معاون بینالملل بانک مرکزی:
گشایشهای جدید ارزی در راه است
باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می‌دهد؛
روزی که باید دستهای کارگران را بوسید
کارگران یکی از قشرهای زحمتکش و با اهمیت هر جامعه‌ای هستند که با وجود ارزشمندی، معمولاً قدر آنان چنان که باید و شاید دانسته نمی‌شود.
به گزارش خبرنگارحوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اولین روز از ماه "می" هر سال در تقویم میلادی که در تقویم هجری شمسی معمولاً با روزهای 11 یا 12 اردیبهشت ماه مصادف می‌شود، روز جهانی کار و کارگر نام دارد. کارگران یکی از قشرهای زحمتکش و با اهمیت هر جامعه‌ای هستند که با وجود ارزشمندی، معمولاً قدر آنان چنان که باید و شاید دانسته نمی‌شود.
دلیل نامگذاری این روز به نام قشر زحمتکش ، این است که در سال 1886 میلادی (127 سال قبل) درچنین روزهایی شماری از کارگران در شهر شیکاگو آمریکا علیه شرایط سخت و ناعادلانه کاری خود دست به اعتراضاتی زدند که این اعتراضات موجب درگیری و کشته شدن تعدادی از آنان شد. به ویژه اینکه در این جریان ، تعدادی از کارگران که اصالت آلمانی هم داشتند درجریان درگیری‌ها کشته شدند و حزب نازی آلمان از سال 1933 این روز را به عنوان روز کارگر شناخت و به تدریج در همه کشورهای جهان از جمله ایران، این روز گرامی داشته شد. با این حال قشر کارگر مبارزات خود را برای احقاق حقوقشان، ادامه دادند تا اینکه سرانجام به نتایج مطلوبی دست یافتند.
پیشرفت و توسعه یک جامعه بدون حضور قشری به نام کارگر محال است. کار و کارگر در آموزه های دین مقدس اسلام از اهمیت بسزایی برخوردار است به طوری که بنا به قول معروف، حضرت محمد مصطفی (ص) بردستان کارگر بوسه زده است.
جامعه‌شناسان مارکسیستی بر خلاف جامعه‌شناسان سرمایه‌داری (که جامعه را به طبقات چندگانه تقسیم می‌کنند)، جامعه را به دو طبقهٔ کارگر و سرمایه‌دار تقسیم می‌کنند. یعنی به جای تعریف کارگر در مقابل کارفرما، کارگر را اینگونه تعریف می‌کنند که «هر کس که مجبور است برای امر معاش کار کند و حقوق بگیرد، کارگر است». بدین ترتیب، چه فرد یک استاد دانشگاه باشد و چه یک رفته‌گر او یک کارگر به شمار می‌آید. کسانی که از این تعریف حمایت می‌کنند بر این باورند که هر کسی که برای درآمد «زحمت» می‌کشد کارگر است. شاید دقیق‌تر این باشد که به جای کارگر این افراد را «زحمتکش» بنامیم. چراکه یک کارمند، پزشک، یا یک مهندس هم، برای رسیدن به تخصص و یافتن شغل و انجام وظیفه زحمت بسیاری را متحمل می‌شود، چیزی که شاید کارگران دستی از آن آگاه نباشند.
رایت میلز، جامعه‌شناس مارکسیست آمریکایی، در قالب چنین تعریفی کارگران را به دو دسته «یقه‌سفیدها» (کارمندان) و «یقه‌آبی‌ها» (کارگران دستی) تقسیم می‌کند. در واقع می‌توان گفت که مقصود از یقه‌سفیدان و یقه‌آبی‌ها، کارگران فکری و کارگران دستی است که به دلیل تلاش طبقات حاکم، بیشتر مردم از آن بی‌خبرند.
اصلی‌ترین خواسته‌های کارگران در کشور چیست؟
امنیت شغلی بیشتر از سایر خواسته‌ها برای کارگران دغدغه ایجاد کرده است. مشکلاتی نظیر معیشت و تنگناهای آن وجود دارد، اما حفظ همین وضعیت برای بسیاری از کارگران دغدغه ایجاد کرده است. معیشت پایدار در اولویت اول برای جامعه کارگری است. از مسئولان بارها خواسته شده است که ضوابط به طوری باشد که نیروی کار دغدغه از بین رفتن اشتغال خود را نداشته باشد.
وقتی کارگر چنین دغدغه‌ای در حین کار نداشته باشد، با شرایط بهتری برای مجموعه خود کار می‌کند و این موضوع در نهایت به رونق اقتصادی کشور کمک خواهد کرد. در حال حاضر قراردادهای کوتاه‌مدت در کارهایی که ماهیت مستمر دارند، بسیار آسیب‌رسان است. این آسیب اولین ضربه خود را به محیط کار وارد می‌کند و منابع با خسارت مواجه می‌شود. نتیجه آن این است که کارفرما در این قراردادها آسیب می‌بیند چراکه وقتی کارگر احساس امنیت نکند و ندادند که بعد از قرارداد کوتاه‌مدت برازهم به کار گرفته خواهد شد یا خیر، موجب می‌شود تعلق کافی به محیط کار نداشته باشد و خود را کارگر موقت بداند.
مشکل دیگر کارگران بحث پرداخت بیمه است که متاسفانه در اکثر کارگاه‌ها (بخصوص کوچک) کارگری که باید تحت پوشش بیمه قرار گیرد به بهانه‌های مختلف از آن سرباز می‌زنند و با گرفتن امضا در برگه‌های سفید حق اولیه آنان را تضییع می‌کنند، براساس ماده ۱۰۱ همان قانون، سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده که لیست‌های ارسالی کارفرما را رسیدگی و چنانچه در تعداد بیمه شدگان با میزان مزد، حقوق و کار اختلافی وجود داشته باشد به کارفرما اعلام کنند، اما متاسفانه در بیشتر کارگاه‌های کوچک و حتی بزرگ دیده شده که کارفرما از پرداخت حق بیمه کارگر خودداری و کار به مراجع قانونی کشیده می‌شود که در این امر در بعضی مواقع درنحوه پرداخت به ضرر کارگررقم می‌خورد.
ناهنجاری‌های بازار کار موارد مختلفی دارد که یکی از آن‌ها قراردادهای سفید امضا است که آمار مشخصی از آن در دست نیست چرا که گاهی اوقات کارگران نیز بخاطر اینکه از همان شرایط حداقلی محروم نشود، این ناهنجاری را ابراز نمی‌کند. در برخی موارد هم پایین‌تر از دستمزد مصوب به کارگر، مزد داده می‌شود که برخورد قضایی با آن می‌تواند هشداری برای متخلفان باشد. در آیین دادرسی هم تغییراتی ایجاد شده که می‌تواند کمک کند. اما در نهایت باید کارفرما بداند که جلب رضایت حداقلی کارگر، لازمه کار است چراکه اگر غیر از این باشد، کارفرما بیشتر ضرر می‌کند. در نهایت امیدواریم روزی برسد که عرضه و تقاضا در بازار کار به تناسب برسد.
تا کنون کدام مصوبات برای کارگران به تصویب رسیده است
مجلس نهم
آذر ماه سال 91 قانونی برای رفع موانع اجرای قانون بيمه‌های اجتماعی كارگران ساختمانی و نحوه مجازات متخلفان را مصوب كرد كه طبق آن سازمان تأمين اجتماعي مكلف شد با دريافت حق بيمه مقرر در قانون بيمه‌های اجتماعی كارگران ساختمانی، تمام كارگران شاغل در كارهای ساختمانی بيمه شود و بر اين امر نظارت دقيق داشته باشد.
مجلس هفتم
رسيدگی به قانون بيمه‌های اجتماعی كارگران ساختمانی را در سال 86 در دستور كار داشت تا كارگران شاغل در كارهای ساختمانی اعم از ايجاد يا توسعه ساختمان، تجديد بنا، تعميرات اساسی يا تخريب مربوط به ساختمان و به ترتيب مندرج در اين قانون با نام‌نويسی و أخذ كد ملی نزد سازمان تأمين اجتماعی بيمه می‌شوند.
مجلس ششم
عيدی و پاداش سالانه كارگران شاغل در كارگاه‌های مشمول قانون كار را مقنن كرد. بر اساس اين قانون تمامی كارفرمايان كارگاه‌های مشمول قانون كار مكلف شدند به هر يك از كارگران خود به نسبت يكسال كار، معادل شصت روز آخرين مزد، به‌عنوان عيدی و پاداش بپردازند.
مجلس چهارم
قانون معافيت كارگاه‌ها و مشاغل دارای پنج نفر كارگر و كمتر از شمول قانون كار را مصوب كرد تا از تاريخ تصويب اين قانون تا پايان برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ايران تمامی كارگاه‌ها و مشاغل‌دارای پنج نفر كارگر و كمتر از شمول قانون كار معاف شوند.
مجلس چهارم
با تصويب قانونی مقرر كرد حقوق‌های پرداختی ايام بلاتكليفی كارگران كارگاه‌های تعطيل شده بر اثر جنگ، هزينه قطعی منظور شود. همچنين كارفرمايان موظف شدند حق بيمه سهم بيمه شده را نسبت به مبالغ پرداختی بر اساس اين قانون، كسر و پس از‌افزودن سهم خود به نسبت تمام مزد يا حقوق بيمه شده قبل از تعطيلی كارگاه به سازمان تأمين اجتماعی ارسال كند.
شورای انقلاب
این شورا مقرر كرد ساعت كار كارگران و كارمندان برابر شود. بر اين اساس ساعات كار هفته برای كارمندان و كارگران يكسان و ۴۰ ساعت در هفته اعلام شد. طبق اين قانون زمان كار كارمندان و كارگران شنبه تا چهارشنبه روزی ۷ ساعت، پنج شنبه‌ها ۵ ساعت تعيين شد.
مجلس سنا
بيمه كارگران ساختمانی را در سال 1352 اجباری كرد، طبق اين قانون كارگران شاغل در كارهای ساختمانی اعم از ايجاد ساختمان يا توسعه ساختمان و يا تجديد بنا و تخريب مربوط به آن به‌ترتيب مندرج در اين قانون نزد سازمان بيمه‌های اجتماعی در مقابل حوادث ناشی از كار بيمه شدند.
در هر حال همه دستگاه‌های ذی‌ربط و حتی مردم باید در جهت بهبود زندگی کارگران تلاش کنند تا این قشر زحمتکش جامعه بدون هیچ فراغتی کا و زندگی کند و هیچ دغدغه‌ای نداشته باشد، چرا که امام خمینی فرمودند که بهبود و پیشرفت جامعه مرهون کار و کارگر است. تنها نامگذاری پنجم تا دوازدهم اردیبهشت ماه به نام هفته کارگر فایده ندارد؛ در حالی که کارگران از برخی از ابتدائی‌ترین حقوق خود محرومند.
گزارش از حمیدرضا قربانی
انتهای پیام/
