاد در استان‌های مختلف عنوان کرد: نخستین مشکل ما در آسیب شناسی ادارات کل و تعامل آنها با مراکز خصوصی، نبود گفتمان هنری واحد در ادارات کل است.

وی در ادامه افزود: ادارات کل ارشاد ، انجمن‌ها و مراکز هنری که مرتبط با ادارات کل هستند با این مشکل مواجه هستند که یک اهتمام هنری واحد وجود ندارد. هر استانی گاهی شاهد است که برنامه‌هایشان در حوزه هنر و تعاملشان با هنرمندان مشخص نیست، نتیجه این می‌شود که اشخاص سخن می‌گویند به جای اینکه سیستم حرف اصلی را بزند.

احمدی با بیان اینکه اگر در یک استان مسئولان انجمن انسان‌هایی باشند که براساس قانون و اخلاق حرکت کنند، مسائل بهتر حل خواهد شد، افزود: اگر تعاملات در استانی براساس قانون انجام نشود، یا بداخلاقی داشته باشیم، خواهیم دید که همیشه در حوزه هنر و بین هنرمند و انجمن‌ها یا متولی حوزه فرهنگ و هنر تعارض وجود دارد، علت هم این است که ما گفتمان هنری واحدی نداریم.

وی در ادامه تأکید کرد: برای اینکه به یک گفتمان واحد هنری برسیم، نیاز به اجماع در باورهایمان داریم. هم مدیران کل و هم مسئولان انجمن‌های هنری ـ نمایشی ـ‌ موسیقی باید به یک باور مشترک برسیم. آن زمان خروجی تصحیح می شود. به جای اینکه نظر یک مدیرکل یا افراد دیگر اهمیت پیدا کند.

وی اظهار داشت: باز هم تأکید می‌کنم که برای رسیدن به اجماع و باور مشترک و گفتمان هنری نباید هر کسی براساس سلایقش سخن بگوید، باید براساس قانون حرکت کرد و بدانیم قانون برای وظایف مدیران کل و بخش‌های مختلف هنری چه تعریفی دارد و وظایف ادارات ارشاد برای نظارت ـ هدایت و حمایت چیست.

مدیرکل امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه نمونه چنین فضاهای صمیمی و حرکت براساس قانون را در برخی حوزه های تحت مسئولیت خودش شاهد بوده، گفت: قانون باید مبنای تعامل بین انجمن‌ها و مدیران کل باشد. مدیران کل پاسخگوی تمام رفتارهای فرهنگی و هنری استان در مقابل ائمه جمعه،‌استانداران و همه نهادها و جریانات باشند.

وی دراین باره افزود: اگر کوچکترین نمایشی در دورترین روستای یک استان برگزار شود، به هیچ عنوان استاندار یا مراکز خاص به انجمن تماس نمی‌گیرند بلکه مدیرکل را خطاب قرار می دهند.

وی با تأکید بر اینکه ادارات کل بنا نیست تئاتر اجرا کنند یا موسیقی بنوازند بلکه سیاست گذار هستند، افزود: وزارت ارشاد سیاست گذار است. گرچه الان در برخی امور حکم کارگزار را دارد و خودش کار می‌کند اما این خلاف مشی و تعریف واقعی وزارت ارشاد و ادارات تابعه است.

احمدی یادآور شد: اگر این نکته را بدانیم که ما به عنوان ادارات کل سیاست گذار هستیم و انجمن‌ها هم بدانند که مدیران کل باید پاسخگوی همه چیز باشد، نتیجه این می‌شود که هم انجمن‌ها حدود خود را رعایت می‌کنند و هم مدیران و هر دو سعی می‌کنند اعتماد سازی کرده و رابطه منطقی با مدیران کل برقرار کنند و سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پیاده کنند و از سوی دیگر مدیران کل کارگزار هم نمی‌شوند و براساس اعتمادشان کلیه کارها را به انجمن‌ها و مراکز تفویض می‌کنند و براساس یک شیوه‌ هم کار می‌خواهند.

اعضای شورای نظارت و ارزشیابی به دنبال ایده‌های نو و شیوه‌های جدید باشند

رحمت امینی هم در نشست چشم انداز تئاتر استان‌ها گفت:‌ به همان نسبت که تئاتر ما نو می شود نیازمند افکار، ایده‌ها و کارهای نوین از سوی شورای نظارت و ارزشیابی هستیم. درحالیکه برخی تصور می‌کنند همه چیز را می‌دانند و اگر نباشند همه کارها لنگ می‌شود.

رحمت امینی در ادامه درباره برخی چالش‌های شورای نظارت در استان‌ها گفت: چالش‌هایی که امروز در موارد مختلف از سوی افراد مطرح شد را تقریبا همه می‌دانیم و در سفرهای مختلف که برای برپایی جشنواره‌ها در استان ها داشتیم به چشم دیده ایم.

وی در ادامه افزود: جناب آقای شفیعی و دوستان نیز در شورای مرکزی شنوای این مسائل بودند. حتی برخی دوستان مأموریت یافتند تا به حل و فصل برخی مسائل در استان‌ها بپردازند.

با تفویض اختیارات استقلال استان ها حفظ می شود

به همچنین مهندس پور دبیر جشنواره تئاتر فجر اظهار داشت: از امسال قرار شده بخش کارهای نو تهران به جای تماشای dvd برای جشنواره فجر توسط یک هیئت انتخاب هفتاد نفره از همه طیف‌های سنی و سلیقه‌ای انتخاب شود. اینها متشکل از کسانی می‌شوند که نمایش زیاد می‌بینند و به میانگین رأی آنها کارها انتخاب می‌شود.

مهندس‌پور با اشاره به تفویض این مسئولیت به گروه مطرح شده، گفت: پیشنهاد ما این است که در هر استان با مراجعه به رأی عمومی، 15 نفر همین گونه انتخاب شوند. من خیلی دوست داشتم امسال این اتفاق می‌افتد اما آقای شفیعی توصیه داشتند که ما این پیشنهاد را برای سال بعد اجرا کنیم.

وی درباره این هیئت پانزده نفره گفت: پیشنهاد داریم هیئت انتخاب پانزده نفره شامل سه نویسنده،‌سه کارگردان، سه طراح صحنه و سه منتقد از اعضای هر انجمن استان در طول سال ایجاد شود و اینها کارهای فجر را هم درنظر داشته باشند.

مهندس پور همچنین گفت:‌ یک پیشنهاد دیگرمان هم این است که اگر بخواهید همان مدل اول را حفظ کنید یعنی سه نفر خود را برای داوری به جشنواره ارسال کنید، به این ضمانت می‌توان کار کرد که سه نفر حفظ شوند، آن 15 نفری هم که گفتیم مثل آکادمی‌های بزرگ جهان برای جشنواره فجر فعال شوند. فرآیند این عملیات که چطور این پانزده نفر رأی بگیرند را در یک فرصت بهتر اعلام می‌کنیم.

وی همچنین گفت: از این طریق هم استقلال استان‌ها حفظ شده و هم رفتارشان دموکراتیک‌تر می‌شود. گروه پانزده نفره پیشنهادی حتما باید از بین کسانی انتخاب شوند که در هر استان می توانند در طول سال نمایش‌ها را تماشا کنند.

وی با اشاره به اینکه فراخوان جشنواره فجر سال آتی تا چند هفته آینده آماده و منتشر می‌شود، گفت: این جشنواره تصمیم دارد از کارهای استانی تنها کارهایی را بپذیرد که کارگردان اول یا دومی باشند، چرا که گروه‌های با سابقه بیشتر ضرورتی برای حضور در این بخش ندارند و آنها همین که می‌توانند اجرای عموم بگیرند از طریق بخش مرور می‌توانند به جشنواره راه یابند.

مهندس پور اظهار داشت: واقعیتی که امروز وجود دارد این است که در تهران تماشاچی نمایش‌ها قابل توجه است اما کسانی که تماشاچی‌ها را تأمین می‌کنند کارگردان‌های تهرانی نیستند بلکه مقدار قابل توجه تولید کنندگان از استان‌ها هستند.

وی در ادامه گفت: ‌بیش از 80 درصد از این تولید کنندگان نمایش‌ها از طریق جشنواره استانی به فجر راه یافته‌اند و بعد جایگاهی برای خود پیدا کردند اما در طول یک دهه گذشته کمتر شاهدش بوده ایم؛ چرا که دیگر چنین چهره هایی را به تئاتر تهران یا حتی بین الملل معرفی نکرده ایم. به طور مثال پس از افرادی مثل امیررضا کوهستانی چهره درخشان دیگری از استان ها نداشته‌ایم.

انتهای پیام/